Hastalık Ve Zararlılar Nergis, özellikle ilkbaharda çiçek açan, soğanlı ve çok yıllık bir süs bitkisidir. Genellikle dış mekânda yetiştirilir ve dayanıklı olmasına rağmen belirli hastalık ve zararlılarla mücadele gerekebilir.
HASTALIKLAR 1. Soğan Çürüklüğü (Fusarium oxysporum, Penicillium spp.)
Özellik Açıklama
Belirtiler Soğanlarda yumuşama, kahverengileşme ve kötü koku; filizlenmeme veya zayıf sürgün
Neden Aşırı nem, ağır toprak, kötü havalandırma, enfekte soğan
Kimyasal Mücadele Fungisitli (ör. Tebuconazole, Prochloraz) soğan ilaçlaması ekim öncesi
Organik Önlem Külleme için doğal mantar önleyici spreyler, kükürt tozu
Kültürel Önlem Hastalıklı soğanların imhası, iyi drenajlı toprak kullanımı, ekim öncesi havalandırma
2. Botrytis (Gri Küf – Botrytis narcissicola) | Belirtiler | Yaprak, sap ve çiçeklerde gri renkli küf tabakası, kurumalar |
Kimyasal: İprodione, Klorotalonil, Mancozeb gibi sistemik ve kontakt fungisitler
Kültürel: Hastalıklı bitki artıkları toplanmalı, bitkiler arası hava sirkülasyonu sağlanmalı
Organik: Neem yağı ve sarımsak ekstraktı sprey
3. Basal Çürüklük (Erwinia spp. - Bakteriyel) | Belirtiler | Soğanın taban kısmında sulu, kötü kokulu çürüme; sararmış yapraklar |
Kimyasal: Bakır içerikli bakterisitler (Bakır hidroksit, Bakır oksiklorür)
Kültürel: İyi drenajlı toprak, enfekte soğanların uzaklaştırılması
Ekim öncesi: Soğanlar %10’luk sirke veya hafif çamaşır suyu çözeltisinde 10 dk bekletilip kurutulabilir
ZARARLILAR 1. Nergis Sineği (Merodon equestris) | Belirtiler | Soğanda oyuklar, yumuşama, gelişim durması |
Kimyasal: Ekim öncesi imidacloprid veya thiacloprid ile soğan ilaçlaması
Kültürel: Etkilenen soğanların imhası, soğan rotasyonu (3 yıl aynı yere ekilmemesi)
Biyoteknik: Feromon tuzakları ile erginlerin takibi
2. Tripsler (Thrips tabaci) | Belirtiler | Yapraklarda gümüşi çizgiler, renk bozulması, bükülme |
Kimyasal: Spinosad, Abamectin, Lambda-sihalotrin
Organik: Sarı yapışkan tuzaklar, neem yağı spreyleri
Önlem: Yoğun ekimden kaçınılmalı, sulama sabah saatlerinde yapılmalı
3. Soğan Akarı (Rhizoglyphus spp.) | Belirtiler | Soğanda içten çürük, tozlaşma, gelişim durması |
Kimyasal: Abamectin veya etoxazole içeren akarisitlerle toprak uygulaması
Kültürel: Soğanlar serin ve kuru ortamda saklanmalı
Organik: Tarçın tozu veya kükürt, yüzey uygulaması olarak kullanılabilir
4. Aphid (Yaprak Bitleri) | Belirtiler | Çiçek saplarında yapışkan madde (balözü), gelişme geriliği |
Kimyasal: Pirimicarb, Flonicamid, Acetamiprid
Organik: Sabunlu su sprey, sarımsak–soğan ekstraktı
Kültürel: İlkbaharda erken kontrol ve mücadele; aşırı azotlu gübrelemeden kaçınmak
GENEL ÖNLEMLER
Uygulama Açıklama
Ekim Öncesi Soğan Seçimi Sağlıklı, sert ve lekesiz soğanlar seçilmeli
Toprak Hazırlığı Gevşek, iyi drenajlı, organik maddece zengin toprak kullanılmalı
Ekim Rotasyonu Aynı yere 2–3 yıl üst üste nergis ekilmemeli
Hastalık Temizliği Hasattan sonra bitki artıkları mutlaka toplanmalı
Havalandırma Özellikle sera ortamlarında yapraklar arası hava akımı sağlanmalı
