Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Açelya (Rhododendron spp.), gösterişli ve renkli çiçekleriyle tanınan, özellikle ilkbaharda çiçeklenen bir süs bitkisidir. Yarı gölge alanları ve asidik, iyi drenajlı toprakları sever. Hem iç hem dış mekânlarda yetiştirilebilen açelya, peyzajda sıkça tercih edilen, estetik değeri yüksek bir çalı türüdür.

Özellik Açıklama
Bilimsel Adı Rhododendron spp. (Açelya, Rhododendron cinsine ait türleri kapsar)
Bitki Grubu Süs bitkisi / Çiçekli çalı
Yaprak Özelliği Oval, koyu yeşil, bazı türlerde her dem yeşil (örneğin Japon açelyası)
Çiçek Özelliği Borumsu ya da huni biçimli, beyazdan pembeye, kırmızıdan mora geniş renk skalası
Çiçeklenme Dönemi Genellikle ilkbahar; bazı türlerde erken yaz sonuna kadar uzayabilir
Büyüme Formu Kompakt çalı formunda, ortalama 50–150 cm boylanabilir
Işık İsteği Yarı gölge, doğrudan güneş ışığından korunaklı alanlar
Toprak İsteği Hafif asidik pH (4.5–6.0), organik maddece zengin, iyi drenajlı toprak
Su Gereksinimi Düzenli nemli tutulmalı, kireçsiz ve yumuşak su tercih edilir
Sıcaklık Toleransı Ilıman ve serin iklimlerde idealdir; aşırı sıcak ve kuraklıkta strese girer
Zehirli Özellik Tüm bitki kısımları evcil hayvanlar için hafif zehirlidir

KULLANIM ALANLARI
Alan Açıklama
Bahçe süslemeleri Bordür, çit altı ve yarı gölge alanlarda çok tercih edilir
Saksılı iç-dış mekân Balkon, teras, gölgeli pencere kenarlarında saksılı olarak yetiştirilebilir
Peyzaj uygulamaları Renkli ve yoğun çiçeklenme nedeniyle profesyonel peyzaj alanlarında yaygındır

NOTLAR

  • Açelyalar genellikle asidofilik (asidik ortam seven) bitkilerdir.

  • Kloroz (yaprak sararması), genellikle toprağın pH’ının yüksek olmasından kaynaklanır.

  • Hollanda, Japonya, Türkiye (özellikle Karadeniz ve Marmara bölgeleri) üretim ve kullanım açısından önde gelen ülke/bölgeler arasındadır.

TÜRKİYE’DE AÇELYA ÜRETİMİ

GENEL DURUM

  • Açelya, Türkiye’de süs bitkileri üretimi kapsamında hem iç hem dış mekân peyzajlarında kullanılan, talebi yüksek bir çiçekli çalı türüdür.

  • Özellikle asidofilik (asidik toprak seven) yapısı nedeniyle Karadeniz Bölgesi üretim açısından oldukça uygundur.

  • Türkiye’deki üretimin büyük bölümü Yalova, Sakarya, Ordu ve Trabzon gibi bölgelerde yapılır.

BAŞLICA ÜRETİM BÖLGELERİ

Bölge / İl Üretim Özellikleri
Yalova Türkiye’nin süs bitkileri merkezi; sera koşullarında hibrit açelya üretimi yapılır
Sakarya Fidancılığın geliştiği alanlarda saksılı açelya üretimi yaygındır
Karadeniz (Ordu, Trabzon) Asidik toprak yapısı ve iklimiyle açık alanda yetiştiricilik uygundur
Bursa, İzmir Sınırlı ölçekte saksılı üretim ve peyzaja yönelik satış

ÜRETİM ve PAZARLAMA ÖZELLİKLERİ
Kriter Bilgi
Üretim Şekli Genellikle çelikle çoğaltma; yarı odunsu sürgünlerle saksılı üretim yapılır
Pazar Talebi İlkbahar döneminde çiçeklenme ile birlikte talep artar
Satış Alanları Bahçe marketleri, çiçekçiler, peyzaj firmaları
Ambalaj & Nakliye Saksılı ve etiketli, çiçek döneminde dekoratif ambalajlarla sunulur
İhracat Durumu Sınırlı; iç pazar odaklı üretim hâkim

ZORLUKLAR & GELİŞİM ALANLARI
Sorun / Gelişim Alanı Açıklama
Toprak Uyumsuzluğu Asidik toprak isteyen açelya, kireçli topraklarda kloroz problemi yaşar
İklim Uyum Zorluğu Doğu ve İç Anadolu bölgelerinde kuraklık ve sıcaklık stresi görülür
Fide Temini Kaliteli anaç ve çelik kaynağı sınırlıdır
Tüketici Bilinci Açelyanın doğru sulama ve toprak isteği hakkında bilinç eksikliği vardır



İlaç Önerileri