Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

Spinosad, bakteriyel kökenli, doğal ve biyolojik temelli bir insektisittir. Saccharopolyspora spinosa adlı toprak bakterisinin fermantasyon ürünlerinden elde edilir. Hem organik tarımda hem de konvansiyonel üretimde kullanılan, düşük kalıntı riski ve seçiciliğiyle öne çıkan bir üründür.

1. Kimyasal Özellikler

Özellik Açıklama
Kimyasal Tanımı Spinosyn A ve Spinosyn D karışımı (doğal makrolid laktonlar)
CAS Numarası Spinosyn A: 131929‑60‑7 / Spinosyn D: 131929‑63‑0 
Moleküler Formül Spinosyn A: C₄₁H₆₅NO₁₀, Spinosyn D: C₄₂H₆₇NO₁₀ 
Moleküler Ağırlık A ≈ 731.98 g/mol, D ≈ 745.99 g/mol 
Fiziksel Hali Açık gri‑beyaz kristal katı, toprak kokusuna yakın 
Erime Noktası A: 84‑99.5 °C, D: 161.5‑170 °C 
Suda Çözünürlük A: ~290 ppm (pH 5), D: çok daha düşük (~0.3 ppm) 
Log P A: ~4.0 (pH 7), D: ~4.5 (yağda çözünür)
Buhar Basıncı A: 2.4×10⁻¹⁰ mmHg, D: 1.6×10⁻¹⁰ mmHg (25 °C) 

2. Etki Mekanizması
Özellik Açıklama
IRAC Grubu Grup 5 – Spinosynler (doğal makrolid)
Hedef Noktası Nikotinik asetilkolin reseptörleri ve GABA yolağı 
Etki Şekli Temas ve mide etkili; hem sinir sisteminde aşırı uyarım sağlar
Sonuç Kas felci → hareket yeteneği kaybı → ölüm

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Alan Açıklama
Tarım Sebze, meyve, bağ, narenciye, zeytin, süs bitkileri
Depolama Tahıl koruma (1 ppm etik kullanım) 
Veterinerlik İç/dış parazit kontrolü (evcil hayvanlarda)
Formülasyonlar SC, WG, EC; ayrıca ev tipi yem bait jelleri 

 4. Etkili Olduğu Zararlılar

Hedef zararlılar arasında:

  • Tripsler (Thrips spp.)

  • Yaprak galeri sineği (Liriomyza spp.)

  • Elma iç kurdu (Cydia pomonella)

  • Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata)

  • Meyve sinekleri (Drosophila suzukii)

  • Pamuk böceği (Leptinotarsa decemlineata) 

5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler – Türkiye & Dünya

Bölge Kullanım Durumu
Türkiye Sınırlı ruhsat – bazı ürünlerde seracılık ve tarımsal pest kontrolünde kullanımı var; yıllık izin gerekebilir. 
Dünya AB’de 2007’den beri onaylıdır (organik tarım dahil); ABD, Brezilya, Çin gibi ülkelerde yaygın ruhsatlı uygulama 

6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri

  • Tahıl ambarlarında koruyucu olarak: MRL ≈ 1 ppm (örneğin pirinç, buğday)

  • Meyve ve sebzelerde: Spinosyn A ve D`nin birlikte kalıntı tanımı; kabuklu ürünlerde 1 gün PHI ile düşük MRL kurulabilir; ayrıntılı ülke veri tabanları incelenmeli.

7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik

Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) ~>2000 mg/kg (düşük akut toksisite) 
Dermal LD₅₀ Negligible absorbsiyon (QSAR tabanlı çok düşük deri emilimi) 
İnhalasyon LC₅₀ Zayıf uçuculuk nedeniyle sınırlı inhalasyon riski
Karsinojenite EPA tarafından düşük kanser riski sınıflaması
Faydalı Böcekler Arılara göre orta‑düşük toksik, ancak dikkatli kullanım gerekir
Su Canlıları Omurgasız su canlılarına orta düzey toksik etki yapabilir
Kullanıcı Güvenliği Eldiven, gözlük, uygun giysi önerilir; düşük kalıntı riski avantajlıdır

8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
Başlık Açıklama
Direnç Riski Düşük‑orta düzey; uzman IPM uygulamalarında şimdiye kadar büyük direnç problemi raporlanmamıştır
Direnç Mekanizması Potansiyel metabolik detoksifikasyon (P450), bilinmeyen mekanizmalar olabilir
IRAC Grubu 5
IPM Tavsiyeleri - Biyolojik veya biyoteknik yöntemlerle entegre kullanılmalı- Dönüşümlü başka etki grubu maddelerle rotasyon yapılmalı- Zararlı eşiğine göre uygulama yapılmalı
Alternatif Ajanlar Bacillus thuringiensis, Azadirachtin, predatör böcekler (örneğin parazitoitler)
Sezon Uygulama Sıklığı Max. 1–2 uygulama / sezon önerilir



İlaç Önerileri