Bilgi Bankası

Hastalık Ve Zararlılar
HASTALIKLAR ve ZARARLILAR
Kategori Etken Belirti Risk Etkilediği Bölüm
Mantar Fusarium oxysporum Soğanda çürüme, kahverengi lekeler, kötü koku Yüksek Soğan
Mantar Botrytis cinerea (Gri Küf) Yapraklarda ve çiçekte gri, tüylü küf Orta-Yüksek Yaprak, çiçek
Bakteriyel Pseudomonas spp. Soğanda yumuşama, sulu çürüklük Orta Soğan, gövde
Viral Mozaik virüsleri Yaprakta sarı-yeşil mozaik desen, bodur büyüme Düşük-Orta Yaprak
Zararlı Merodon equestris (Sümbül sineği) Soğanda larva tahribatı, çiçeklenme bozukluğu Yüksek Soğan
Zararlı Akarlar (Eriophyid) Bükülmüş yapraklar, gelişim geriliği Orta Yaprak, gövde
Zararlı Yaprak Bitleri (Aphididae) Yapışkan yaprak yüzeyi, virüs taşıyıcılığı Orta Yaprak

HASTALIKLARLA MÜCADELE

1. Soğan Çürüklüğü (Fusarium spp.)

  • Neden: Nemli ve ağır topraklar, kötü drenaj, hasarlı soğanlar

  • Belirti: Soğan kahverengileşir, yumuşar, küf veya kötü koku oluşur.

Mücadele:

  • Kültürel Önlem:

    • Soğanlar dikim öncesi dikkatle kontrol edilmeli.

    • İyi drene edilmiş toprak kullanılmalı.

  • Kimyasal Önlem:

    • Dikim öncesi thiophanate-methyl veya carbendazim içeren fungisitlere soğan banyosu yapılabilir.

  • Organik Önlem:

    • Soğanlar bakır sülfat (%0.3) çözeltisine 10-15 dk daldırılabilir.

2. Gri Küf (Botrytis spp.)

  • Neden: Yüksek nem, kötü hava sirkülasyonu

  • Belirti: Gri renkli küf, yapraklarda solgunluk ve çürük

Mücadele:

  • Kültürel Önlem:

    • Hava sirkülasyonu sağlanmalı, yaprak ıslaklığı azaltılmalı.

  • Kimyasal Önlem:

    • Iprodione, boscalid veya cyprodinil içeren fungisitler kullanılabilir.

  • Organik Önlem:

    • Neem yağı ve kükürt içerikli doğal fungisitler (ör. potasyum bikarbonat)

3. Bakteriyel Yumuşak Çürüklük (Pseudomonas spp.)

  • Belirti: Soğan ve sapta sulu, kötü kokulu çürüme

Mücadele:

  • Kültürel Önlem:

    • Soğanlar zarar görmeden saklanmalı, aşırı sulamadan kaçınılmalı.

  • Kimyasal Önlem:

    • Bakır bazlı bakterisitler: Bakır hidroksit veya bakır oksiklorür

  • Organik Önlem:

    • Sarımsak ekstraktı veya bitki çayları (ısırgan, sarı kantaron) preventif kullanılabilir.

4. Viral Hastalıklar (Mozaik virüsü vb.)

  • Belirti: Sarı-yeşil mozaik desen, bodur gelişim

Mücadele:

  • Virüslerin tedavisi yoktur.

  • Kültürel Önlem:

    • Virüs taşıyan bitkiler ortamdan uzaklaştırılmalı.

    • Vektörlerle (yaprak biti, akar) mücadele edilmeli.

ZARARLILARLA MÜCADELE

1. Sümbül Sineği (Merodon equestris)

  • Belirti: Soğanda larva tahribatı, çiçek açmama

Mücadele:

  • Kültürel Önlem:

    • Soğanlar dikim öncesi kontrol edilmeli.

    • Ekim rotasyonu yapılmalı.

  • Kimyasal Önlem:

    • Imidacloprid, chlorpyrifos ile soğan banyosu veya toprak uygulaması

  • Organik Önlem:

    • Nematodlar (ör. Steinernema feltiae) biyolojik kontrol ajanı olarak kullanılabilir.

2. Yaprak Bitleri (Aphididae)

  • Belirti: Yaprakta kıvrılma, yapışkan yüzey (balözü), zayıf gelişim

Mücadele:

  • Kültürel Önlem:

    • Hastalıklı yapraklar kesilmeli.

  • Kimyasal Önlem:

    • Sistemik insektisitler (ör. acetamiprid, pymetrozine)

  • Organik Önlem:

    • Neem yağı (%0.5), sabunlu su (%2 yumuşak sabun), biber-sarımsak ekstresi

3. Akarlar

  • Belirti: Yapraklarda kıvrılma, büyüme bozukluğu

Mücadele:

  • Kimyasal Önlem:

    • Abamectin, spirodiclofen içeren akarisitler

  • Organik Önlem:

    • Kükürt tozu, neem yağı, sarımsak-biber ekstraktı

GENEL KORUMA ÖNERİLERİ

  • Soğanları saklamadan önce kurutun.

  • Toprak sterilizasyonu uygulayın.

  • Bitkileri aşırı sulamayın ve aşırı sık dikmeyin.

  • Kışlık dönem öncesi zayıf bitkileri eleyin.

  • Her dikim sonrası rotasyon uygulayın.

İlaç Önerileri