Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

Dicamba, seçici ve sistemik bir post-emergence (çıkış sonrası) ve bazı durumlarda pre-emergence (çıkış öncesi) uygulamaya uygun sentetik auksin grubundan herbisittir. Özellikle geniş yapraklı yabancı otların kontrolünde kullanılır. Kimyasal olarak benzoik asit türevleri arasında yer alır.

İlk olarak 1960’larda ticarileştirilmiş olup, hem tarım alanlarında hem de endüstriyel/peyzaj uygulamalarında yaygın olarak kullanılır. Dicamba; tek başına veya 2,4-D, MCPA, glyphosate, sulfonylurea gibi farklı etki mekanizmasına sahip herbisitlerle karışım halinde uygulanarak spektrumu genişletir ve direnç gelişimi riskini azaltır.

1) Kimyasal Özellikler

Özellik Bilgi
Kimyasal Adı (IUPAC) 3,6-dichloro-2-methoxybenzoic acid
CAS No 1918-00-9
Moleküler formül C₈H₆Cl₂O₃
Molekül ağırlığı 221.04 g/mol
Fiziksel hâl Beyaz kristalimsi katı
Erime noktası 114–116 °C
Buhar basıncı (25 °C) ~4 × 10⁻³ mPa
Suda çözünürlük (25 °C) ~6.5 g/L
pKa ~1.87
Log Kow ~2.3
Toprak yarı ömrü (DT₅₀) 7–42 gün (koşullara bağlı)
Stabilite Asidik form ışığa dayanıklı, alkali koşullarda yavaş hidroliz

2) Etki Mekanizması
Başlık Bilgi
HRAC Grubu O (Sentetik auksinler)
Mekanizma Bitkilerde doğal auksin (IAA) etkisini taklit eder, hücre büyümesi ve farklılaşmasını kontrolsüz uyarır, vasküler tıkanma ve ölüm oluşturur
Taşınma Ksilem ve floem ile çift yönlü sistemik hareket
Selektivite Monokotiller (tahıllar, çim) toleranslı; dikotiller hassas

3) Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Formülasyon Örnek A.i. yüzdesi Not
SL (suda çözünebilen tuzlar: dimetilamin, diglycolamine) %48–60 Düşük volatilite
EC/EE (ester formu nadir) %50–55 Uçuculuk riski nedeniyle sınırlı
Karışımlar Dicamba + 2,4-D, MCPA, glyphosate, sulfonylurea Spektrum genişletme, direnç yönetimi
Granül (SG/WG) %50–70 Daha güvenli depolama ve uygulama

4) Etkili Olduğu Yabancı Otlar (örnekler)

  • Yıllık geniş yapraklılar: Amaranthus spp., Chenopodium album, Sinapis arvensis, Xanthium strumarium, Polygonum spp.

  • Çok yıllıklar: Cirsium arvense, Convolvulus arvensis, Rumex obtusifolius, Sonchus arvensis

  • Odunsu bitkiler: Genç Populus, Salix, Robinia pseudoacacia sürgünleri (yüksek doz spot uygulama)

5) Ruhsatlı Olduğu Bitkiler – Türkiye ve Dünya

Bölge Ürünler Not
Türkiye Buğday, arpa, mısır, çeltik, çim/mera Çıkış sonrası geniş yapraklı yabancı ot kontrolü
AB Tahıllar, mısır, otlak, endüstriyel alan Düşük volatilite formları yaygın
ABD Mısır, soya (dicamba-tolerant çeşitler), pamuk (DT pamuk), tahıllar GMO-tolerant sistemlerde yüksek doz kullanılır

6) Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL
Ürün PHI (tipik) Codex MRL (mg/kg) AB MRL (mg/kg)
Mısır 7–14 gün 0.05–0.1 0.05
Buğday/Arpa 7–14 gün 0.05–0.2 0.05
Soya 14–21 gün 0.05 0.05

7) Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik
Parametre Değer/yorum
Akut oral LD₅₀ (sıçan) 1700–2100 mg/kg
Dermal LD₅₀ (tavşan) >2000 mg/kg
Göz/deri tahrişi Hafif–orta (tuz formunda düşük)
Arılar Düşük akut toksisite
Balık/Dafni Orta toksisite; formülasyona bağlı
WHO sınıfı III (hafif tehlikeli)
Kronik risk Etikete uygun kullanımda düşük; PPE tavsiye edilir

8) Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri

  • Direnç riski: Sentetik auksinlere karşı bazı yabancı ot popülasyonlarında direnç rapor edilmiştir (özellikle Amaranthus ve Kochia türleri – ABD).

  • IPM Önerileri:

    • Farklı etki mekanizmasına sahip herbisitlerle rotasyon.

    • Erken dönem (2–6 yaprak) uygulama.

    • Karışım kullanımı (2,4-D, glyphosate vb.).

    • Kültürel ve mekanik yöntemlerle kombine mücadele.

    • Dicamba-tolerant çeşitlerde drift ve volatilite kontrolüne özel dikkat.

İlaç Önerileri