Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Deltamethrin, sentetik piretroid grubuna ait, temas ve mide etkili bir insektisittir. Geniş spektrumlu yapısıyla hem tarım hem de halk sağlığı alanında yaygın olarak kullanılır. Sinir sistemi üzerinde voltaj kapılı sodyum kanallarını etkileyerek böceklerde felç ve ölüme neden olur.

1. Kimyasal Özellikler
Özellik Açıklama
Kimyasal Adı (S)-α-Cyano-3-phenoxybenzyl (1R,3R)-3-(2,2-dibromovinyl)-2,2-dimethylcyclopropane-1-carboxylate
CAS Numarası 52918-63-5
Moleküler Formül C22H19Br2NO3
Molekül Ağırlığı 505.2 g/mol
Fiziksel Hali Kristalimsi, kokusuz katı
Erime Noktası 101–102 °C
Suda Çözünürlük 2 μg/L (çok düşük)
Buhar Basıncı 1.5 × 10⁻⁷ mmHg (20 °C)
Toprak Yarı Ömrü 5–30 gün (toprak tipine bağlı)

2. Etki Mekanizması
Özellik Açıklama
Etki Grubu (IRAC) 3A – Sentetik piretroidler
Etki Noktası Voltaj kapılı sodyum kanallarında açık kalma süresini uzatır
Etki Şekli Temas ve mide etkili
Etkisi Sinir sisteminde hiperaktivite → koordinasyon kaybı → felç → ölüm

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Kullanım Alanı Açıklama
Tarım Sebze, meyve, tahıl, pamuk, bağ, narenciye
Halk Sağlığı Sivrisinek, karasinek, hamamböceği mücadelesinde (ULV uygulamalar)
Depo Haşere Kontrolü Depolanmış ürün zararlıları
Veterinerlik Hayvan barınaklarında sinek ve akar mücadelesi
Formülasyonlar EC, SC, WG, ULV, CS (mikrokapsül), DP

4. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Türü Latince Adı
Pamuk yaprak kurdu Spodoptera littoralis
Kırmızı örümcek Tetranychus spp.
Beyaz sinek Bemisia tabaci
Elma iç kurdu Cydia pomonella
Sinek ve sivrisinekler Musca domestica, Aedes spp.
Çekirgeler Locusta spp.
Depo zararlıları Tribolium, Sitophilus, Rhyzopertha spp.

5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler (Türkiye & Dünya)
Bölge Bitkiler
Türkiye Pamuk, domates, elma, armut, kiraz, bağ, mısır, buğday, patates, narenciye (birçok formülasyon farklı zararlılara karşı ruhsatlıdır)
Dünya ABD, AB, Brezilya, Hindistan, Avustralya gibi ülkelerde yaygın ruhsatlıdır. Hem tarımsal hem halk sağlığı kullanımında aktif kullanımdadır.

6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri
Ürün PHI (Gün) AB MRL (mg/kg)
Pamuk 14 0.5
Domates 3 0.3
Elma 7 0.2
Kiraz 7 0.2
Mısır 7 0.05
Patates 7 0.05
Bağ (üzüm) 14 0.3

Not: AB ülkelerinde MRL değerleri ürün bazlı farklılık göstermekte olup, sık güncellenmektedir.

7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik

Özellik Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 30–300 mg/kg (formülasyona bağlı)
Dermal LD₅₀ >2000 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4 saat) >2 mg/L
Karsinojenite Veri yetersiz (IARC Grubu 3)
Reprodüktif Toksisite Hayvanlarda düşük etkili
Arılara Toksisite Yüksek (LD₅₀ oral: 0.079 μg/bee)
Balık ve sucul canlılar Çok toksik – mutlak koruma gerekli
İlk yardım Semptomatik tedavi, antidotu yok
Kullanıcı Güvenliği Eldiven, koruyucu gözlük, maske önerilir – düşük uçuculuk avantajdır

8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
Başlık Açıklama
Direnç Riski Yüksek – özellikle beyaz sinek, trips ve yaprak biti popülasyonlarında
Direnç Mekanizması Sodyum kanal mutasyonu (kdr geni), enzimatik detoksifikasyon
IRAC Grubu 3A
IPM Tavsiyeleri - Farklı IRAC gruplarıyla rotasyon yapılmalı - Doğal düşmanlara zarar vermeyecek uygulamalar tercih edilmeli - Zararlı eşiğine göre müdahale edilmeli - Biyoteknik ve biyolojik mücadele ile entegre edilmeli
Biyolojik Alternatifler Spinosad, Beauveria bassiana, Azadirachtin, entomopatojen nematodlar
Kullanım Sıklığı Sezon içinde aynı etken madde ile en fazla 1–2 uygulama önerilir

İlaç Önerileri