Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

Mesotrione, triketone kimyasal grubuna ait, seçici ve sistemik özellik gösteren bir herbisit etken maddesidir. Doğada doğal olarak mısır bitkisinde bulunan leptospermone bileşiğinden türetilmiştir. Özellikle mısır ekim alanlarında geniş yapraklı yabancı otlara karşı hem çıkış öncesi (pre-emergence) hem de çıkış sonrası (post-emergence) dönemde kullanılan bir etki mekanizmasına sahiptir.

Bitki bünyesine hem yapraktan hem kökten alınarak HPPD (4-hydroxyphenylpyruvate dioxygenase) enzimini inhibe eder, bu sayede karotenoid biyosentezini durdurur. Karotenoid eksikliği, klorofilin fotooksidatif yıkımına yol açar ve hedef yabancı otlarda renk açılması (kloroz), ardından nekroz ve ölüm gerçekleşir.

1. Kimyasal Özellikler

Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Mesotrione
Kimyasal Adı (IUPAC) 2-(4-Mesyl-2-nitrobenzoyl)-1,3-cyclohexanedione
Moleküler Formül C₁₄H₁₃NO₇S
Molekül Ağırlığı 339,32 g/mol
Kimyasal Sınıf Triketone herbisitler
Fiziksel Görünüm Beyaz kristal toz
Erime Noktası ~165°C
Suda Çözünürlük 1,2 g/L (20°C)
HRAC Grubu F2 – HPPD inhibitörleri

2. Etki Mekanizması
Mekanizma Açıklama
Hedef Enzim 4-Hydroxyphenylpyruvate dioxygenase (HPPD)
Etkisi Karotenoid biyosentezini durdurarak klorofilin fotooksidatif yıkımına yol açar.
Sonuç Yapraklarda beyazlama (kloroz), ardından nekroz ve bitki ölümü.
Giriş Yolu Hem yaprak hem kökten sistemik taşınım.
Uygulama Zamanı Çıkış öncesi (pre-emergence) ve çıkış sonrası (post-emergence)

3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Alan Bilgi
Temel Kullanım Geniş yapraklı yabancı ot kontrolü
Hedef Bitkiler (Türkiye) Mısır
Hedef Bitkiler (Dünya) Mısır, sorgum, şeker kamışı, çim alanlar
Formülasyon Tipleri SC (Süspansiyon Konsantre), OD (Yağ Dispersiyon)
Uygulama Şekli Toprak veya yaprak uygulaması

4. Etkili Olduğu Zararlılar (Yabancı Otlar)
Tür Bilimsel Adı
Horoz ibiği Amaranthus spp.
Yabani hardal Sinapis arvensis
Sirken Chenopodium album
İpek otu Abutilon theophrasti
Boru çiçeği Datura stramonium
Patlıcangiller Solanum nigrum
Madımak Polygonum spp.

5. Kalıntı Süresi ve MRL Değerleri
Parametre Değer
PHI (Hasat Öncesi Bekleme Süresi) Mısırda 60 gün
MRL – AB 0,01–0,05 mg/kg
MRL – Codex 0,02–0,05 mg/kg

6. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik
Özellik Değer
Akut Oral LD₅₀ (sıçan) > 5000 mg/kg
Akut Dermal LD₅₀ > 2000 mg/kg
Cilt İrritasyonu Düşük
Göz İrritasyonu Hafif
Ekotoksikoloji Balık LC₅₀ > 100 mg/L; Arılar için düşük risk
Kullanım Güvenliği Koruyucu eldiven, gözlük, maske önerilir; drift riskine karşı rüzgarlı havada uygulanmamalı.

7. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
Konu Açıklama
Direnç Riski HPPD inhibitörlerine karşı özellikle Amaranthus türlerinde direnç vakaları rapor edilmiştir.
Önleyici Önlemler Farklı HRAC gruplarıyla rotasyon, kimyasal + mekanik mücadele kombinasyonu, uygun doz ve zamanlama.
IPM Stratejisi Yabancı ot yoğunluğu düşükken erken dönemde uygulama, ekim nöbeti, yabancı otların tohum bağlamadan önce kontrolü.



İlaç Önerileri