Hastalık Ve Zararlılar
Zeytin Hastalıkları ve Mücadele
| Hastalık |
Belirtiler |
Mücadele Yöntemleri |
| Zeytin Dal Kanseri (Pseudomonas savastanoi) |
Gövde ve dallarda siğilimsi urlar, çatlamalar |
• Hasta dallar budanmalı• Bordo bulamacı (%1’lik) budamadan sonra uygulanmalı• Enfekte alanlar steril aletle alınmalı |
| Zeytin Halkalı Leke Hastalığı (Spilocaea oleagina) |
Yaprakta gri merkezli, siyah halkalı lekeler – yaprak dökümü |
• Yapraklarda bordo bulamacı (%1)• Fungusit: Dodine, mankozeb, difenokonazol• Budama ile havalanma artırılmalı |
| Verticillium Solgunluğu (Verticillium dahliae) |
Yapraklarda ani solma, bir taraflı kuruma |
• Enfekte alanlar sökülmeli• Drenaj sağlanmalı• Dayanıklı çeşit seçilmeli• Fungusit etkisiz, kültürel önlemler esas |
| Zeytin Kurşuni Küf (Botrytis) |
Çiçek ve yaprakta gri tozumsu küf oluşumu |
• Nemin azaltılması• Budama ile havalanma• Fungusit: iprodione, fluopyram + tebuconazole |
| Kök Çürüklüğü ve Kök Boğazı Yanıklığı (Phytophthora spp.) |
Gövde tabanında siyahlık, kuruma, fide devrilmesi |
• Metalaxyl-M + fosetyl-Al fungusit uygulanmalı• Aşırı sulamadan ve sıkışık dikimden kaçınılmalı |
Zeytin Zararlıları ve Mücadele
| Zararlı |
Belirtiler |
Mücadele Yöntemleri |
| Zeytin Sineği (Bactrocera oleae) |
Meyvede delik, içi çürük, erken döküm |
• Feromon tuzakları• Biyoteknik: Kaolin kili kaplama• Etkili insektisitler: Spinosad, Deltamethrin, Dimethoate |
| Zeytin Güvesi (Prays oleae) |
Çiçek ve meyvelerde zararlanma (3 döl) |
• Fenolojik izleme• Bacillus thuringiensis (çiçek döneminde)• Deltamethrin, lambda-cyhalothrin |
| Zeytin Kabuklu Biti (Parlatoria oleae) |
Yaprak ve dalda kabuklu yapı, zayıf gelişim |
• Dormant dönemde mineral yağ + insektisit (klorpirifos etil)• Yazlık beyaz yağ |
| Zeytin Kara Koşnili (Saissetia oleae) |
Yaprak ve sürgünlerde kabuksu, siyah lekeler, bal özü üretimi |
• Yazlık yağ + organik fosforlu ilaçlar• Biyolojik: Parazitoit arılar (Metaphycus spp.) kullanımı |
| Zeytin Filiz Güvesi (Ectomyelois ceratoniae) |
Sürgün ve taze dallarda içten zararlanma |
• Budama ile zararlı temizliği• Piretroid içerikli ilaçlarla ilkbahar uygulaması |
| Zeytin Pseudosineği (Palpita unionalis) |
Yaprak kıvrılması, zararlının dışkısı, taze sürgünlerde tırtıl |
• İlkbaharda biyolojik: Bacillus thuringiensis (Bt)• Spinosad veya azadiraktin (Neem yağı bazlı) |
Genel Kültürel ve Biyoteknik Önlemler
| Önlem |
Açıklama |
| Budama |
Ağaç içi havalanmayı artırır, hastalık bulaşmasını önler |
| Feromon Tuzakları |
Zeytin sineği ve güvesi izleme ve mücadelede etkilidir |
| Yaprak Analizi |
Dengeli gübreleme ile ağacın direnci artırılır |
| Kaolin Kili (Doğal Bariyer) |
Zeytin sineği yumurta bırakmasını engeller, organik tarıma uygundur |
| Bakırlı İlaçlar |
Mantar ve bakteri kaynaklı hastalıkların çoğuna karşı önleyicidir |
| Zararlı Takvimi Takibi |
Zararlının gelişim evrelerine göre ilaçlamanın zamanlaması kritik önemdedir |
Organik ve Biyolojik Mücadele Önerileri:
| Hedef |
Organik/Biyolojik Çözüm |
| Zeytin Sineği |
Kaolin kili, feromon tuzağı, Neem yağı |
| Zeytin Güvesi |
Bacillus thuringiensis (Bt), spinosad |
| Halkalı leke |
Bordo bulamacı, bakır oksiklorür |
| Kara koşnil |
Biyolojik ajan: Metaphycus lounsburyi |
| Kurşuni küf |
Havalandırma + biyolojik mantar kontrol ürünleri |
Notlar:
-
Zeytin üretiminde entegre mücadele (IPM) esas alınmalıdır.
-
Kimyasal uygulamalar doğru zamanda, hedef zararlının aktif döneminde ve doğru dozda yapılmalıdır.
-
Doğal dengeyi koruyacak şekilde müdahale yapılması uzun vadede daha sürdürülebilir sonuç verir.
|
|
