Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

2,4-D, seçici sistemik bir post-emergence (çıkış sonrası) herbisit olup özellikle geniş yapraklı yabancı otların kontrolünde kullanılır. Kimyasal olarak fenoksi asit grubu bir bileşiktir ve sentetik auksin (bitki büyüme hormonu) olarak görev yapar.

1940’lı yıllarda geliştirilmiş olup tarımda, çim alanlarında, meyve bahçelerinde ve endüstriyel alanlarda yaygın kullanılır. Dar yapraklı (monokotil) bitkiler genellikle 2,4-D’ye toleranslıdır, bu nedenle çim ve tahıllarda geniş yapraklı otları kontrol etmek için idealdir.

1. Kimyasal Özellikler

Özellik Bilgi
Kimyasal Adı (IUPAC) 2,4-diklorofenoksi asetik asit
CAS Numarası 94-75-7
Moleküler Formül C₈H₆Cl₂O₃
Molekül Ağırlığı 221.04 g/mol
Fiziksel Form Beyaz kristalimsi toz (asit formu)
Erime Noktası 138–140 °C
Buhar Basıncı 1.4 × 10⁻² mPa (25 °C)
Suda Çözünürlük 900 mg/L (25 °C, asit formu) – tuz formlarında daha yüksek
Log Kow 2.81
Stabilite Nötr/alkali pH’da kararlı; asidik pH’da yavaş bozunma

2. Etki Mekanizması
Özellik Bilgi
HRAC Grubu O – Sentetik auksinler
Hedef Mekanizma Bitkilerde doğal auksin hormonu (IAA) etkisini taklit ederek hücre büyüme düzenini bozar.
Etkisi Kontrolsüz hücre bölünmesi ve büyümesi → vasküler dokunun çökmesi → solma ve ölüm.
Taşınma Floem ve ksilem ile tüm bitkiye taşınır.
Seçicilik Dar yapraklı (monokotil) bitkilere toleranslı; geniş yapraklı (dikotil) otlara karşı etkili.

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Formülasyon Tipi Konsantrasyon Kullanım Alanı
SL (Suda çözünebilen konsantre) %34–48 a.i. Tahıl, çim, mera
EC (Emülsiyon konsantre) %20–40 ester formu Endüstriyel alanlar, odunsu bitkiler
WP (Islanabilir toz) %50–75 Tarla ve bahçe kullanımı
Tuz Formları Amin tuzu, dimetilamin, dietilamin Geniş yapraklı ot kontrolü

4. Etkili Olduğu Yabancı Otlar

  • Yıllık ve çok yıllık geniş yapraklı otlar:
    Amaranthus retroflexus (horoz ibiği), Chenopodium album (sirken), Convolvulus arvensis (tarla sarmaşığı), Carduus nutans (devedikeni), Cirsium arvense (kanada dikeni), Rumex spp. (labada)

  • Odunsu türler: Rubus spp. (böğürtlen), Populus spp. (kavak filizleri)

5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler – Türkiye ve Dünya

Bölge Bitkiler Kullanım Şekli
Türkiye Buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çim alanları Geniş yapraklı yabancı ot kontrolü
AB / EFSA Tahıllar, çim, otlaklar Post-emergence uygulama
ABD / EPA Tahıllar, çim, mısır, şeker kamışı, mera alanları Geniş yapraklı ot kontrolü

6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri
Ürün PHI MRL (mg/kg) – Codex MRL (mg/kg) – AB
Tahıllar 7–14 gün 0.05–0.2 0.05–0.2
Mısır 7 gün 0.05 0.05
Çim alanları Hasat edilmez MRL uygulanmaz MRL uygulanmaz

7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik
Parametre Değer
Oral LD₅₀ (sıçan) 639 mg/kg (asit formu)
Dermal LD₅₀ (tavşan) >2000 mg/kg
Göz/Deri Tahrişi Orta derecede tahriş edici
Arılar Düşük risk
Balık LC₅₀ (96h, Oncorhynchus mykiss): 100 mg/L
Memeliler Uzun süreli maruziyette nörotoksisite olasılığı (yüksek dozlarda)
WHO Sınıfı II – Orta derecede tehlikeli

8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri

  • Direnç Riski: Orta; özellikle yoğun kullanılan tarım alanlarında dirençli geniş yapraklı ot biyotipleri rapor edilmiştir.

  • IPM Stratejileri:

    • HRAC Grup O dışındaki herbisitlerle rotasyon.

    • Karışım uygulamaları (örn. 2,4-D + MCPA, 2,4-D + Dicamba).

    • Ot yoğunluğu düşükken ve erken dönemde uygulama.

    • Kültürel önlemler (münavebe, örtü bitkisi).

    • Doz azaltmadan etikete uygun uygulama.

İlaç Önerileri