Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Lambda-cyhalothrin, sentetik piretroid grubuna ait, temas ve mide etkili, hızlı etki gösteren bir insektisittir. Voltaj kapılı sodyum kanallarını etkileyerek böcek sinir sisteminde felç ve ölüme neden olur. Tarımda, veterinerlikte ve halk sağlığında yaygın şekilde kullanılır.

1. Kimyasal Özellikler
Özellik Açıklama
Kimyasal Adı (S)-α-cyano-3-phenoxybenzyl (Z)-(1R,3R)-3-(2-chloro-3,3,3-trifluoroprop-1-enyl)-2,2-dimethylcyclopropane-1-carboxylate
CAS Numarası 91465-08-6
Moleküler Formül C23H19ClF3NO3
Molekül Ağırlığı 449.86 g/mol
Fiziksel Hali Sarımsı viskoz sıvı (teknik madde)
Erime Noktası ~49–50 °C
Suda Çözünürlük 5 μg/L (25 °C) – çok düşük
Buhar Basıncı 1.5 × 10⁻⁸ mmHg (25 °C)
Toprak Yarı Ömrü 3–10 hafta (organik maddeye bağlı olarak)

2. Etki Mekanizması
Özellik Açıklama
IRAC Grubu 3A – Sentetik piretroid
Etki Noktası Voltaj kapılı sodyum kanallarını açık tutarak sinir sistemini aşırı uyarır
Etki Şekli Temas ve mide etkili
Sonuç Sinirsel hiperaktivite → kas spazmı → felç → ölüm

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Alan Açıklama
Tarım Sebze, meyve, pamuk, buğday, mısır, narenciye, bağ
Halk Sağlığı Sivrisinek, karasinek kontrolü (özellikle ULV formülasyon)
Veterinerlik Hayvan barınakları, kümesler (akar ve sinek kontrolü)
Formülasyonlar CS (mikrokapsül süspansiyon), EC, SC, ULV

4. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Türü Latince Adı
Pamuk yaprak kurdu Spodoptera littoralis
Beyaz sinek Bemisia tabaci
Trips Thrips tabaci
Yaprak bitleri Aphis spp.
Kırmızı örümcek Tetranychus spp.
Elma iç kurdu Cydia pomonella
Mısır kurdu Ostrinia nubilalis
Sivrisinekler Aedes, Anopheles spp.

5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler (Türkiye & Dünya)
Bölge Bitkiler
Türkiye Elma, armut, şeftali, pamuk, domates, mısır, buğday, ayçiçeği, kiraz, üzüm, patates, narenciye (Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlı birçok ürün ve formülasyon mevcuttur)
Dünya ABD, AB, Hindistan, Çin, Brezilya gibi ülkelerde yaygın olarak ruhsatlıdır; özellikle mısır, pamuk, soya, narenciye ve meyve sebzelerde kullanılır.

6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri
Ürün PHI (Gün) AB MRL (mg/kg)
Domates 3 0.3
Patates 7 0.05
Elma 7 0.2
Şeftali 7 0.2
Bağ (üzüm) 14 0.3
Pamuk 14 – (gıda dışı)
Mısır 7 0.05

AB ve Türkiye’de farklı ürünler için belirlenmiş spesifik MRL değerleri mevcuttur. Güncel mevzuat kontrol edilmelidir.

7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik

Özellik Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 56–79 mg/kg (yüksek toksisite)
Dermal LD₅₀ >2000 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4 saat) >0.04 mg/L (toz formda)
Karsinojenite IARC Grubu 3 – Kanıt yetersiz
Reprodüktif Toksisite Hayvan çalışmalarında belirgin etki görülmemiştir
Arılara Toksisite Çok yüksek (LD₅₀ oral: 0.038 µg/bee)
Balık ve Su Canlılarına Çok toksik (özellikle salmonid ve planktonlar)
İlk Yardım Semptomatik tedavi – antidotu yoktur
Kullanıcı Güvenliği Eldiven, gözlük, solunum koruyucu mutlaka kullanılmalıdır

8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
Başlık Açıklama
Direnç Riski Yüksek – özellikle beyaz sinek, trips, yaprak bitlerinde raporlanmıştır
Direnç Mekanizması Sodyum kanal mutasyonu (kdr), metabolik direnç
IRAC Grubu 3A
IPM Tavsiyeleri - Aynı IRAC grubu ürünlerle ardışık uygulamadan kaçınılmalı - Farklı etki mekanizmasına sahip insektisitlerle rotasyon yapılmalı - Zararlı eşiği takip edilerek zamanında uygulama yapılmalı - Doğal düşmanları koruyacak stratejiler benimsenmeli
Biyolojik Alternatifler Spinosad, Beauveria bassiana, Azadirachtin, entomopatojen nematodlar
Kullanım Sıklığı Sezonda aynı etken maddeyle maksimum 1–2 uygulama önerilir

İlaç Önerileri