Genel Bilgiler Kraton (Codiaeum variegatum), tropikal bölgelerde yaygın olarak yetiştirilen, göz alıcı renkli yapraklarıyla bilinen bir süs bitkisidir. Halk arasında "renkli kroton" veya sadece "kroton" olarak da anılır. Anavatanı Güneydoğu Asya’dır. Türkiye’de sınırlı sera üretimi yapılmakta olup, peyzaj ve saksılı bitki pazarında dekoratif değeri yüksektir.
Özellik
Açıklama
Bilimsel Adı
Codiaeum variegatum
Aile
Euphorbiaceae (Sütleğengiller)
Yaygın Adları
Kraton, Kroton, Renkli yapraklı kauçuk, Variegata
Menşei
Endonezya, Malezya, Güneydoğu Asya
Bitki Türü
Tropikal, çok yıllık, süs bitkisi
Kullanım Alanı
İç ve dış mekân süs bitkisi, otel-lobi peyzajları, koleksiyon bitkisi
Morfolojik Özellikler
Parça
Açıklama
Yaprak
Derimsi, parlak, uzun veya oval yapıda; renkleri yeşil, sarı, turuncu, kırmızı ve bordo tonlarında karışık desenli
Gövde
Düz, dik yapılı; yaşlandıkça odunsu form alır
Çiçek
Küçük, beyazımsı-sarı; dekoratif değeri düşüktür
Bitki Boyu
30 cm – 2 m arasında (ortam koşullarına bağlı)
Yaprak Tipi
Basit yapraklı, düz kenarlı veya kıvrımlı formlar mevcut
Ekolojik Özellikler
Faktör
İdeal Durum
Sıcaklık
20–30 °C arası (15 °C altına düşmemeli)
Işık
Parlak ama dolaylı ışık (doğrudan güneş zararlı)
Nem
Orta-yüksek nem (%60-80), kuru hava yaprak uçlarını kurutur
Toprak
Geçirgen, humuslu, hafif asidik pH (5.5–6.5)
Sulama
Orta düzey; toprak kurudukça sulanmalı, dipte su birikmemeli
Kraton (Kroton) Çeşitleri
Çeşit Adı
Yaprak Özellikleri
Renk Özelliği
Notlar
Petra
Oval, geniş yapraklı
Yeşil zemin üzerinde sarı ve kırmızı damarlar
En popüler iç mekân türü
Gold Dust
Küçük, eliptik yapraklı
Yeşil üzerine altın sarısı benekli
Yoğun ışıkta sarı noktalar belirginleşir
Mammy
Bükümlü, dalgalı yapraklı
Yeşil, kırmızı, pembe ve sarı karışımı
Gelişim sırasında yaprak rengi değişir
Red Iceton
Geniş, düz yapraklı
Açık yeşil, zamanla pembe ve kırmızı tonlar
Güneş ışığında renk dönüşümü gösterir
Zanzibar
Dar, ince uzun yapraklı
Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil karışımı
Kompakt, minyatür yapılı tür
Mrs. Iceton
Geniş, düz yapraklı
Yapraklar krem-sarı → pembe → kırmızıya döner
Renk değişimi oldukça belirgindir
Eleanor Roosevelt
İnce uzun yapraklı (şerit gibi)
Yeşil üzerine sarı benekli
Saksılı dekorasyonlarda tercih edilir
Excellent
Derin girintili yaprak kenarları
Koyu yeşil zemin, kırmızı damarlar
Yetiştikçe yoğun kırmızı ton kazanır
Oakleaf
Meşe yaprağına benzer form
Yeşil, sarı ve kırmızı kombinasyonu
Dekoratif yaprak formu ile dikkat çeker
Kullanım Avantajları
Dekoratif yaprak rengi: Her yaprak bir renk şöleni gibi desenlidir.
Uzun ömürlü ve dayanıklı: Doğru bakımda uzun yıllar yaşar.
İç mekân hava temizleyici etkisi: NASA çalışmalarında bazı türlerinin havadaki kimyasalları azalttığı görülmüştür.
Saksı uyumluluğu yüksek: Saksı değişimi ile gelişimi desteklenebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uyarı
Açıklama
Soğuk hassasiyeti
15 °C altındaki sıcaklıklarda yaprak kaybı yaşanabilir
Evcil hayvanlara dikkat
Sütleğengiller familyasına ait olduğu için lateks sıvısı hafif toksiktir
Aşırı sulama
Kök çürüklüğüne çok hassastır. Toprak kontrol edilmeden sulama yapılmamalı
Düşük nem
Yaprak kenarlarında kurumaya ve büzüşmeye neden olur
Ticari Üretim Durumu
Kriter
Açıklama
Üretim Alanları
Türkiye’de kraton üretimi, genellikle süs bitkisi seralarında yapılmaktadır. Özellikle Yalova, Sakarya, Antalya, Mersin gibi illerde sınırlı da olsa üretim vardır.
Üretim Tipi
İç mekân süs bitkisi olarak saksıda üretim yapılır. Genellikle küçük saksılarda fide hâlinde satışa sunulur.
Tohum veya Fide Kaynağı
Tohumla üretim tercih edilmez. Üretim için ithal çelikler veya ithal fide materyali kullanılır.
Ticari Ölçekte Üretim
Türkiye`de sınırlı sayıdaki üretici tarafından, iç pazar ihtiyacını karşılayacak ölçüde yapılır. İhracat ya da açık alan üretimi söz konusu değildir.
