Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

Imazethapyr, imidazolinon grubu sistemik ve geniş spektrumlu bir herbisit olup, hem çıkış sonrası (post-emergence) hem de bazı durumlarda çıkış öncesi (pre-emergence) uygulamalarda kullanılır.

Özellikle soya fasulyesi, baklagiller (nohut, mercimek, fasulye vb.), yer fıstığı, mısır ve pirinç gibi bazı kültür bitkilerinde seçici etki gösterir. Bazı tolerant çeşitlerde (Clearfield® sistemleri) daha geniş kullanım imkânı sunar.

Öne çıkan özellikleri:

  • Dar ve geniş yapraklı yabancı otlar üzerinde etkilidir.

  • Hem yapraklardan hem köklerden alınır ve ksilem-floem yoluyla taşınır.

  • Bitki içinde büyüme noktalarına yoğunlaşarak uzun süreli kontrol sağlar.

  • Toprakta kalıcılığı orta seviyededir (genellikle 30–120 gün, koşullara bağlı).

Etki Mekanizması:

  • HRAC B grubu (ALS/AHAS inhibitörleri) üyesidir.

  • Asetolaktat sentaz (ALS) enzimini inhibe eder, lösin, izolösin ve valin gibi dallı zincirli amino asitlerin sentezini durdurur.

  • Bu durum hücre bölünmesini engeller, büyüme noktalarında durma ve sonrasında ölüm meydana gelir.

1) Kimyasal Özellikler
Özellik Bilgi
Sınıf İmidazolinon grubu, sistemik selektif herbisit
IUPAC adı 2-[4,5-dihidro-4-metil-4-(1-metiletil)-5-okso-1H-imidazol-2-il]-5-etilpiridin-3-karboksilik asit
CAS No 81335-77-5
Molekül formülü C₁₅H₁₉N₃O₃
Molekül ağırlığı ~289.33 g/mol
Fiziksel hâl Beyaz/krem kristalimsi katı (asit); saha ürünleri çoğunlukla izopropilamin tuzu çözeltisidir
pKa (asidik) ~3.8–4.0
Log Kow ~0.8–1.2 (düşük lipofiliklik)
Suda çözünürlük Asit: orta; IPA tuzu: çok yüksek (g/L mertebesi)
Toprak DT₅₀ ~30–120 gün (iklim/toprağa bağlı)
Hareketlilik (Koc) Düşük–orta → sızma/lixiviasyon riski dikkate alınmalı
Uçuculuk İhmal edilebilir

2) Etki Mekanizması
Başlık Bilgi
HRAC grubu B – ALS/AHAS inhibitörleri
Hedef enzim Asetolaktat sentaz (ALS) inhibisyonu → lösin, izolösin, valin sentezi durur
Bitkide etki Meristem büyümesi/hücre bölünmesi durur; kloroz → nekroz; ölüm yavaş (1–3 hafta)
Alım/taşınma Yaprak ve kökten alınır; ksilem + floem ile sistemik hareket; rizom/kök sürgünlü türlerde etkilidir

3) Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Formülasyon Örnek a.i. Kullanım
SL/AS (IPA tuzu çözelti) %10–25 a.i. Baklagiller, soya, yer fıstığı; post-emergence
WG/SG %50–75 Pre veya erken post; toprak rezidüsü istenen alanlar
Karışımlar Imazethapyr + Imazapic, Pendimethalin, Glyphosate, Bentazon Spektrum genişletme ve direnç yönetimi
Uygulama zamanı Pre + Post En iyi sonuç: genç, aktif büyüyen otlar

4) Etkili Olduğu Yabancı Otlar (örnekler)

  • Dar yapraklılar: Echinochloa crus-galli, Setaria spp., Digitaria spp., Lolium spp.

  • Geniş yapraklılar: Amaranthus spp., Chenopodium album, Xanthium strumarium, Polygonum spp., Solanum nigrum, Abutilon theophrasti

  • Sürgünlü/çok yıllık (kısmi): Convolvulus arvensis, Cirsium arvense (erken ve tekrar uygulama gerekebilir)

5) Ruhsatlı Olduğu Bitkiler/Alanlar – Türkiye ve Dünya

Bölge Ürün/Alan Not
Türkiye Soya, nohut, mercimek, fasulye, yer fıstığı Çıkış sonrası selektif; yerel etiket esas
AB Baklagiller, soya, bazı yem/yağ bitkileri Pre + erken post; ülkeye göre kısıtlar
ABD Soya, yer fıstığı, mercimek/fasulye; pirinç/mısırda tolerant (Clearfield®) sistemler Tohum/çeşit toleransı şart

Ülkeye/etikete göre hedef ot listesi ve dozlar değişir; etiket talimatı esastır.

6) Kalıntı (PHI) ve MRL

Ürün PHI (tipik) MRL (mg/kg) – yaygın düzenlemeler*
Soya 30–60 gün ~0.05–0.1
Baklagiller (nohut/mercimek/fasulye) 30–60 gün ~0.05–0.1
Yer fıstığı 30–60 gün ~0.05

7) Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik
Parametre Değer/yorum
Akut oral LD₅₀ (sıçan) >5000 mg/kg (düşük akut toksisite)
Dermal LD₅₀ (sıçan) >2000 mg/kg
Göz/deri Hafif–orta tahriş (formülasyona bağlı)
Arılar Düşük akut risk
Balık/Dafni Düşük–orta; su yollarına drift/runoff önlenmeli
Operatör güvenliği Standart PPE (eldiven, gözlük, tulum) önerilir
WHO/EPA sınıfı Genelde düşük tehlike kategorisi

8) Direnç Gelişimi & IPM Tavsiyeleri

  • Direnç riski: YÜKSEK (ALS inhibitörleri). Amaranthus, Kochia, Conyza, Lolium gibi türlerde alan bazlı direnç yaygındır.

  • Öneriler:

    • HRAC B dışındaki MOA’larla rotasyon ve karışım (örn. pendimethalin – K1, glyphosate – G, bentazon – C3).

    • Erken dönem uygulama (2–4 yaprak); etiketteki doz/su hacmi + adjuvant koşullarına uyum.

    • Münavebe, örtü bitkisi, mekanik mücadele (çapalama/biçme) ile entegre edin.

    • Aynı tarlada ardışık sezonlarda yalnız ALS kullanımını sınırlandırın; kaçan otları takip edip temizleme uygulaması yapın.

    • Alan kenarlarında drift/runoff kontrolü; toprak pH’ı yüksek ve kumlu arazilerde taşınım riskini gözetin.

İlaç Önerileri