Genel Bilgiler
Alpha-cypermethrin , sentetik piretroid grubundan, temas ve mide yoluyla etkili , geniş spektrumlu bir insektisittir . Böceklerin sinir sisteminde sodyum kanallarını bloke ederek felç ve ölüme yol açar. Düşük dozlarda yüksek etki sağlar, ancak balıklar ve arılar için yüksek toksisite gösterir. Tarımsal zararlılar (ör. yaprak biti, trips, elma iç kurdu, beyazsinek) ve halk sağlığı uygulamalarında kullanılır.
1. Kimyasal Özellikler
Özellik
Bilgi
Kimyasal Adı
(RS)-α-cyano-3-phenoxybenzyl (1RS,3RS;1RS,3SR)-3-(2,2-dichlorovinyl)-2,2-dimethylcyclopropane carboxylate
CAS Numarası
67375-30-8
Moleküler Formül
C₂₂H₁₉Cl₂NO₃
Molekül Ağırlığı
416.3 g/mol
Kimyasal Sınıfı
Sentetik piretroid
Fiziksel Görünüm
Beyaz ila açık kahverengi kristal katı
Erime Noktası
46–80 °C
Buhar Basıncı (25 °C)
1.3 × 10⁻⁷ Pa
Suda Çözünürlük
0.004 mg/L (25 °C)
Log Kow
6.9
Stabilite
Asidik ortamda kararlı, alkalide hidrolize olur
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Etki Şekli
Temas ve mide yolu ile etki eder
Etkili Olduğu Zararlılar
Yaprak bitleri, tripsler, beyazsinek, elma iç kurdu, kırmızı örümcek, yaprak galeri sineği, pamuk yaprakkurdu, mısır koçan kurdu
Etki Mekanizması
Sinir hücrelerinin sodyum kanalını bloke ederek sürekli uyarım oluşturur → felç ve ölüm
IRAC Kodu
3A – Sodyum kanal modülatörleri (Piretroidler)
3. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke
Durum
Türkiye
Tarım ve Orman Bakanlığı’nda çok sayıda ürünle ruhsatlı (örnek: Karate Zeon, Alphamax, Cymperator vb.)
AB (EU)
Onaylı aktif madde (EC 1107/2009 kapsamında)
ABD (EPA)
Kullanımı onaylı, özellikle tarım ve halk sağlığı zararlılarında
FAO Kod No
ACP
4. PHI, MRL ve FRAC Bilgileri
Parametre
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre)
7–21 gün (ürüne bağlı)
MRL (AB Elma Örneği)
0.2 mg/kg
IRAC Kodu
3A
FRAC ile ilişkisi
Yok – fungisit değildir
5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik
Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan)
79 mg/kg
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan)
> 2000 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat)
0.6 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat)
0.0028 mg/L (Oncorhynchus mykiss)
Arılar Üzerindeki Etki
Son derece toksik
Kuşlar Üzerindeki Etki
Düşük toksisite
Biyobirikim Potansiyeli
Yüksek (lipofilik bileşik)
İnsanlar Üzerindeki Etki
Parestezi, baş dönmesi, deride yanma hissi
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım)
0.02 mg/kg vücut ağırlığı/gün
6. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj
Dezavantaj
Geniş spektrumlu, hızlı etki
Balıklar ve arılar için çok toksik
Düşük dozlarda etkilidir
UV ve pH’a duyarlıdır
Formülasyonlar stabil ve kalıcı
Direnç riski yüksektir (özellikle trips, beyazsinek)
Düşük mamal toksisitesi (diğer piretroidlere kıyasla)
Tek başına uzun dönem kullanımı önerilmez
7. Uygulama Bilgileri
Ürün
Doz
Uygulama Zamanı
Elma – Elma İç Kurdu
15–25 mL/100 L su
Larva çıkışı başlangıcında
Pamuk – Yaprakkurdu
20–40 mL/da
İlk zarar belirtisinde
Bağ – Salkım güvesi
10–20 mL/100 L su
Çiçeklenme ve meyve tutum döneminde
Sebzeler
10–30 mL/100 L su
Zararlı yoğunluğuna göre
8. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye
Açıklama
Rotasyon
3A grubundaki piretroidlerle art arda kullanılmamalı
Kombinasyon
Neonicotinoid (4A), Spinosyn (5) veya Diamid (28) grubuyla dönüşümlü
Saha Uygulaması
En fazla 2 uygulama/bitki dönemi önerilir