1. Kısa Tanım
Chlorpropham (CIPC), esas olarak yumrulu ürünlerde (özellikle patates) filizlenmeyi engellemek amacıyla kullanılan, karbamid grubu bir büyüme düzenleyici / herbisittir. Ayrıca bazı otsu yabancı otlara karşı da kullanımı vardır.
2. Kimyasal Özellikler
| Özellik |
Değer |
| Kimyasal Adı |
Isopropyl N-(3-chlorophenyl) carbamate |
| Kimyasal Formül |
C₁₀H₁₂ClNO₂ |
| Molekül Ağırlığı |
213.66 g/mol |
| Fiziksel Görünüm |
Renksiz ila soluk sarı kristal |
| Suda çözünürlük |
Düşük (8 mg/L @ 25°C) |
| LogP (oktanol/su) |
3.5 (orta lipofiliklik) |
| Stabilite |
Işık ve ısıya duyarlı, uygun koşullarda kararlı |
3. Kullanım Alanları ve Hedef Organizmalar
| Kullanım Alanı |
Hedef |
| Depolama sonrası uygulama |
Patateslerde filizlenmeyi engelleme |
| Tarla uygulaması |
Bazı dar yapraklı ve geniş yapraklı yabancı otlar |
| Ürün grubu |
Patates, havuç (sınırlı), bazı süs bitkileri |
4. Etki Mekanizması
CIPC, hücre bölünmesini (mitozu) ve mikrotübül oluşumunu engelleyerek filiz oluşumunu baskılar. Bu etkiyle, yumruların fizyolojik gelişimini durdurur.
5. Türkiye ve Dünya Ruhsat Durumu
| Ülke |
Ruhsat Durumu |
| Türkiye |
Ruhsatı kaldırılmıştır / sınırlı kullanım |
| AB Ülkeleri |
2020 itibariyle yasaklandı |
| ABD |
EPA tarafından sınırlı kullanım izni vardır |
| Kanada |
Sınırlı kullanım, belirli koşullar altında |
6. PHI / MRL / FRAC
| Parametre |
Değer |
| PHI (Hasat Öncesi Bekleme Süresi) |
30 – 60 gün (ülkeye göre değişken) |
| MRL (AB) |
Patates için: 10 mg/kg |
| MRL (Codex) |
50 mg/kg |
| FRAC Kodu |
Herbisit olarak: HRAC K1 (Mitotik inhibitör) |
7. Toksikolojik & Ekotoksikolojik Özellikler
| Toksikolojik Özellikler |
Ekotoksikolojik Özellikler |
| Oral LD50 (sıçan) |
~5000 mg/kg (düşük toksisite) |
| Cilt tahrişi |
Hafif tahriş edici |
| Kanserojenlik |
IARC Grubu 3 (insanda sınıflandırılmamış) |
| Arılara toksisite |
Düşük |
| Balıklara toksisite |
LC50 (96h): 3.6 mg/L |
| Toprakta kalıcılık |
Orta (DT50: 30–120 gün) |
8. Avantajlar – Dezavantajlar
| Avantajlar |
Dezavantajlar |
| Patateste uzun süreli filiz baskılama |
AB ve bazı ülkelerde yasaklı |
| Uygulaması kolay (fumigasyon / toz) |
Kalıntı riski yüksek |
| Düşük akut toksisite |
Direnç gelişimi gözlemlenmiştir |
| Depolama sırasında etkilidir |
Bazı kullanıcılar için tahriş edici olabilir |
9. Uygulama Bilgileri
| Uygulama Şekli |
Açıklama |
| Uygulama zamanı |
Hasat sonrası, patatesler depoya konmadan önce veya depo içinde |
| Uygulama tipi |
Fumigasyon veya püskürtme (termal sisleme ile) |
| Dozaj |
Genellikle 30–60 g/ton patates |
| Uygulama sayısı |
Genellikle tek uygulama yeterli, uzun dönem koruma sağlar |
| Not |
İyi havalandırma sağlanmalı, PPE kullanılmalı |
