Verticillium chlamydosporium (güncel adıyla Pochonia chlamydosporia) biyolojik kökenli, fungus kaynaklı bir nematisittir.
Bu tür, fitonematod yumurtalarına ve dişilerine parazit olan özel bir toprak mantarıdır.
Yani doğrudan nematodun yumurtasına yapışır, içine girer, onu parçalayarak öldürür.
Dolayısıyla biyolojik nematisit, yumurta paraziti (egg-parasitic fungus) ve biyokontrol ajanı olarak hem bilimsel hem ticari anlamda tanınmıştır.
1. Genel Tanım
| Özellik |
Bilgi |
| Etken organizma |
Verticillium chlamydosporium (yeni takson: Pochonia chlamydosporia) |
| Taksonomi |
Fungi → Ascomycota → Hypocreales → Cordycipitaceae |
| Etki tipi |
Nematod yumurtalarına karşı mikoparazit |
| Hedef |
Meloidogyne spp., Heterodera spp., Globodera spp. |
| Formülasyon tipi |
WP, SC, granül |
| Ticari örnekler |
BioAct® WG, Econem®, NemOut®, Pochonem®, VertiNema® |
2. Etki Mekanizması (Nematod Üzerine)
Verticillium chlamydosporium özellikle yumurta evresindeki nematodlara saldırarak öldürür.
| Etki Mekanizması |
Açıklama |
| 1 Yapışma (adhesion) |
Sporlar nematod yumurta yüzeyine yapışır. |
| 2 Kutikula penetrasyonu |
Hif uçları yumurta kabuğunu delip içeri girer. |
| 3 Enzimatik çözünme |
Kitinaz, proteaz ve lipaz enzimleriyle yumurta kabuğu çözülür. |
| 4 Mikoparazitizm |
Fungus yumurta içindeki embriyoyu tüketir. |
| 5 Sporlaşma ve yayılım |
Yeni sporlar çevreye yayılır, döngü devam eder. |
3. Hedef Nematod Türleri
| Nematod Türü |
Etki Düzeyi |
Açıklama |
| Meloidogyne incognita |
***** |
Yumurtadan çıkış inhibisyonu %85–95 |
| Heterodera glycines |
**** |
Kistlerde parazitlenme oranı yüksek |
| Globodera rostochiensis |
**** |
Patates kist nematodlarında yüksek etki |
| Pratylenchus penetrans |
** |
Dolaylı etki (ISR ve kök koruma) |
4. Kullanım Alanları
| Bitki Grubu |
Kullanım Amacı |
| Sebzeler (domates, biber, patlıcan) |
Meloidogyne spp. yumurta paraziti |
| Patates, şeker pancarı, soya |
Globodera ve Heterodera kontrolü |
| Narenciye, bağ, zeytin |
Toprak nematodu populasyon baskısı |
| Sera ve fidanlıklar |
Kök ve toprak biyolojik koruma |
| Organik tarım |
OMRI / EU Organic uyumlu biyopestisit olarak onaylıdır |
5. Uygulama Bilgileri
| Özellik |
Bilgi |
| Doz |
2–3 kg/ha (WP formülasyon) veya 1–2 L/ha (sıvı form) |
| Uygulama şekli |
Damlama hattı veya toprak karışımı |
| Tekrarlama |
30–45 gün arayla (toprak yoğunluğuna göre) |
| PHI (Hasat aralığı) |
0 gün (kalıntısız) |
6. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
| Parametre |
Değer |
| İnsan toksisitesi |
Yok (non-patogenik) |
| Balık / arı toksisitesi |
Zararsız |
| Toprak kalıcılığı |
2–3 ay (spor formu uzun ömürlü) |
| Kalıntı riski |
Yok |
| Ekotoksik etki |
Sıfır (yalnızca nematodlara özgü) |
7. Avantaj ve Dezavantajlar
| Avantaj |
Dezavantaj |
| Tamamen biyolojik, kalıntısız |
Toprak nem ve sıcaklığına duyarlı |
| Uzun süreli koruma sağlar |
Etki yavaş başlar (biyolojik süreç gerektirir) |
| Nematod populasyonunu azaltır |
Canlı sporların stabilitesi sınırlı |
| Organik tarıma uygun |
Kimyasal nematisitlerle karıştırılamaz |
8. Türkiye Ruhsat Durumu (2025 itibarıyla)
Türkiye’de Verticillium (Pochonia) chlamydosporium içeren ürünler biyolojik toprak dezenfektanı / biyolojik nematisit olarak ruhsatlıdır:
| Ürün Adı |
Etken Madde |
Kullanım Alanı |
| BioAct® WG |
Pochonia chlamydosporia 1×10⁸ cfu/g |
Meloidogyne spp. |
| Econem® |
P. chlamydosporia + Bacillus subtilis |
Nematod ve fungus kontrolü |
| NemOut® |
P. chlamydosporia spor süspansiyonu |
Organik tarımda nematisit |
