Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Carbaryl, karbamat grubuna ait geniş spektrumlu bir insektisittir. Sinir sistemi üzerinde asetilkolinesteraz enzimini geri dönüşümlü olarak inhibe ederek etki gösterir. Tarımda, ormancılıkta ve hayvancılıkta birçok emici-kemirici zararlıya karşı kullanılmıştır.

1. Kimyasal Özellikler
Özellik Açıklama
Kimyasal Adı 1-Naphthyl N-methylcarbamate
CAS Numarası 63-25-2
Moleküler Formül C12H11NO2
Molekül Ağırlığı 201.23 g/mol
Fiziksel Hali Beyazdan açık griye kristalimsi toz
Erime Noktası 142–146 °C
Buhar Basıncı 4.3 × 10⁻⁵ mmHg (25 °C)
Suda Çözünürlük 40 mg/L (25 °C)
Toprak Yarı Ömrü 7–14 gün

2. Etki Mekanizması
Özellik Açıklama
Etki Grubu (IRAC) Grup 1A (Karbamatlar)
Etki Noktası Asetilkolinesteraz enzimi (geri dönüşümlü inhibisyon)
Etki Şekli Temas ve mide etkili nörotoksik insektisit
Etkisi Böceğin sinir iletimini bozar, felce ve ölüme neden olur

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Kullanım Alanı Açıklama
Tarım Meyve ağaçları, bağ, sebze, tahıl, süs bitkileri
Orman Zararlıları Çam kese böceği, yaprak galeri sineği
Veterinerlik / Hayvan barınakları Nadiren dış parazit kontrolü
Formülasyonlar WP (ıslanabilir toz), DP (toz), SC, SL

4. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Türü Latince Adı
Elma iç kurdu Cydia pomonella
Yaprak bitleri Aphis spp.
Trips Thrips tabaci
Beyaz sinek Bemisia tabaci
Kabuklu bit Quadraspidiotus spp.
Yaprak piresi Empoasca spp.
Çekirgeler Locusta spp.
Galeri sineği Liriomyza spp.

5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler (Türkiye ve Dünya)
Bölge Bitkiler
Türkiye Elma, armut, kiraz, patates, domates, pamuk, bağ, sebzeler (Ancak 2012 sonrası birçok üründe ruhsatı iptal edilmiştir.)
Dünya ABD, Hindistan, Brezilya, Meksika gibi ülkelerde bazı gıda dışı ürünlerde hâlâ kullanımda; AB ülkelerinde yasaklıdır (2008 sonrası)

6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri
Ürün PHI (Gün) AB MRL (mg/kg)
Elma 14 0.01* (LOQ)
Kiraz 7 0.01*
Patates 7 0.01*
Domates 3 0.01*
Bağ 21 0.01*

AB ve Türkiye’de birçok üründe MRL değeri default seviyeye (0.01 mg/kg) indirilmiş veya sıfırlanmıştır. Gıda amaçlı kullanımı yasaklanmıştır.


7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik

Özellik Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 250–850 mg/kg
Dermal LD₅₀ >2000 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4 saat) >2.5 mg/L
Karsinojenite Muhtemel olmayan (IARC Grubu 3)
Reprodüktif Toksisite Yüksek dozda etkiler bildirilmiş
Arılara Toksisite Yüksek (LD₅₀ oral: 0.1 μg/bee)
Su Canlılarına Etki Yüksek (özellikle balıklar için toksik)
Kullanıcı Güvenliği Eldiven, gözlük, maske ile uygulama zorunlu
Zehirlenme Belirtileri Baş dönmesi, mide bulantısı, kas seğirmesi

8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
Başlık Açıklama
Direnç Riski Düşük–orta: Karbamatlara karşı direnç sınırlı bölgelerde bildirilmiştir
Direnç Mekanizması AChE mutasyonu ve enzimatik detoksifikasyon
IRAC Grubu 1A
IPM Tavsiyeleri - Aynı etki grubundaki ürünlerle ardışık uygulama yapılmamalı - Biyolojik mücadele (parazitoit/entomopatojen) desteklenmeli - Gözlem ve eşik değer sonrası uygulama önerilir
Biyolojik Alternatifler Bacillus thuringiensis, Spinosad, Azadirachtin, Beauveria bassiana
Sezonda Kullanım Sıklığı Maks. 1–2 uygulama

İlaç Önerileri