Sümbül, soğanlı bir bitki olduğu için çoğaltılması genellikle soğan ayırma yöntemi ile yapılır. Tohumla üretim mümkündür fakat ticari ya da hobi amaçlı önerilmez çünkü çiçeklenme için en az 2–3 yıl gerekir.
1. Soğanla Çoğaltma (Vejetatif Üretim)
Aşama
Açıklama
Zaman
Yaz sonunda veya sonbaharda (Eylül–Ekim)
Yöntem
Ana sümbül soğanı çiçeklenme sonrası sökülür. Alt kısmında oluşan yavru soğanlar (bulbiller) ayrılır. Bunlar uygun şekilde kurutulduktan sonra tekrar toprağa dikilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yavru soğanlar 2-3 yıl içinde çiçek verebilir. İyi gelişmeleri için besin yönünden zengin toprak tercih edilmelidir.
Profesyonel İpucu: Ana soğanın dibine küçük bir çentik atmak (çizmek), daha fazla yavru soğan oluşumunu teşvik eder. Bu işleme "soğan skarifikasyonu" denir ve profesyonel üreticilerde yaygındır.
2. Tohumla Çoğaltma (Generatif Üretim)
Aşama
Açıklama
Zaman
Yaz sonu veya ilkbaharda
Uygulama
Sümbül çiçeği solduktan sonra tohum kapsülleri oluşabilir. Bu tohumlar toplanıp, nemli ve steril tohum torfunun içine ekilir.
Dezavantajı
Çimlenme uzun sürebilir (1–2 ay), çiçek açması ise 2–4 yılı bulabilir. Bu yüzden genellikle üretim amaçlı önerilmez.
İKLİM KOŞULLARI ve YETİŞTİRME ORTAMI
Sümbül çiçeği, mevsimsel gelişim döngüsü olan soğuklama isteyen bir bitkidir. Bu yüzden iklim koşullarının doğru planlanması gerekir.
1. Sıcaklık İhtiyacı
Mevsim
Sıcaklık Aralığı
Kış (Soğuklama)
0 – 10 °C (soğuklama zorunludur, 10–12 hafta)
İlkbahar (Gelişme)
10 – 18 °C
Yaz (Dinlenme)
20 – 28 °C (soğan toprak dışında kuru ve serin yerde saklanmalı)
Soğuklama süresi yetersiz olan soğanlar çiçek açmaz veya çiçekleri zayıf olur.
2. Işık ve Güneşlenme
Günde en az 4–6 saat güneş ışığı almalıdır.
Yarı gölge ortamlara da dayanıklıdır ancak çiçeklenme azalabilir.
Cam kenarı veya doğrudan ışık alan balkonlarda yetiştirilebilir.
3. Toprak Özellikleri
Özellik
Değer
pH
6.0 – 7.5 (hafif asidik-nötr)
Yapı
İyi drene edilen, gevşek, humusça zengin
Tavsiye Edilen Karışım
Torf + perlit + kompost (1:1:1)
Gübreleme
Çiçeklenme öncesinde fosfor ve potasyum ağırlıklı sıvı gübre verilebilir
4. Nem ve Sulama
Aşırı sulama soğan çürümesine yol açar.
Toprak nemli ama ıslak olmayacak şekilde sulanmalı.
Yapraklara değil, doğrudan toprağa su verilmelidir.
5. Dikim Derinliği ve Aralığı
Özellik
Değer
Soğan Derinliği
Soğanın 2–2.5 katı derine dikilmeli
Dikim Aralığı
Saksıda 5–7 cm, bahçede 10 cm aralıklarla
Soğan Yönü
Sivri uç yukarıda olacak şekilde dikilmeli
Kısa Not: Sümbül Soğanlarında Zorunlu Soğuklama
Soğanlar 10–12 hafta boyunca buzdolabında (4–6 °C) tutulabilir.
Bu işlem, çiçeklenmeyi tetiklemek için zorunludur.
Paketlenmiş halde, torf içinde saklanması tavsiye edilir.
