Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
1. Tanım ve Giriş
Metalik bakır bazlı fungisitler, tarımsal üretimde uzun süredir kullanılan inorganik, geniş spektrumlu koruyucu (profilaktik) etkili maddelerdir. Doğrudan fungal sporların yüzeyine etki eder. Kuruma sonrası yüzeyde bıraktığı metalik Cu²⁺ iyonları, fungusların protein yapılarını bozarak hücre ölümüne yol açar.

2. Etken Maddeler ve Ticari Formları
 Etken Madde  Aktif Bakır (%) Özellikler
 Bakır hidroksit  50–77% En yaygın kullanılan form, mavi renkli
 Bakır oksiklorür  35–50% Orta çözünürlük, düşük fitotoksisite
 Bakır sülfat (tribazik)  15–25%  Yüksek çözünürlük, hızlı etki
 Bakır oksit  60–80% Yavaş salınım, uzun süreli etki
 Kolloidal (nano) bakır  2–5% Yeni nesil, düşük doz yeterliliği

3. Etki Mekanizması
  • Bakır iyonları (Cu²⁺), fungusların hücre zarından geçerek proteinleri, enzimleri ve DNA’yı denatüre eder.

  • Hücre içinde oksidatif stres oluşturur ve enerji üretimini engeller.

  • Bakterilere karşı da etkilidir (örneğin: Xanthomonas, Pseudomonas).

  • Koruyucu etkili olup enfeksiyon başlamadan önce uygulanmalıdır.
4. Uygulama Koşulları
  • Enfeksiyon öncesi uygulanmalıdır.

  • Yağmurla kolay yıkanabileceği için tekrar uygulama gerekebilir.

  • Asidik pH’tan kaçınılmalıdır (karışım pH’ı 6.5–7.5 arası idealdir).

  • Genç yaprak ve meyvelerde fitotoksisite riski vardır (özellikle elma, armut, şeftali).

  • Sabah erken veya gün batımında uygulanmalıdır.

5. Etkili Olduğu Hastalıklar
 Hastalık adı Etmeni
 Mildiyö  Phytophthora spp., Plasmopara spp.
 Bakteriyel yanıklıklar  Xanthomonas spp., Pseudomonas spp.
 Antraknoz  Colletotrichum spp.
 Kurşuni küf  Botrytis cinerea (sınırlı)
 Kara leke  Venturia spp.

6. Türkiye’de Ruhsatlı Olduğu Bitkiler
 Bitki  Hedef Hastalık Uygulama Zamanı
 Domates  Bakteriyel leke, mildiyö Vejetatif dönem
 Zeytin  Dal kanseri, yaprak leke Hasat sonrası
 Bağ  Mildiyö Sezon başı
 Elma / Armut  Karaleke, ateş yanıklığı Tomurcuk öncesi
 Narenciye  Gummosis, bakteri yanıklığı İlkbahar–Yaz
 Fındık  Antraknoz Tomurcuk + sezon

7. Kalıntı Durumu (MRL) ve Bekleme Süreleri (PHI)
 Ürün  MRL (mg/kg) – AB PHI (Gün)
 Domates  5.0 7
 Elma 5.0 21
 Bağ 50.0 28
 Zeytin 30.0 30

8. İhracat Uyarıları ve Fitotoksisite Riski
AB ve ABD pazarlarında Cu kalıntısı genel olarak toleranslıdır.

Ancak organik tarımda izinli olsa da maksimum doz ve uygulama sıklığı sınırlıdır.

Aşırı kullanım toprakta ağır metal birikimi oluşturabilir.

Fitotoksisite riski taşıdığı için ağaç yaşına, fenolojik döneme ve sıcaklığa dikkat edilmelidir.

9. Avantajları – Dezavantajları
 Avantajlar  Dezavantajlar
 Geniş spektrumlu  Yüzeyde kalır, sistemik değildir
 Direnç gelişimi çok düşük Fitotoksisite riski yüksek
 Bakterilere de etkili  Yağışla yıkanabilir
 Organik tarıma uygundur  Ağır metal birikimi yapabilir

10. Uyumlu karışım önerileri (Fiziksel ve Kimyasal Uyumlu)
 Karışım Grubu  Açıklama ve Notlar
 Kontakt fungisitler  Mancozeb, kaptan gibi maddelerle genellikle uyumludur.
 Sistemik fungisitler Azoxystrobin, difenoconazole gibi ürünlerle karıştırılabilir.
 İnsektisitler  Lambda-cyhalothrin, spinosad, imidacloprid gibi çoğu yaygın insektisit ile uyumludur.
 Akarisitler  Abamectin ve benzeri formüllerle karıştırılabilir.
 Organik besin tuzları  Çinko, mangan, magnezyum sülfat gibi mikroelement tuzlarıyla uyumludur.
 Yaprak gübreleri  Nötr pH’lı, bakır ile kompleksleşmeyen formüllerle genellikle sorun yaşanmaz.

İlaç Önerileri