Tembotrione, Hidroksifenilpirazol sınıfına ait selektif bir post-emergent (çıkış sonrası) herbisittir. Özellikle mısır tarımında geniş yapraklı ve bazı dar yapraklı yabancı otların kontrolü için geliştirilmiştir. HPPD (4-hydroxyphenylpyruvate dioxygenase) enzim inhibitörü olarak çalışır ve otlarda karotenoid sentezini engelleyerek klorofilin parçalanmasına, yapraklarda beyazlama ve solgunlukla başlayan bir ölüm sürecine yol açar.
1. Kimyasal Özellikler
| Özellik |
Açıklama |
| Kimyasal Adı |
2-[2-chloro-4-(methylsulfonyl)benzoyl]-1,3-cyclohexanedione |
| CAS Numarası |
335104-84-2 |
| Moleküler Formül |
C13H13ClO6S |
| Yapısal Sınıfı |
Triketon grubu herbisit |
| Fiziksel Görünüm |
Açık sarıdan beyaza yakın kristalimsi toz |
| Suda Çözünürlük |
3.2 mg/L (20°C) |
| LogP (Kow) |
2.1 |
| Buhar Basıncı |
1.3 x 10⁻⁷ Pa (20°C) |
2. Etki Mekanizması
| Mekanizma |
Açıklama |
| Etki Yolu |
HPPD (4-hydroxyphenylpyruvate dioxygenase) inhibitörü |
| Hedef Alan |
Karotenoid biyosentezi (bitki kloroz ve ölümüne yol açar) |
| Etkililik |
Geniş yapraklı ve bazı dar yapraklı yabancı otlara karşı |
| Translokasyon |
Sistemik – yaprak ve köklerden alınıp tüm bitkiye yayılır |
3. Türkiye ve Dünya Ruhsat Durumu
| Ülke |
Durum |
Ürün Formülasyonları |
| Türkiye |
Ruhsatlı (Bazı mısır ürünlerinde) |
SC (Suspension concentrate) |
| AB |
Ruhsatlı (Bazı kısıtlamalarla) |
SC, OD |
| ABD |
Ruhsatlı |
Laudis (Bayer) |
| Kullanım Alanları |
Mısır (tane ve silajlık), şeker pancarı |
|
4. PHI, MRL, FRAC
| Kriter |
Değer veya Açıklama |
| PHI |
Mısır için 60 gün |
| MRL |
Mısırda EU: 0.01 mg/kg |
| FRAC |
HPPD inhibitörleri olarak ayrı bir FRAC grubunda (Grup F2) |
5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
| Özellik |
Değer veya Gözlem |
| Oral LD₅₀ (sıçan) |
>5000 mg/kg (düşük toksisite) |
| Deri LD₅₀ |
>5000 mg/kg |
| Göz ve Cilt Etkisi |
Hafif tahriş yapabilir |
| Balıklar için LC₅₀ |
13.5 mg/L (Oncorhynchus mykiss) |
| Arılar için Toksisite |
LD₅₀ > 100 µg/arı (düşük toksik) |
6. Avantajlar – Dezavantajlar
| Avantajlar |
Dezavantajlar |
| Geniş spektrumlu etkili karışım imkanı (özellikle thiencarbazone ile) |
Kısıtlı kullanım alanı (çoğunlukla mısır) |
| Hızlı etki (kloroz ve nekroz 2-4 gün içinde görülür) |
Yüksek dozda fitotoksisite riski |
| Kısa kalıntı süresi |
Direnç gelişimi potansiyeli (özellikle monokültür alanlarda) |
