Genel Bilgiler Chlordane, GABA reseptör inhibitörü olarak sinir sistemi üzerinde etki gösteren, yüksek derecede kalıcı bir organoklorlu insektisittir. Güçlü temas etkisi ve uzun süreli kalıcılığı nedeniyle geçmişte termit ve toprak zararlılarında kullanılmıştır. Ancak çevresel birikimi ve insan toksisitesi nedeniyle dünya genelinde yasaklanmıştır.
1. Kimyasal Özellikler
Özellik
Bilgi
Kimyasal Adı
Octachloro-4,7-methano-3a,4,7,7a-tetrahydroindane
CAS Numarası
57-74-9
Moleküler Formül
C₁₀H₆Cl₈
Molekül Ağırlığı
409.8 g/mol
Kimyasal Sınıfı
Organochlorin insektisit
Fiziksel Görünüm
Açık sarı viskoz sıvı
Erime Noktası
103–106 °C
Buhar Basıncı (25 °C)
1.9 × 10⁻⁴ Pa
Suda Çözünürlük
0.009 mg/L (25 °C)
Log Kow
6.0
Stabilite
Işığa, ısıya ve mikrobiyal bozunmaya karşı çok dayanıklı – çevrede kalıcıdır
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Etki Şekli
Temas ve mide yoluyla etkilidir
Etkili Olduğu Zararlılar
Toprak zararlıları, termitler, yaprakbitleri, pamuk yaprakkurdu
Etki Mekanizması
Sinir hücrelerinde GABA reseptörlerini inhibe ederek klor iyon geçişini engeller → sürekli uyarım → felç ve ölüm
IRAC Kodu
2A – GABA kapılı klor kanal antagonistleri
3. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke
Durum
Türkiye
Tamamen yasaklı (2007)
AB (EU)
Yasaklı (1990)
ABD (EPA)
Yasaklı (1988)
FAO / WHO
Stockholm Konvansiyonu kapsamında kalıcı organik kirletici (POP)
