Genel Bilgiler Metiram , ditiokarbamat grubuna ait, çoklu etki noktasına sahip koruyucu bir fungusittir. Özellikle bağ, elma, patates, domates gibi ürünlerde yaprak ve meyve hastalıklarına karşı yaygın olarak kullanılır.
GENEL BİLGİLER
Özellik Açıklama
Etken Madde Adı Metiram
Kimyasal Grubu Ditiokarbamat
FRAC Kodu M3 (çoklu etkili, direnç gelişimi düşüktür)
Formülasyon Tipleri WG (suda dağılabilir granül), WP (ıslanabilir toz)
Ticari Ürün Örnekleri Polyram DF, Metiram 70 WG, Dithane M 45 (kombinasyonlu)
Etki Şekli Koruyucu (fungusun spor çimlenmesini ve hif gelişimini önler)
Sistemik Özellik Yoktur (tamamen yüzey etkili – temas fungisiti)
Kullanım Alanı Elma, armut, bağ, patates, domates, salatalık, lahana, ayçiçeği vb.
KİMYASAL ÖZELLİKLER
Özellik Bilgi
Kimyasal Adı (IUPAC) Polimeric zinc dimethyldithiocarbamate
CAS Numarası 9006-42-2
Moleküler Formülü (C₅H₁₀NS₂Zn)ₓ (polimer yapıdadır)
Molekül Ağırlığı Polimerik olduğundan değişken, yaklaşık 256–330 g/mol (birim yapıya göre)
Kimyasal Grubu Ditiokarbamat (Metam grubu)
Fiziksel Görünüm Sarımsı-kahverengi toz / granül
Erime Noktası >100 °C (bozunur)
Suda Çözünürlük ~2 mg/L (25°C’de düşük çözünürlük)
pH (1% sulu süspansiyon) 5,0–6,5
Buhar Basıncı Çok düşük
Log Kow (oktanol/su) <1 (düşük biyobirikim potansiyeli)
Stabilite Neme ve sıcağa duyarlıdır – güneş ışığında yavaşça bozulur
Formülasyon Tipleri WG (Suda dağılabilir granül), WP (Islanabilir toz)
Kimyasal Etki Mekanizması Enzimlere sülfidril grupları üzerinden bağlanarak hücre metabolizmasını bozar
ETKİ MEKANİZMASI
Özellik Açıklama
Etki Şekli Koruyucu (profilaktik)
Etkileşim Yeri Mantar hücresinin enzim sistemleri ve hücre zarına bağlı metabolizmalar
Etki Mekanizması Sülfidril (-SH) gruplarına bağlanarak enzimlerin inaktivasyonunu sağlar
Hücredeki Hedefler Solunum enzimleri, DNA replikasyonu, enerji üretim enzimleri
Etki Noktası Çoklu (Multi-site); aynı anda birçok biyokimyasal yolu baskılar
FRAC Grubu M3 – Direnç gelişimine karşı düşük riskli
TARIMSAL KULLANIM PROFİLİ
Başlık Açıklama
Etken Madde Metiram
Kimyasal Grubu Ditiokarbamatlar
FRAC Grubu M3 (çoklu etki noktalı, düşük direnç riski)
Etki Tipi Koruyucu (profilaktik) – temas fungisiti
Etki Mekanizması Hücre enzimlerinin sülfhidril gruplarına bağlanarak inaktivasyonu
Sistemiklik Yok – tamamen yüzey etkili
Uygulama Yolu Yapraktan püskürtme
Kullanım Sıklığı Hastalık riskine göre 7–10 gün arayla tekrarlanabilir
Hasat Öncesi Bekleme Süresi (PHI) Bitkiye göre değişir; genellikle 7–28 gün
KULLANILDIĞI BİTKİLER VE HASTALIKLAR
Bitki Hedef Hastalık Dozaj (100 L suya) PHI (gün)
Elma, Armut Karaleke (Venturia inaequalis ) 200–250 g 21–28
Bağ Mildiyö (Plasmopara viticola ) 200–250 g 21
Patates Mildiyö (Phytophthora infestans ) 250 g 7–14
Domates, Hıyar Yaprak lekeleri, mildiyö 200–300 g 7
Ayçiçeği Yaprak leke hastalıkları 200–250 g 21
Türkiye Ruhsatlı Ürünler
Ticari Ürün/adı Formülasyon / Etken Madde Ruhsat No. Ruhsat Tarihi Geçerlilik Süresi Ruhsat Sahibi / İmalatçı
Polarex DF (İmal) %70 Metiram (DF) 7886 26.07.2010 26.07.2025 AGROFARM Kimya / SAFA Tarım A.Ş.
Ninbo (İmal) %57 Metiram + %4,8 Cymoxanil (WG) 11652 05.06.2020 05.06.2030 CANSA Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti.
Hektaş Messor® (İmal) %55 Metiram + %5 Pyraclostrobin (WG) 10684 14.06.2016 14.06.2026 Hektaş Ticaret Türk A.Ş.
BEKLEME SÜRESİ (PHI) ve MRL (MAKSİMUM KALINTI LİMİTİ)
Bitki Adı Kullanım Alanı / Hastalık Bekleme Süresi (PHI) MRL (mg/kg) (EU)
Elma Karaleke (Venturia inaequalis ) 21–28 gün 8.0
Armut Karaleke 21 gün 8.0
Bağ (Şaraplık Üzüm) Mildiyö (Plasmopara viticola ) 21 gün 8.0
Bağ (Sofralık Üzüm) Mildiyö 28 gün 8.0
Patates Mildiyö (Phytophthora infestans ) 7–14 gün 0.1
Domates Yaprak lekeleri, mildiyö 7 gün 3.0
Hıyar, Kabakgiller Mildiyö, külleme 3–7 gün 1.0
Ayçiçeği Alternarya yaprak lekesi 21 gün 0.05 (default)
DİRENÇ GELİŞİMİ VE FRAC TAVSİYELERİ
Başlık Açıklama
Etken Madde Metiram
FRAC Grubu M3 (Multi-site – çoklu etkili maddeler)
Etki Mekanizması Hücredeki birçok enzime aynı anda bağlanarak metabolik süreçleri bozar
Sistemik Etki Yoktur – yüzey etkili, koruyucu fungisit
Direnç Riski Çok düşüktür (Multi-site etkisi sayesinde)
FRAC Tavsiyesi Sürekli kullanımında direnç beklenmez, ancak rotasyon yine de önerilir
TOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLER
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) ~2,000 mg/kg (düşük akut oral toksisite)
Dermal LD₅₀ (sıçan) >2,000 mg/kg (düşük dermal toksisite)
İnhalasyon LC₅₀ (sıçan, 4 saat) >4.67 mg/L (solunumla düşük akut toksisite)
Cilt Tahrişi Hafif tahriş edici (etiket uyarısı gerekebilir)
Göz Tahrişi Orta derecede tahriş edici
Sensitizasyon (Alerjik Potansiyel) Cilt temasında hassaslaştırıcı olabilir
Karsinojenite Deneysel verilerde kanıt yok, ancak bazı ditiokarbamatlar nitrozamin riski taşır
Mutajenite Negatif (mutajenik değil)
Reprodüktif Toksisite Uzun süreli maruziyette üreme sistemine etkili olabilir (bazı türlerde)
ADI (Günlük Kabul Edilebilir Doz) 0.01 mg/kg vücut ağırlığı (EFSA / WHO)
ARfD (Acute Ref. Dose) 0.05 mg/kg (akut maruziyet için)
EKOTOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLER
Organizma / Test Sonuç / Değer
Balık (LC₅₀, 96 saat) ~3.2 mg/L (orta toksik)
Daphnia magna (EC₅₀, 48 s) ~1.5 mg/L (orta–yüksek toksisite)
Alg (EC₅₀, 72 saat) ~0.2–1.0 mg/L (yüksek toksik)
Arılar (kontakt LD₅₀) >100 μg/arı (düşük akut toksisite)
Toprak solucanı LC₅₀ >1000 mg/kg (düşük toksisite)
Biyobirikim Potansiyeli (Log Kow) <1 (biyobirikim potansiyeli düşüktür)
Toprakta Kalıcılık (DT₅₀) 3–10 gün (hızla parçalanır; fotodegradasyona duyarlıdır)
AVANTAJLAR VE DEZAVANTAJLAR
Kriter Avantajlar Dezavantajlar
Etki Mekanizması Çoklu etki noktalı (multi-site), direnç gelişimi çok zayıf Sistemik değildir, sadece yüzey etkili
Direnç Riski Direnç gelişimine karşı çok düşük risk taşır Sürekli kullanımda yalnız başına yetersiz koruma sağlayabilir
Spektrum Geniş spektrumlu; birçok fungal patojene karşı etkilidir Sadece koruyucu etki gösterir, tedavi edici (kuratif) etkisi yoktur
Karışım Uygunluğu Diğer sistemik fungisitlerle karıştırılarak etkinlik artırılabilir Uygun olmayan karışımlarda fitotoksisite riski oluşabilir
Kalıcı Etki Bitki yüzeyinde iyi tutunur, yağmura karşı orta derecede dayanıklıdır Yoğun yağış sonrası etkisi azalabilir, tekrar uygulama gerekebilir
Maliyet Genel olarak uygun fiyatlı ve yaygın olarak temin edilebilir Hasada yakın dönemlerde kullanıldığında PHI sürelerine dikkat edilmezse kalıntı riski doğabilir
Çevre Etkisi Toprakta çabuk parçalanır, biyobirikimi düşüktür Suda yaşayan canlılar ve algler için orta düzeyde toksik olabilir
Kullanım Alanı Çok sayıda meyve, sebze ve endüstri bitkisinde ruhsatlı olarak kullanılabilir Bazı ülkelere ihracatta MRL kısıtlamaları olabilir (özellikle patates, bağ gibi ürünlerde)
Kullanım Kolaylığı Standart püskürtme cihazları ile uygulanabilir Toz formülasyonları uygulama sırasında kullanıcı için toz inhalasyon riski taşıyabilir
UYGULAMA ŞEKLİ VE HAZIRLIK
1. Uygulama Şekli
Parametre Detay
Uygulama Yöntemi Yapraktan püskürtme (yer aletleri veya motorlu pülverizatör ile)
Etki Şekli Koruyucu (profilaktik), yüzey etkili, temas fungisiti
Uygulama Zamanı Hastalık belirtileri görülmeden, risk oluştuğunda başlatılır
Tekrarlama Aralığı 7–10 gün (hastalık baskısına ve yağış durumuna bağlı olarak)
Uygulama Sayısı Sezonda genellikle 2–3 uygulama (fazla sayıda tekrar önerilmez)
Kullanım Dönemi Vejetasyon dönemi boyunca – çiçeklenme öncesi ve sonrası
2. İlaç Hazırlama Talimatı
Aşama Açıklama
1. Tankın 1/2’sini suyla doldurun İlaçlama aletinin deposuna temiz su koyarak işe başlanır.
2. Tavsiye edilen dozda Metiram ekleyin Örneğin 100 L suya 200–250 g ürün
3. Karışımı iyice karıştırın Karışım homojen oluncaya kadar karıştırma sürdürülür
4. Tankı tamamen suyla doldurun Tank hacmi tamamlandıktan sonra karıştırmaya devam edilerek püskürtmeye başlanır
3. Uygulamada Dikkat Edilecekler
Homojen dağılım için uygun kalibrasyon yapılmalı, yaprakların üst ve alt yüzeyleri tamamen kaplanmalıdır.
Yağmur beklentisi varsa uygulama ertelenmelidir (en az 4–6 saatlik kuruma süresi gerekir).
Arılar aktifken uygulamadan kaçınılmalı.
Kişisel koruyucu ekipman (eldiven, maske, gözlük) kullanılmalıdır.
Boş ambalajlar çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilmelidir .
4. Kullanım Dozları (Genel Örnekler)
Bitki Hedef Hastalık Dozaj (100 L suya) PHI (Bekleme Süresi)
Elma Karaleke 200–250 g 21–28 gün
Bağ Mildiyö 250 g 21 gün
Patates Mildiyö 250 g 7–14 gün
Domates, Hıyar Mildiyö / Yaprak lekesi 200–300 g 7 gün
Uygulama Stratejisi Önerisi:
Rotasyon : FRAC grubu farklı olan sistemik ürünlerle dönüşümlü kullanın.
Karışım : Önerilen sistemik fungisitlerle (örn. Difenoconazole, Azoxystrobin) tank karışımı yapılabilir.
Uygulama planı , bitkinin fenolojik evresi ve hastalık riski göz önüne alınarak belirlenmelidir.
