Genel Bilgiler sarımsak ekstresi (Garlic extract / Allium sativum extract) doğal kökenli bir biyolojik nematisit olarak kabul edilir.bitkisel (botanik) kökenli , çevre dostu bir nematod baskılayıcıdır.Meloidogyne spp. (kök-ur nematodları) , Pratylenchus spp. ve Rotylenchulus spp. gibi ekonomik olarak önemli türlerde ölüm, gelişim durması ve yumurta inhibisyonu etkileri gösterilmiştir.
1. Genel Tanım
Özellik Bilgi
Etken bileşikler Allicin, diallyl disulfide, diallyl trisulfide, ajoene
Kaynak Sarımsak (Allium sativum L.)
Kimyasal sınıfı Organosülfür bileşikleri
Formülasyon tipi EC, SL veya toz ekstrakt (genelde 10–25% aktif madde)
FAO pestisit sınıfı Bitkisel kökenli biyopestisit / nematisit
Kullanım tipi Toprak nematisiti / biyolojik dezenfektan
Ticari örnekler Nemaquell®, Garshield®, AllicinPlus®, NemaStop®, Garlic Barrier®
2. Etki Mekanizması (Nematod Üzerine)
Sarımsak özütünün etkinliği, içerdiği organosülfür bileşiklerine dayanır.solunum ve enzim sistemlerini doğrudan hedef alır.
Etki Mekanizması Açıklama
1 Solunum enzimlerinin inhibisyonu Allicin, sülfhidril (-SH) gruplarına bağlanarak solunum enzimlerini (ör. dehidrogenazlar) bloke eder.
2 Hücre zarında geçirgenlik bozulması Diallyl disulfide nematod kutikulasını geçirgen hale getirir → hücre içi sızıntı.
3 Hareket ve beslenme durması Larvalarda felç ve beslenme kesilmesi → ölüm.
4 Yumurtadan çıkışın engellenmesi Yumurta kabuğunun enzimatik çözülmesini bozar → J2 çıkışı azalır.
5 Repellent (kovucu) etki Kükürtlü bileşiklerin kokusu ve kimyasal yapısı kök bölgesine nematod girişini önler.
3. Hedef Nematod Türleri
Tür Etki Düzeyi Etki Tipi
Meloidogyne incognita **** Yumurta açılımı ve J2 ölüm oranı %80’e kadar
Pratylenchus penetrans *** Kök lezyon sayısı düşer
Heterodera glycines ** Kist oluşumu azalır
Rotylenchulus reniformis ** Dişi oluşumu azalır
4. Kullanım Alanları
Bitki Grubu Uygulama Amacı
Sebzeler (domates, biber, patlıcan, hıyar) Kök-ur nematodu baskısı
Bağ, narenciye, zeytin Toprak nematodlarının azalması
Fidanlık ve sera Dikim öncesi toprak dezenfeksiyonu
Süs bitkileri Kök sağlığı ve nematod baskısı
Organik tarım Kalıntısız doğal nematisit olarak
5. Uygulama Bilgileri
Özellik Bilgi
Doz 2–4 L/ha (sıvı form) veya 10–20 L/ha (seyreltilmiş uygulama)
Uygulama şekli Damlama hattı, sulama veya toprak spreyi
Zaman Dikim öncesi vejetatif dönem boyunca periyodik olarak
Etki süresi 10–20 gün
PHI (Hasat aralığı) 0 gün (kalıntısız)
6. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
Parametre Değer
Oral LD₅₀ (sıçan) >5000 mg/kg (çok düşük toksik)
Balık LC₅₀ (96h) >200 mg/L (düşük toksik)
Arılara etkisi Zararsız
Toprakta kalıcılık (DT₅₀) 3–7 gün (hızla biyolojik olarak parçalanır)
Kalıntı (MRL) Yok
7. Avantaj ve Dezavantajlar
Avantaj Dezavantaj
Tamamen doğal ve kalıntısız Etkisi kısa süreli (tekrarlama gerekebilir)
Organik tarıma uygun (EU & OMRI sertifikalı) Yüksek dozlarda fitotoksisite riski olabilir
Repellent ve öldürücü etkiler bir arada Etkinliği toprak sıcaklığı ve organik maddeye bağlı
Kimyasallarla dönüşümlü kullanıma uygun Yavaş etki başlangıcı
8. Türkiye Ruhsat Durumu (2025 itibarıyla) Türkiye’de sarımsak ekstraktı içeren biyolojik nematisitler ruhsatlıdır:
Ürün Adı Etken Madde Kullanım Alanı
Nemaquell® SL Sarımsak ekstresi %25 Meloidogyne spp.
Garshield® Allium sativum ekstraktı Kök-ur nematodları
NemaStop® Sarımsak + bitkisel yağ kombinasyonu Nematod baskısı ve kök k oruma
