Dichlorvos, geniş spektrumlu bir organofosfat insektisit olup, böceklerin sinir sistemi üzerine etkili bir asetilkolinesteraz inhibitörüdür. Uçucu özelliği sayesinde hem kontak hem de fumigant (gazla etkili) olarak kullanılır. Genellikle depolanmış ürünlerde, seralarda ve hayvancılık alanlarında kullanımı yaygındır.
1. Kimyasal ve Fiziksel Özellikler
Özellik
Değer / Açıklama
Kimyasal Adı
2,2-Dikloroetil dimetilfosfat
Formül
C4H7Cl2O4P
CAS Numarası
62-73-7
Fiziksel Formu
Renksiz - sarımsı sıvı, keskin koku
Çözünürlük
Su ve organik çözücülerde çözünür
Uçuculuk
Yüksek (özellikle sıcak koşullarda)
Stabilite
Alkali ortamlarda hızla bozulur
2. Etki Mekanizması
Özellik
Açıklama
Etki Şekli
Asetilkolinesteraz (AChE) inhibitörü
Etki Türü
Kontakt, inhalasyon (gazla), mide yoluyla
Kullanım Alanı
Depo zararlıları, sera haşereleri, hayvan barınakları
Etki Süresi
Kısa – orta (ortam sıcaklığına bağlı değişir)
3. Ruhsat ve Uygulama Bilgileri
Özellik
Açıklama
Türkiye Ruhsatı
Kullanımı kısıtlı / bazı alanlarda tamamen yasaklı
Dünya Kullanımı
AB ve bazı ülkelerde yasaklandı
Uygulama Alanları
Tahıl depoları, seralar, hayvansal üretim tesisleri
Uygulama Yolu
Fumigasyon, püskürtme
4. Kalıntı (MRL) – PHI – FRAC Bilgileri
Kriter
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre)
Genellikle 3 – 7 gün (ülkeye göre değişir)
MRL (Kalıntı Limiti)
Düşük limitler, birçok üründe yasaklı olabilir
FRAC Kodu
Insektisitler için uygulanmaz (IRAC sınıfı: 1B)
5. Toksikoloji ve Ekotoksikoloji
Parametre
Açıklama
Akut Toksisite
LD50 (oral, sıçan): 56 mg/kg (çok toksik)
Kronik Etkiler
Solunum yolu tahrişi, nörotoksisite riski
Ekotoksik Etki
Balıklara, kuşlara ve arılara toksik
İnsan Sağlığı
AChE inhibisyonu nedeniyle zehirlenme riski
6. Avantaj ve Dezavantajlar
Avantajlar
Dezavantajlar
Geniş spektrum, hızlı etki
Yüksek toksisite, uçucu ve çevreye zararlı
Fumigant etkili – kapalı alanlarda etkili
Kullanım alanı birçok ülkede yasaklandı
Ekonomik ve etkin
Direnç gelişimi ve sağlık riskleri nedeniyle sınırlı tercih
