Genel Bilgiler Sümbül (Hyacinthus orientalis): İlkbaharda mor, pembe, beyaz gibi canlı renklerde çiçek açan, yoğun kokulu ve soğanlı bir süs bitkisidir. Bahçelerde, saksılarda ve iç mekânlarda yetiştirilir. Soğuklama dönemi isteyen çok yıllık bir bitkidir.
Sınıf
Değer
Bilimsel Adı
Hyacinthus orientalis
Türkçe Adı
Sümbül
Aile (Familya)
Asparagaceae
Cins (Genus)
Hyacinthus
Köken
Doğu Akdeniz (özellikle Türkiye, Lübnan, Suriye, Yunanistan)
Morfolojik Özellikleri
Özellik
Açıklama
Bitki Tipi
Çok yıllık, soğanlı
Boy
20–30 cm
Soğan
Yassı-küresel, etli, 4–5 cm çapında
Yaprak
Şerit şeklinde, parlak yeşil, tabandan çıkan
Çiçek
Silindirik salkım (spike), yoğun aromalı
Çiçek Renkleri
Mor, pembe, mavi, beyaz, sarı, kırmızı
Çiçeklenme Dönemi
Mart – Nisan (İlkbahar)
Büyüme Dönemi
Sümbül çiçeği soğanı yazın dinlenme dönemine girer, sonbaharda aktifleşir. İlkbaharda çiçek açar ve sonra tekrar yapraklarını kaybederek uykuya geçer.
Dönemsel Büyüme Çizelgesi:
Mevsim
Sümbül Gelişimi
Sonbahar
Dikim, köklenme
Kış
Soğuklama ve hazırlık
İlkbahar
Yaprak ve çiçek gelişimi
Yaz
Bitki tamamen kurur, dinlenme dönemi
Yayılış ve Yetiştiricilik
Alan
Bilgi
Anavatanı
Anadolu ve Doğu Akdeniz
Türkiye’de Yetiştirildiği Yerler
İzmir, Yalova, Sakarya, Antalya
Yetiştiricilik Tipi
Bahçe, saksı, kesme çiçek, saksı içi dekorasyon
İhracat Potansiyeli
Hollanda, sümbül soğanı üretiminde dünya lideridir; Türkiye yerli üretim potansiyelini artırmaktadır.
Estetik ve Kültürel Değeri
Aroma: Keskin, tatlı ve yoğun bir kokuya sahiptir. Parfüm üretiminde kullanılır.
Sembolizm: Antik Yunan`da yeniden doğuş ve gençlik sembolüdür. Türk kültüründe baharın habercisidir.
Dekoratif Kullanım: Lale ve nergis ile birlikte lale devri bahçelerinin sembol bitkilerindendir.
6. Tıbbi ve Endüstriyel Kullanımı
Kullanım
Açıklama
Tıbbi
Halk arasında çiçeklerinden hazırlanan tentürlerin uyarıcı ve balgam söktürücü etkileri olduğuna inanılır (modern tıpta yaygın değildir).
Kozmetik
Sümbül yağı ve esansları parfüm ve sabun üretiminde kullanılır.
Süs Bitkisi
Saksı çiçeği, bordür bitkisi ve iç mekân süs bitkisi olarak çok popülerdir.
Zehirlilik Durumu
Sümbül soğanı oksalat kristalleri içerdiği için toksiktir.
İnsan ve evcil hayvanlarda sindirim sorunlarına neden olabilir. (bulantı, kusma, ağız tahrişi)
