Bispyribac-sodium
Selektif, sistemik bir herbisit olan Bispyribac-sodium, özellikle çeltik tarımında dar ve geniş yapraklı yabancı otların çıkış sonrası mücadelesinde kullanılır. Asetolaktat sentaz (ALS) enzimini inhibe ederek bitkilerde amino asit sentezini durdurur ve büyümeyi engeller. Düşük dozlarda etkilidir, toprak ve yapraktan alınabilir, ancak esas olarak yapraklardan sistemik etki gösterir. Yüksek seçiciliği ve geniş etki spektrumu ile öne çıkar.
1. Kimyasal Özellikler (Biyolojik Yapı)
| Özellik | Detaylar |
|---|---|
| Kimyasal Adı | Bispyribac-sodium |
| CAS Numarası | 125401-92-5 |
| Kimyasal Formülü | C₁₉H₁₈N₄O₈Na |
| Molekül Ağırlığı | 468.36 g/mol |
| Formül Grubu | Pyrimidinyloxybenzoik asit |
| Fiziksel Görünüm | Beyazdan açık sarıya kristalimsi toz |
| Suda Çözünürlük | Yüksek (pH`ye bağlı olarak değişir) |
| Yapı Özelliği | Aryloxyfenoksi grubuna ait sodyum tuzu |
2. Etki Mekanizması
| Başlık | Açıklama |
|---|---|
| Hedef Enzim | Asetolaktat sentaz (ALS) inhibitörü |
| Etki Mekanizması | ALS enziminin baskılanması ile dallı zincirli amino asitlerin (valin, lösin, izolösin) sentezi durur, böylece bitki büyümesi engellenir. |
| Kullanım Amacı | Selektif sistemik herbisit – özellikle çeltik (pirinç) tarımında dar ve geniş yapraklı otları kontrol etmekte etkilidir. |
| Uygulama Dönemi | Genellikle erken çıkış sonrası (post-emergence) |
3. Ruhsat Durumu
| Bölge | Durum |
|---|---|
| Türkiye | Ruhsatlı – Özellikle pirinç tarımında kullanılır |
| Avrupa | Bazı ülkelerde sınırlı kullanımda |
| ABD | Ruhsatlı |
| Japonya | Ruhsatlı ve yaygın kullanılır |
4. PHI, MRL ve FRAC
| Başlık | Değerler ve Sınıflandırmalar |
|---|---|
| PHI (Hasat Aralığı) | Genellikle 7-14 gün (ülke ve ürüne göre değişir) |
| MRL (ppm) | Pirinç için 0.01 – 0.05 ppm arası değişken |
| FRAC Grubu | HRAC Grubu: B (ALS inhibitörleri) |
5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
| Parametre | Değer / Açıklama |
|---|---|
| Akut Oral LD₅₀ (sıçan) | >5000 mg/kg |
| Akut Dermal LD₅₀ | >2000 mg/kg |
| Cilt / Göz Tahrişi | Düşük tahriş potansiyeli |
| Arılara Etkisi | Düşük toksik |
| Balıklara Etki | Orta düzey toksik |
| Toprak Mikroorganizmaları | Düşük düzeyde etki |
| Biyobirikim Potansiyeli | Düşük |
6. Avantajlar – Dezavantajlar
| Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|
| Pirinç tarımında dar ve geniş yapraklı otlara karşı etkili | Sadece pirinç gibi sınırlı ürünlerde ruhsatlı olması |
| Düşük dozaj yeterli olur | ALS inhibitörlerine karşı direnç gelişme riski vardır |
| Hızlı etki sağlar | Sulu tarım dışında kullanımı sınırlıdır |
| Diğer herbisitlerle tank karışımı yapılabilir | Geniş yapraklı bitkilerde seçiciliği düşüktür |