Clodinafop-propargyl, arilofenoksi propiyonat kimyasal grubuna ait, seçici ve sistemik özellik gösteren bir post-emergence (çıkış sonrası) graminisit herbisittir. Özellikle buğday tarlalarında dar yapraklı yabancı otların (örneğin yaban yulaf – Avena spp.) kontrolünde yaygın olarak kullanılır.
Bitki bünyesine hem yapraktan hem de gövdeden hızla emilir ve asetil-CoA karboksilaz (ACCase) enzimini inhibe ederek yağ asidi sentezini durdurur. Bu durum hücre membranı oluşumunu engeller, büyüme noktaları tahrip olur ve hedef yabancı otlar birkaç gün içinde solup ölür.
Clodinafop-propargyl, HRAC Grup A (ACCase inhibitörleri) sınıfındadır. Sadece hassas dar yapraklı yabancı otları etkiler; geniş yapraklı yabancı otlara ve hedef bitkiye (buğday gibi) zarar vermez.
1. Kimyasal Özellikler
| Özellik |
Açıklama |
| Kimyasal Adı (IUPAC) |
(R)-2-[4-(5-chloro-3-fluoro-2-pyridyloxy)phenoxy]propionic acid propargyl ester |
| CAS Numarası |
105512-06-9 |
| Moleküler Formül |
C₁₇H₁₃ClFNO₄ |
| Molekül Ağırlığı |
349.74 g/mol |
| Kimyasal Sınıfı |
Aryloxyphenoxypropionate (FOP grubu) |
| Fiziksel Formu |
Beyaz ila açık sarı kristalimsi katı |
| Erime Noktası |
~47–49°C |
| Buhar Basıncı |
1.1 × 10⁻⁷ Pa (25°C) |
| Suda Çözünürlük |
0.11 mg/L (20°C) |
| LogP (Kow) |
4.4 (lipofilik) |
2. Etki Mekanizması
| Kriter |
Bilgi |
| Hedef Enzim |
Asetil-CoA karboksilaz (ACCase) |
| Etki Şekli |
ACCase inhibisyonu → yağ asidi biyosentezinin durması → hücre zarı ve membran oluşumunun engellenmesi |
| Belirti ve Etkiler |
Büyüme noktalarında ölüm, yapraklarda kırmızımsı-mor renk değişimi, solma ve kuruma |
| HRAC Grubu |
Grup A (ACCase inhibitörleri) |
3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
| Kullanım Alanı |
Formülasyon Tipleri |
Uygulama Zamanı |
| Dar yapraklı yabancı ot kontrolü (özellikle yaban yulaf) |
EC (Emülsiyon Konsantre), EW (Emülsiyon Yağda/Suda), OD (Yağ Dispersiyon) |
Çıkış sonrası (post-emergence), yabancı otların 2–4 yapraklı döneminde |
4. Etkili Olduğu Zararlılar (Yabancı Otlar)
| Yabancı Ot Türü |
Latince Adı |
| Yaban yulaf |
Avena fatua, Avena ludoviciana |
| Tilki kuyruğu |
Alopecurus myosuroides |
| Kuş otu (dar yapraklı tip) |
Phalaris minor, Phalaris paradoxa |
| Çeşitli dar yapraklı buğdaygil yabancı otlar |
— |
5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler (Türkiye ve Dünya)
| Ülke/Bölge |
Ruhsatlı Bitkiler |
| Türkiye |
Buğday (ekmeklik, makarnalık) |
| AB Ülkeleri |
Buğday, arpa (bazı ülkelerde sınırlı) |
| ABD |
Buğday |
| Avustralya |
Buğday, bazı durumlarda arpa |
| Hindistan |
Buğday |
6. Kalıntı Süresi (PHI) ve MRL Değerleri
| Ürün |
PHI (Hasat Öncesi Bekleme Süresi) |
MRL (mg/kg) – AB |
MRL (mg/kg) – Codex |
| Buğday |
60 gün |
0.02 |
0.02 |
7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik
| Parametre |
Değer / Bilgi |
| Akut Oral LD₅₀ (Sıçan) |
> 5000 mg/kg |
| Akut Dermal LD₅₀ (Sıçan) |
> 2000 mg/kg |
| Akut İnhalasyon LC₅₀ (4h) |
> 5.6 mg/L |
| Göz Tahrişi |
Hafif |
| Deri Tahrişi |
Hafif |
| Mutajenite / Kanserojenite |
Kanserojen değil, mutajen değil |
| Çevresel Toksisite |
Balık LC₅₀ (96h): ~0.3 mg/L; Arılara düşük toksisite |
| Güvenlik Önlemleri |
Uygulama sırasında koruyucu eldiven, maske ve gözlük kullanılmalı |
8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
| Strateji |
Açıklama |
| Rotasyon |
Farklı etki mekanizmasına sahip herbisitlerle dönüşümlü kullanım |
| Karışım |
Geniş yapraklı yabancı otlara etkili herbisitlerle tank karışımı |
| Doz Yönetimi |
Tavsiye edilen dozun altında uygulamadan kaçınılmalı |
| Uygulama Zamanı |
Yabancı otlar gençken ve aktif büyüme dönemindeyken uygulama |
| Kültürel Önlemler |
Ekim nöbeti, toprak işleme, rekabetçi çeşit kullanımı |
