Genel Bilgiler Pyraclostrobin , strobilurin grubu bir sistemik fungisit olup tarımsal üretimde fungal hastalıkların önlenmesi ve kontrol altına alınmasında kullanılan tek hedefli (single-site) bir etken maddedir. Kimyasal olarak QoI (Quinone outside Inhibitor) sınıfında yer alır ve mitokondrideki enerji üretim zincirine müdahale ederek fungusların gelişimini durdurur.
Genel Bilgiler
Özellik Açıklama
Kimyasal Sınıfı Strobilurin (QoI – Quinone outside Inhibitor)
FRAC Grubu 11
Kullanım Tipi Fungisit (koruyucu + hafif tedavi edici)
Etki Şekli Translaminar (yaprak içinde yayılan), sistemik hareketli
Formülasyonlar SC (süspansiyon konsantre), WG (ıslanabilir granül)
Hedef Patojenler Külleme, mildiyö, alternarya, botrytis, septorya vb.
Kullanım Alanları Bağ, elma, armut, domates, biber, salatalık, buğday, arpa vb.
Kimyasal Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Kimyasal Adı (IUPAC) Methyl N-[2-[[1-(4-chlorophenyl)-1H-pyrazol-3-yl]oxy]methyl]phenyl]-N-methoxycarbamate
CAS Numarası 175013-18-0
Kimyasal Formül C₁₉H₁₈ClN₃O₄
Moleküler Ağırlık 387.82 g/mol
Fiziksel Durumu Sarımsı kristalize katı
Erime Noktası 59–62 °C
Kaynama Noktası Yaklaşık 200 °C (parçalanmadan önce)
Suda Çözünürlük 1.9 mg/L (20 °C`de – çok düşük)
Log Kow (okt./su dağılım) 3.99 (lipofilik – biyobirikim potansiyeli orta-yüksek)
Buhar Basıncı (20 °C) 2.6 × 10⁻¹⁰ hPa (çok düşük uçuculuk)
Stabilite (pH) Nötr ortamda kararlı; alkali ortamda yavaşça hidrolize olabilir
Fotodegradasyon Güneş ışığında yavaş parçalanır
Toprakta Kalıcılık (DT₅₀) 4–25 gün (toprak tipine göre değişir; orta dayanıklı)
Kimyasal Sınıf Strobilurin (QoI)
Etki Şekli
Aşama Açıklama
1 Pyraclostrobin, fungal hücredeki mitokondrinin elektron taşıma zinciri ne girer.
2 Spesifik olarak kompleks III’teki Qo (quinol dışı) bölgesine bağlanır.
3 Bu bağlanma sonucu elektron akışı kesilir → ATP üretimi durur .
4 Enerji üretimi olmayan hücrede spor çimlenmesi ve misel gelişimi engellenir .
5 Fungusun büyümesi durur, yaprak yüzeyine tutunamaz, yaşam döngüsü kesilir.
TARIMSAL KULLANIM PROFİLİ
Başlık Açıklama
Etken Madde Pyraclostrobin
Kimyasal Sınıfı Strobilurin (QoI – Quinone outside Inhibitor)
FRAC Grubu Grup 11
Etki Tipi Koruyucu (profilaktik), kısmen tedavi edici (kuratif); translaminar (yaprak içine geçebilen)
Uygulama Şekli Yapraktan püskürtme (pülverizatör, atomizer)
Formülasyon Tipleri SC (Süspansiyon Konsantre), WG (Islanabilir Granül), EC (Emülsiyon Konsantre)
Kullanım Zamanı İlk hastalık belirtileri öncesi – genellikle çiçeklenme öncesi veya sonrası dönemde
Kullanım Aralığı 7–14 gün (hava koşullarına ve hastalık baskısına bağlı)
Önerilen Uygulama Sayısı 2–3 kez (direnç yönetimi için daha fazla önerilmez)
Hedef Hastalıklar Külleme (Erysiphe , Oidium ), Mildiyö, Alternarya, Septorya, Pas, Botrytis, Antraknoz
Ruhsatlı Bitkiler (TR) Bağ, Elma, Armut, Ayva, Domates, Biber, Salatalık, Kavun, Karpuz, Patates, Buğday, Arpa, Mısır, Soya, Ayçiçeği, Kanola, Bezelye, Fasulye
Bekleme Süresi (PHI) 7–21 gün arasında değişir (ürüne göre değişkenlik gösterir)
MRL Değeri Ülkeye göre değişir – örneğin: Domates 0.5 mg/kg, Elma 0.2 mg/kg (EU)
Kombine Kullanım Durumu Azoxystrobin, Difenoconazole, Boscalid, Tebuconazole vb. sistemik fungisitlerle karışım veya rotasyon önerilir
Direnç Riski Yüksek – G143A mutasyonu ile direnç gelişebilir (özellikle Botrytis , Alternaria gibi hedeflerde)
KULLANILDIĞI BİTKİLER ve HASTALIKLAR
Bitki Grubu / Ürün Hedef Hastalık(lar)
Elma, Armut, Ayva Karaleke (Venturia inaequalis ), Külleme (Podosphaera leucotricha )
Bağ (Üzüm) Külleme (Uncinula necator ), Antraknoz (Elsinoe ampelina )
Domates, Biber Erken Yaprak Yanıklığı (Alternaria solani ), Kurşuni Küf (Botrytis cinerea )
Salatalık, Kavun, Karpuz Külleme (Erysiphe cichoracearum , Podosphaera xanthii ), Yaprak Lekesi
Patates Alternarya (Alternaria solani ), Yaprak Lekeleri
Buğday, Arpa Pas (Puccinia spp. ), Septorya (Mycosphaerella graminicola ), Yaprak Lekeleri
Mısır Yaprak Lekesi (Helminthosporium , Exserohilum spp.), Pas
Soya Fasulyesi Pas, Antraknoz, Alternarya
Ayçiçeği Pas (Puccinia helianthi ), Antraknoz (Colletotrichum spp.)
Bezelye, Fasulye Antraknoz (Colletotrichum lindemuthianum ), Külleme, Pas
Kanola (Kolza) Siyah Gövde Lekesi (Leptosphaeria maculans ), Alternarya
Çeltik (Pirinç) Pirinç yaprak yanıklığı (Rhizoctonia solani , sınırlı etki)
Fındık, Ceviz, Badem Antraknoz, Yaprak Lekeleri
Süs Bitkileri / Saksı Bitkileri Külleme, Botrytis, Yaprak lekeleri
Türkiye’de Ruhsatlı Pyraclostrobin İçeren Ürünler
Ticari Ürün/Formülasyon Aktif Madde Kombinasyonu Ruhsat Durumu
Ürünler içinde çeşitli 100 g/L, 200 g/L gibi formülasyonlar Pyraclostrobin 100–250 g/L RUHSATLI
Kombine ürünler (ör. BOSCALID + Pyraclostrobin) 25.2 g/L Boscalid + 12.8 g/L Pyraclostrobin RUHSATLI
Kombinasyonlar: Epoxiconazole + Pyraclostrobin 85 g/L Pyraclostrobin + 62.5 g/L Epoxiconazole RUHSATLI
Kombinasyonlar: Mefentrifluconazole + Pyraclostrobin 100 g/L Mefentrifluconazole + 100 g/L Pyraclostrobin RUHSATLI
Kombinasyonlar: Flutriafol + Penconazole + Pyraclostrobin 100 g/L Pyraclostrobin + 100 g/L Flutriafol + 50 g/L Penconazole RUHSATLI
Kombinasyon: Dithianon + Pyraclostrobin 12 g/L Dithianon + 4 g/L Pyraclostrobin RUHSATLI
Çok sayıda diğer kombinasyon (Boscalid, Triticonazole, Metconazole, Fenpicoxamid vb. ile) Pyraclostrobin içeren çoklu formülasyonlar RUHSATLI
PHI ve MRL
Ürün / Bitki PHI (Bekleme Süresi) MRL (mg/kg) Kaynak / Açıklama
Domates 7 gün ~0.5 (EU örnek) Etiket bilgisi & AB MRL veri tabanı
Soyabean 14 gün 0.2 (Önerilen AB değeri) EFSA MRL değerlendirmesi
Yeşil Mısır 7–14 gün arası ~0.2–0.5 (ürüne göre değişir) Kullanıcı rehberlerinde tipik PHI aralığı
Muz (Phyllosticta spp) 42 gün ≤0.02 Rekabetçi laboratuvar testi sonucu
Nar / Narenciye ~44 gün ≤ LOQ (~0.01–0.02) Kalıntı takibi literatürü
Direnç Gelişimi ve FRAC Tavsiyeleri
Başlık Detaylı Açıklama
FRAC Grubu Grup 11 – QoI (Quinone outside Inhibitor)
Etki Noktası Fungus mitokondrisindeki kompleks III – Qo bölgesi (tek etki noktası / "single-site")
Direnç Riski Yüksek – özellikle G143A , F129L ve G137R mutasyonları ile direnç gelişimi sıkça rapor edilmiştir.
Direnç Tipi Hedef bölge mutasyonu (target site mutation)
Direnç Gelişimi Gözlenen Patojenler - Botrytis cinerea (Kurşuni küf) - Alternaria solani - Plasmopara viticola - Erysiphe spp.
FRAC Tavsiyesi - Aynı FRAC grubuna ait ürünlerle arka arkaya uygulama yapılmamalı - Maksimum 2 uygulama ile sınırlı kalmalı
Rotasyon Önerisi - FRAC 3 (DMI – triazoller) - FRAC 7 (SDHI – boscalid vb.) - FRAC M (multi-site, örn: mankozeb) ile dönüşümlü kullanılmalı
Karma Ürün Kullanımı - Boscalid (FRAC 7), Epoxiconazole (FRAC 3), Mefentrifluconazole gibi farklı gruplarla kombinasyon önerilir
Kombinasyon Avantajı Farklı FRAC gruplarıyla karışım yapılması, etki süresini uzatır , direnç gelişimini geciktirir
FRAC Web Sitesi – Kod Listesi ve Rehber
Toksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral Akut Toksisite (LD₅₀, sıçan) > 2000 mg/kg (düşük toksisite)
Dermal Akut Toksisite (LD₅₀) > 2000 mg/kg
İnhalasyon Toksisitesi (LC₅₀) > 4.23 mg/L (4 saat)
Cilt Tahrişi Hafif tahriş edici (sınırlı)
Göz Tahrişi Hafif tahriş edici (geçici)
Cilt Duyarlılığı Duyarlılık yapabilir (deri alerjisi potansiyeli)
Karsinojenik Potansiyel Hayvan çalışmalarında kanıt yok; insan için sınıflandırılmamış
Mutajenite / Genotoksisite Negatif – DNA mutasyonuna yol açtığına dair kanıt yok
Reprodüktif Toksisite Olumsuz etki görülmemiştir
ADI (Günlük Kabul Edilebilir Doz) 0.03 mg/kg vücut ağırlığı/gün
ARfD (Akut Referans Doz) 0.03 mg/kg vücut ağırlığı/gün
Sınıflandırma (AB CLP) H317 (Cilt hassaslaştırıcı), H410 (Suda uzun süreli zararlı)
Ekotoksikolojik Özellikler
Organizma / Sistem Değer / Etki
Balık (Oncorhynchus mykiss) LC₅₀ (96 saat) = 0.0023 mg/L → Çok toksik
Dafni (Daphnia magna) EC₅₀ (48 saat) = 0.0046 mg/L
Alg (Pseudokirchneriella subcapitata) EC₅₀ (72 saat) = 0.013 mg/L
Kuş (Colinus virginianus) LD₅₀ > 2000 mg/kg → Düşük toksik
Bal Arısı LD₅₀ (oral) = 0.124 µg/bee → Toksik (direkt temasta tehlikeli olabilir)
Toprak Mikroorganizmaları Olası etkiler, fakat hızlı bozunma nedeniyle düşük risk
Toprak Solucanı LC₅₀ > 1000 mg/kg toprak
Biyobirikim Potansiyeli Orta (LogKow ≈ 3.99)
Toprakta Kalıcılık (DT₅₀) 4–25 gün (orta süreli kalıcılık)
Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
Geniş spektrumlu : Külleme, Alternarya, Botrytis, Septorya gibi birçok hastalığa karşı etkilidirDirenç gelişimi riski yüksektir (tek etki noktalı – FRAC 11)
Translaminar etki : Yaprak içine geçerek koruma sağlarBalıklara ve su organizmalarına çok toksiktir
Profilaktik + kuratif etki : Hem koruyucu hem erken evrede tedavi edici etkisi vardırArılar için toksik olabilir , çiçeklenme dönemine dikkat edilmelidir
Yaprak üzerindeki kalıcılığı iyidir , yağmur sonrası etkisini sürdürebilirToprakta kısa süreli kalıcılığı nedeniyle uzun süreli koruma sağlamaz
Karışımlarla kolay uyum sağlar (Boscalid, Epoxiconazole, Tebuconazole ile)Sık kullanıldığında etki azalabilir , rotasyonsuz kullanım direnç sorununa yol açar
Bitki gelişimini teşvik edebilir (fizyolojik etki) – “AgCelence™ etkisi”Yalnız başına aşırıya kaçan dozlar fitotoksiteye neden olabilir
Serada ve açık alanda kullanıma uygun Maliyetli olabilir , özellikle kombine ürünler pahalıdır
Uygulama Rehberi 1. Uygulama Şekli
Yöntem Detaylar
Yapraktan püskürtme En yaygın uygulama şeklidir. Sırt pülverizatörü, traktörle çekilen atomizer veya sisleme cihazları ile uygulanır.
Serpme / drone uygulama Geniş alanlar için bazı formülasyonlar dronla da uygulanabilir (WG formülasyonları).
Kaplama uygulama Bitkinin tüm yeşil aksamı kaplanacak şekilde – yaprak üstü ve altı eşit oranda ıslanmalı.
2. Uygulama Zamanı
Bitki Hedef Hastalık Uygulama Zamanı
Elma, armut Karaleke, külleme Çiçeklenme öncesi, meyve bağlama dönemi
Domates, biber Alternarya, Botrytis İlk hastalık belirtileri görülmeden önce
Bağ Külleme Sürgün uzaması ve tane irileşme dönemleri
Buğday, arpa Pas, septorya Bayrak yaprağın görülmesinden itibaren
3. Hazırlık ve Dozaj
Ürün / Bitki Dozaj (100 L suya) Dönüme Uygulama Miktarı PHI (Gün)
Elma, armut 40 ml 100–150 L su / da 21 gün
Domates, biber 100–150 ml 500–750 L su / ha (serada) 7–14 gün
Bağ 100 ml 100–150 L su / da 14 gün
Buğday, arpa 200 ml 200 L su / ha 35 gün
4. Uygulama Kuralları
İyi bir kaplama sağlanmalı , sisleme veya yetersiz ıslatma etkiyi düşürür.
Akşam saatlerinde veya sabah serinliğinde uygulanmalıdır.
Rüzgarlı hava koşullarında uygulamadan kaçınılmalı.
Arıların aktif olduğu saatlerde uygulama yapılmamalı (özellikle çiçekli dönem).
Kullanılacak suyun pH`ı nötr (pH 6–7) olmalıdır. Aşırı alkali su stabiliteyi bozabilir.
5. Rotasyon / Karışım Önerisi
Pyraclostrobin, tek başına veya Boscalid (FRAC 7) , Epoxiconazole (FRAC 3) , Metiram (FRAC M) gibi etkenlerle karışım halinde kullanılabilir.
Aynı FRAC grubundan ürünlerle arka arkaya uygulama yapılmamalı (direnç gelişimi riski).
