1,3-Dikloropropen, toprak fumigantı olarak kullanılan, uçucu bir sıvı formdaki pestisit etken maddesidir. Genellikle nematod mücadelesinde tercih edilir ve uygulandığında toprak içinde yayılıp zararlılara karşı gaz halinde etki gösterir,
1,3-Dikloropropen, toprak uygulamasında kullanılan, geniş spektrumlu ve gaz formunda etki gösteren bir nematisit fumiganttir. Özellikle Meloidogyne spp., Pratylenchus spp. ve Heterodera spp. gibi ekonomik zarara neden olan kök nematodlarının kontrolünde kullanılır.
NOT: Türkiye’de ruhsatlıydı, çevre nedeniyle yasaklandı.
1. Kimyasal Özellikler
| Özellik |
Açıklama |
| Kimyasal Adı |
1,3-Dikloropropen (1,3-Dichloropropene) |
| CAS No |
542-75-6 |
| Kimyasal Formül |
C₃H₄Cl₂ |
| Molekül Ağırlığı |
110.97 g/mol |
| Fiziksel Form |
Uçucu sıvı – renksiz veya açık sarı, keskin kokulu |
| Formülasyon |
EC (emülsiyon konsantre) veya teknik sıvı |
2. Kullanım Alanları ve Hedef Organizmalar
| Uygulama Alanı |
Hedef Zararlılar |
| Toprak ön işleme (fumigant) |
Kök ur nematodları (Meloidogyne spp.), Pratylenchus spp., Heterodera spp. ve bazı fungal patojenler |
| Tarla ve fide yetiştirme |
Toprak kaynaklı nematodlar |
3. Etki Mekanizması
| Mekanizma |
Açıklama |
| Fumigant etkisi |
Uçucu sıvı formu toprağa uygulandıktan sonra gaz haline geçer. Topraktaki boşluklarda hızla yayılır. |
| Hedef etki noktası |
Hücresel protein yapıları ve sinir iletimi üzerinde bozucu etki (özellikle nematodlarda). |
| Etkili Ortam |
Orta–yüksek sıcaklık ve nemde daha güçlü etki sağlar. |
4. Türkiye’de Ruhsatlı Ürünler
| Ürün Adı |
Firma |
Formülasyon |
Kullanım Alanı |
| Telone II |
Corteva (eski Dow) |
Sıvı (fumigant) |
Nematod mücadelesi |
| 1,3-DCP |
Bazı yerli tedarikçiler |
Teknik sıvı |
Tarla ve fide toprağı hazırlığı |
5. PHI – MRL – FRAC
| Kriter |
Açıklama |
| PHI |
Genellikle 20–30 gün, toprak havalandırıldıktan sonra dikim yapılabilir. |
| MRL |
Uygulama hasattan çok önce olduğu için ürünlerde kalıntı görülmez – MRL genelde gerekmez. |
| FRAC |
NC (Not Classified) – Fungisit kategorisinde sınıflandırılmaz. |
6. Toksikolojik & Ekotoksikolojik Özellikler
| Toksikolojik |
Ekotoksikolojik |
| LD50 (oral, sıçan): 127 mg/kg (toksiktir) |
Sucul canlılara karşı yüksek toksik |
| Göz, cilt ve solunum yolu için tahriş edici |
Toprak mikroorganizmalarını geçici olarak baskılar |
| Uygulama sırasında KKD zorunludur |
Kalıcılığı düşüktür, hızla buharlaşır |
7. Avantaj – Dezavantajlar
| Avantajlar |
Dezavantajlar |
| Hızlı ve etkili nematod kontrolü sağlar |
Uygulama koşullarına (sıcaklık, nem) duyarlıdır |
| Derin toprak katmanlarına nüfuz edebilir |
Uygulama sonrası toprak havalandırması zorunludur |
| Alternatifsiz olduğu alanlar (yüksek nematod yükü) |
İnsan sağlığı için ciddi toksik risk taşır |
| Ekin öncesi uygulama yapılır |
Organik tarımda kullanılamaz |
8. Uygulama Bilgileri
| Yöntem |
Dozaj |
Açıklama |
| Toprak enjeksiyonu |
200–350 L/ha |
Enjektörle toprak altına verilir |
| Kapama |
Naylon ile örtülmeli veya bastırılmalı |
Gazın topraktan çıkışı engellenmeli |
| Havalandırma süresi |
Min. 14–21 gün |
Fitotoksisite riskini önlemek için zorunludur |
