Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

Diflubenzuron, benzoylüre grubu bir insekt büyüme düzenleyicisi (IGR – Insect Growth Regulator) olup böceklerin kitin sentezini inhibe ederek gelişimlerini durduran, temas etkili bir aktif maddedir. Yumurta ve larva evrelerinde yüksek etkilidir, ergin böceklere doğrudan öldürücü etkisi yoktur.

Özellikle lepidopter (kelebek ve güve larvaları), bazı daldelen böcekler, yaprak galeri sinekleri ve bazı dipter larvalarına karşı kullanılır. Tarımda meyve ağaçları, sebzeler, pamuk, mısır, süs bitkileri gibi birçok üründe; halk sağlığında ise bazı zararlı sinek türlerinin larvalarına karşı kullanımı vardır.

Diflubenzuron’un en belirgin özelliklerinden biri, hedef dışı organizmalar üzerinde nispeten düşük toksisiteye sahip olması ve biyolojik mücadele ajanlarıyla entegre edilebilmesidir. Ancak sucul organizmalara karşı toksiktir ve bu nedenle uygulama sırasında su kaynaklarına bulaşması önlenmelidir.

1. Kimyasal Özellikler

Özellik Bilgi
Kimyasal Adı (IUPAC) 1-(4-chlorophenyl)-3-(2,6-difluorobenzoyl)urea
CAS Numarası 35367-38-5
Moleküler Formül C₁₄H₉ClF₂N₂O₂
Molekül Ağırlığı 310.68 g/mol
Fiziksel Form Beyaz-krem kristalimsi katı
Erime Noktası 230–232 °C
Buhar Basıncı 1.3 × 10⁻⁴ mPa (25 °C)
Suda Çözünürlük 0.08 mg/L (25 °C)
Log Kow 3.89
Stabilite Nötr pH’da kararlı; ışık ve asidik ortamlara karşı dayanıklı

2. Etki Mekanizması
Özellik Bilgi
IRAC Grubu 15 – Kitin sentez inhibitörü (Benzoylurea)
Hedef Mekanizma Böceklerin kitin biyosentezini engeller; kabuk oluşumu durur ve larva ölür.
Etkili Olduğu Evre Yumurta ve larva evresi; pupa ve ergin evrelerde etkisizdir.
Etkisi Yumurtaların açılmasını engeller, larvaların deri değişimini bozar, gelişimi durdurur.

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Formülasyon Tipi Konsantrasyon Kullanım Alanı
SC (Süspansiyon Konsantre) %25, %48 Meyve, sebze, tarla bitkileri
WP (Islanabilir Toz) %25, %50 Tarımsal zararlılar
ULV %4–5 Halk sağlığında sinek larvaları
Granül Düşük dozlar Su yüzeyinde sinek larvası kontrolü

4. Etkili Olduğu Zararlılar

  • Lepidoptera: Elma iç kurdu (Cydia pomonella), yaprak tırtılları, salkım güvesi (Lobesia botrana), pamuk yaprakkurdu (Spodoptera littoralis).

  • Diptera: Sivrisinek larvaları, at sineği larvaları.

  • Diğerleri: Yaprak galeri sinekleri (Liriomyza spp.), bazı kınkanatlı larvaları.


5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler – Türkiye ve Dünya

Bölge Bitkiler Zararlılar
Türkiye Elma, armut, ayva, pamuk, bağ, sebzeler Elma iç kurdu, salkım güvesi, yaprak galeri sineği
AB / EFSA Elma, armut, üzüm, pamuk, orman bitkileri Elma iç kurdu, salkım güvesi, çam kese böceği
ABD / EPA Pamuk, sebze, narenciye, orman alanları Tırtıllar, yaprak galeri sinekleri
Halk Sağlığı (WHO) Su depoları, kanalizasyon sistemleri Sivrisinek larvaları

6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri
Ürün PHI (Hasat Öncesi Bekleme) MRL (mg/kg) – Codex MRL (mg/kg) – AB
Elma 14 gün 2.0 1.0
Üzüm 21 gün 1.0 0.5
Pamuk (tohum) - 0.2 0.2
Domates 7 gün 0.5 0.5

Not: MRL değerleri ülke mevzuatına göre değişebilir; etiket talimatı önceliklidir.


7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik

Parametre Değer
Oral LD₅₀ (sıçan) >10,000 mg/kg (çok düşük akut toksisite)
Dermal LD₅₀ (sıçan) >2000 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h) >5.2 mg/L
WHO Sınıfı U – Normal kullanımda akut tehlike oluşturması olası değil
Göz/Deri Tahrişi Tahriş edici değil
Arılar Akut temas LD₅₀ >100 µg/arı (düşük risk)
Balık LC₅₀ (96h, Oncorhynchus mykiss): 0.09 mg/L (yüksek sucul toksisite)
Daphnia magna EC₅₀ (48h): 0.002 mg/L (çok yüksek sucul toksisite)

8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri

  • Direnç Riski: Tek başına uzun süreli kullanıldığında lepidopter zararlılarında direnç gelişimi bildirilmiştir.

  • IPM Stratejileri:

    • IRAC Grubu 15 dışındaki etki mekanizmalarıyla rotasyon yapılmalı.

    • Larva çıkış dönemlerine zamanlama kritik; ergin yoğunluğu yüksekken etkili değildir.

    • Faydalı böcekler üzerinde düşük toksisite avantajı ile biyolojik mücadeleyle entegre edilebilir.

    • Su kaynaklarından uzak uygulama yapılmalı; özellikle sucul ekosistemlerde dikkatli olunmalı.

    • Sezon başına maksimum 2–3 uygulama ile sınırlandırılmalı.


İlaç Önerileri