Genel Bilgiler Yılbaşı çiçeği (Schlumbergera spp.), kış aylarında çiçek açan, etli ve segmentli gövdeleri olan bir iç mekân süs bitkisidir. Genellikle pembe, kırmızı veya beyaz renkte boru şeklinde çiçekler açar. Doğrudan güneş ışığından korunmalı, ılıman ve nemli ortamları sever.
Özellik
Açıklama
Bilimsel Adı
Schlumbergera truncata, S. x buckleyi, S. russelliana (hibritler dahil)
Yaygın Adı
Yılbaşı çiçeği, Noel kaktüsü, Zygocactus
Aile
Cactaceae (Kaktüsgiller)
Anavatanı
Brezilya’nın tropikal ormanları (epifitik yaşam formu)
Bitki Türü
Yaprak benzeri gövdelerden oluşan, kışın çiçeklenen çok yıllık kaktüs
Yaprak Özelliği
Gerçekte yaprak değil; segmentli, yassı, yeşil gövde parçaları
Çiçek Özelliği
Boru biçimli, pembe, kırmızı, beyaz, sarı veya mor renklidir
Çiçeklenme Zamanı
Genellikle Kasım – Ocak ayları arası
Işık İsteği
Parlak ama dolaylı ışık
Su İsteği
Toprak kurudukça sulanmalı; aşırı sulamadan kaçınılmalı
Nem İsteği
Yüksek nem sever (%50–80)
Sıcaklık İsteği
18–24°C gündüz, 12–16°C gece
Ömrü
Uygun bakımda 15–20 yıl kadar yaşayabilir
Kullanım Alanı
Saksı bitkisi, iç mekân dekorasyonu
Hava Temizleme
Hafif düzeyde formaldehit ve benzen filtreleme yeteneği vardır
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Dikkat Noktası
Açıklama
Soğuk Toleransı
10 °C altındaki sıcaklıklarda zarar görür
Aşırı Sulama
Kök çürüklüğüne yol açar, yaprak segmentlerinde sararma başlar
Çiçek Dökülmesi
Ani yer değişikliği, düşük nem veya aşırı sulama çiçek tomurcuklarını dökebilir
Işık Fazlalığı
Doğrudan güneş yaprakları sarartabilir
TÜRKİYE’DE YILBAŞI ÇİÇEĞİ ÜRETİMİ
GENEL DURUM
Yılbaşı çiçeği, Türkiye’de sınırlı sayıda üretici tarafından, genellikle saksılı süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Özellikle yılsonu ve yeni yıl dönemi taleplerine yönelik ticari üretimi yapılır.
Hem iç piyasada satılmakta hem de sınırlı ölçüde ihracat potansiyeline sahip tropik türlerden biridir.
BAŞLICA ÜRETİM BÖLGELERİ
İl/Bölge
Üretim Özelliği
Yalova
Türkiye’nin iç mekân süs bitkileri üretiminde merkezdir. Kontrollü sera sistemlerinde yetiştiricilik yapılır.
İzmir (Menderes, Ödemiş)
Sürekli nemli ve ılıman yapısıyla yılbaşı çiçeği için uygun mikroklimaya sahiptir.
Antalya (Aksu, Serik)
Tropikal süs bitkileri üretiminde önde gelen bölge. Sera koşulları yıl boyu elverişlidir.
Bursa, Sakarya
Küçük ölçekli üretim yerleri, çoğunlukla iç pazara yönelik çalışır.
TİCARİ DURUM ve PAZARLAMA
Kriter
Bilgi
Talep Dönemi
Kasım–Ocak ayları arası (yeni yıl dönemi satışları yoğun)
Satış Kanalları
Zincir marketler, bahçe marketleri, çiçekçiler
Paketleme Şekli
Renkli kraft veya şeffaf ambalajlı, 10-12 cm dekoratif saksılar
İhracat Potansiyeli
Orta Doğu ve Balkan ülkelerine dekoratif saksı bitkisi olarak ihraç edilebilir
GÜNCEL SORUNLAR ve GELİŞİM ALANLARI
Zorluk / Gelişim Alanı
Açıklama
Fotoperiyot kontrolü eksikliği
Çiçeklenme dengesizleşiyor; gece karartma uygulamaları yaygınlaşmalı
Pazar daralması
Sadece yılbaşı dönemine sıkışan satışlar, tanıtım kampanyaları ile yıl geneline yayılmalı
Çeşit sorunu
Renkli hibritlerin çoğu ithal, yerli çoğaltım altyapısı yetersiz
Seralarda nem hastalıkları
Özellikle Botrytis (gri küf) ve kök çürüklüğü, üretimi aksatabiliyor
ÖNERİLER
Fotoperiyot kontrollü LED aydınlatmalı sistemler ile daha planlı çiçeklenme sağlanabilir.
Yerli doku kültürü laboratuvarlarında çoğaltma yapılmalı.
Zincir marketlerle kontratlı üretim modelleri yaygınlaştırılmalı.
Ambalaj ve sunum kalitesi artırılarak katma değer yükseltilmeli.
