Genel Bilgiler
Oxamyl, karbamat grubuna ait, geniş spektrumlu ve sistemik etkiye sahip bir insektisit ve nematisittir. Hem bitki özsuyu emen böcekler hem de bitki paraziti nematodlar üzerinde etkilidir. Hem yaprak hem de toprak uygulamaları ile kullanılabilir. Bitki dokularına hızla nüfuz eder, ksilem ve floem yoluyla taşınarak zararlının beslendiği noktalara ulaşır.
1. Kimyasal Özellikler
Özellik
Bilgi
Kimyasal Adı (IUPAC)
N,N-dimethyl-2-methylcarbamoyloxyimino-2-(methylthio)acetamide
Moleküler Formül
C7H13N3O3S
Molekül Ağırlığı
219,26 g/mol
Fiziksel Görünüm
Beyaz-krem renkli kristal toz
Erime Noktası
100–102 °C
Buhar Basıncı (25 °C)
1,3 × 10⁻⁵ Pa
Suda Çözünürlük
280 g/L (20 °C) – Yüksek çözünürlük
Log Kow
0,36 (düşük biyobirikim potansiyeli)
Stabilite
Nötr pH’da kararlı, alkali pH’da hidrolize olur
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Hedef Nokta
Asetilkolinesteraz (AChE) enzimi inhibisyonu
Etkisi
Sinir iletimini durdurarak böcek ve nematodların felç ve ölümüne yol açar
Taşınım
Sistemik – ksilem ve floem yoluyla her yöne taşınır
Hız
Bitkiye alındıktan sonra hızlı etki gösterir (saatler içinde)
3. Kullanım Alanları ve Formülasyonlar
Özellik
Bilgi
Kullanım Alanı
İnsektisit + nematisit
Formülasyon Tipleri
SL (Suda çözünebilen konsantre), L (Sıvı formülasyon)
Uygulama Şekli
Yaprak püskürtme, damlama sulama, toprak uygulaması
Zamanlama
Zararlı yoğunluğu görüldüğünde veya profilaktik olarak toprakta nematod varlığında
4. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Grubu
Türler / Örnekler
Nematodlar
Meloidogyne spp. (kök-ur nematodları), Heterodera spp., Globodera spp.
Emici Böcekler
Yaprak bitleri (Aphididae), beyazsinekler (Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum), tripsler
Diğer
Bazı yaprak galeri sinekleri ve çekirgeler
5. Ruhsatlı Olduğu Bitkiler (Türkiye ve Dünya)
Bölge
Bitkiler
Türkiye
Domates, biber, salatalık, patlıcan, patates, karpuz, kavun
Dünya
Şeker pancarı, pamuk, turunçgiller, muz, kahve, tütün, üzüm, soğan, yerfıstığı
6. Kalıntı Süresi ve MRL Değerleri
Özellik
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Bekleme Süresi)
7–14 gün (ürüne ve ülkeye göre değişir)
MRL (Maksimum Kalıntı Limiti)
0,01–2 mg/kg (bitkiye ve ülkeye göre farklılık gösterir; AB: 0,01–0,2 mg/kg çoğu üründe)
Toprakta Yarı Ömür (DT₅₀)
3–9 gün (hızlı parçalanma)
7. Toksikolojik Özellikler ve Güvenlik
Özellik
Bilgi
Oral LD₅₀ (sıçan)
2,5–5 mg/kg (yüksek akut toksisite)
Dermal LD₅₀ (sıçan)
50–200 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h)
0,08 mg/L
Göz/Deri Tahrişi
Ciddi tahriş edici
Karsinojenite / Mutajenite
Kanıt yok (EPA sınıfı: E – karsinojen değil)
Zehirlilik Sınıfı (WHO)
Class Ia – son derece tehlikeli
Antidotu
Atropin sülfat (pralidoksim ile kombine edilebilir)
8. Direnç Gelişimi ve IPM Tavsiyeleri
Özellik
Bilgi
Direnç Riski
Orta – uzun süreli ve tek taraflı kullanımda direnç riski artar
Direnç Önleme
Farklı etki mekanizmalı nematisit ve insektisitlerle rotasyon
IPM Tavsiyeleri
Zararlı popülasyon yoğunluğu tespit edilmeden gereksiz uygulama yapılmamalı
Toprak solarizasyonu, biyolojik nematisitler (Paecilomyces lilacinus, Bacillus firmus vb.) ile kombine kullanım
Ekin nöbeti ve dayanıklı çeşitlerin kullanımı
Damla sulama ile hedef bölgeye uygulama, yüzey akışını önleme