YETİŞTİRME KOŞULLARI
Kriter |
İdeal Değerler / Notlar |
| Işık |
Aydınlık, ancak doğrudan güneş almayan ortamlar tercih edilir. |
| Sıcaklık |
18–24 °C arası uygundur. 13 °C altı ve 30 °C üzeri zararlıdır. |
| Nem |
%60–70. Kuru ortamda yaprak dökümü artar. |
| Toprak |
Drenajı yüksek, humuslu, gevşek karışım (torf + perlit + kum) önerilir. |
| pH |
Hafif asidik (5.5–6.5) |
| Saksı |
Altı delikli, iyi drenaj sağlayan saksılar kullanılmalı
|
ÇOĞALTIM YÖNTEMLERİ
| Yöntem |
Başarı Oranı |
Kullanım Alanı |
| Yarı odunsu çelikle üretim |
%85–95 |
Ticari ve ev üretimi |
| Tohumla üretim |
%5–10 (nadiren) |
Islah ve hibrit geliştirme amaçlı |
| Doku kültürü (in vitro) |
%100 (kontrollü) |
Laboratuvar ortamı
|
YARI ODUNSU ÇELİKLE ÜRETİM (EN YAYGIN YÖNTEM)Ne Zaman?
-İlkbahar ortası (Mart–Mayıs) arası idealdir.
-6–8 hafta içinde köklenme olur.
Gerekli Malzemeler
-Sağlıklı anaç bitki
-Steril bıçak veya çelik makası
-Torf + perlit veya cocopeat ortamı
-Köklendirme hormonu (IBA)
-Küçük saksılar veya fide viyolleri
-Şeffaf kapaklı mini sera veya naylon örtü
Uygulama Aşamaları
| Aşama |
Açıklama |
| 1. Çelik alma |
Anaç bitkiden 8–15 cm uzunluğunda, 2–3 yapraklı sürgün kesilir. |
| 2. Yaprak temizliği |
Alt yapraklar alınır; sadece üstte 1–2 yaprak kalır. |
| 3. Süt akışı durdurma |
Kesim yerinden akan sütlü öz, akan suya tutulur veya toz kömürle kesilir. |
| 4. Hormon uygulama |
Çelik ucu IBA (0.4% toz veya %0.1 likit) köklendirme hormonuna batırılır. |
| 5. Dikim |
Çelikler torf + perlit karışımına 2–3 cm derinlikte dikilir. |
| 6. Nemlendirme |
Mini sera içine alınır; %80–90 nem sağlanır. |
| 7. Köklenme süreci |
22–26 °C sıcaklıkta 4–6 hafta içinde kök oluşur. |
| 8. Saksılama |
Köklenen çelikler, 10–12 cm saksılara şaşırtılır.
|
İPUÇLARI
-Kesim sırasında bitki sütü akışı (laktik özsu) kesilmezse çelikler çürüyebilir.
-Köklenme döneminde doğrudan güneş ışığı yerine yaygın ışık tercih edilmelidir.
-Toprak çok nemli olmamalı, ama sürekli hafif nemli kalmalıdır.
-Köklenme sonrası gelişmeyi teşvik etmek için düşük doz NPK 10-10-10 sıvı gübre kullanılabilir.
TOHUMLA ÜRETİM NEDEN YAPILMAZ?
-Atatürk çiçeği hibrit tür olduğu için tohumdan çıkan bitkiler anne-bitkiye benzemez.
-Tohumdan üretimde renk ve şekil varyasyonları kontrolsüz olur.
-Çiçeklenme gecikir ve ticari kalite düşer.
SULAMA VE GÜBRELEME
Sulama
-Toprak yüzeyi kurudukça sulanmalıdır.
-Aşırı sulama kök çürümesine neden olur.
-Kışın sulama miktarı azaltılmalıdır.
-Alt sulama yöntemi (saksı tabağına su koyma) faydalı olabilir.
Gübreleme
-Büyüme döneminde 15 günde 1 dengeli sıvı gübre (NPK 15-15-15) önerilir.
-Çiçeklenme öncesinde potasyum ağırlıklı gübreye geçilir (örneğin NPK 8-12-24).
-Yaprak dökümünden sonra dinlenme döneminde gübre verilmemelidir.
YILLIK YETİŞTİRME TAKVİMİ (SERA ÜRETİMİ)
| Dönem |
İşlem |
| Nisan–Mayıs |
Çelik alma ve köklendirme |
| Haziran–Temmuz |
Saksılama ve büyütme dönemi |
| Eylül–Ekim |
Kısa gün uygulaması başlatılır |
| Kasım–Aralık |
Renklenme tamamlanır, satış dönemi |
Toprak Özellikleri | Tercih Edilen Durum |
Toprak pH`ı | 5.8 – 6.5 (hafif asidik) |
Drenaj | Çok iyi drene edilmiş toprak |
Karışım | Torf + perlit + cocopeat |
Tuzluluk | Tuzlu topraklara duyarlıdır |
BAKIM VE BUDAMA
Solan veya yaşlanan yapraklar tabandan kesilmeli.
Bitki 2–3 yılda bir saksı değiştirmeye ihtiyaç duyar.
Yapraklar nemli bezle düzenli temizlenmeli (toz gözenekleri tıkar).
Nem seviyesini artırmak için altına çakıl tepsisi konabilir.
Atatürk çiçeği budama için en uygun zaman
mart, nisan, mayıs aylarında yapraklarını dökmeye başladığı dönemdir. Gövdesi üzerindeki cansız yaprakları temizleyip zayıf dalları topraktan itibaren 10-15 cm mesafede, iki göz bırakarak kesebilirsiniz.
