Genel Bilgiler Fipronil, sinir sisteminde GABA reseptörlerini bloke ederek etkili olan bir fenilpirazol insektisittir. Toprak zararlıları, pire, kene ve yaprak bitlerine karşı etkilidir. Arılar için çok toksik olmasına karşın memelilerde görece güvenli kabul edilir.
pH 5–7 aralığında kararlı; alkali ortamda yavaş hidroliz olur
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Etki Şekli
Temas ve mide yoluyla etkilidir
Etkili Olduğu Zararlılar
Yaprak bitleri, trips, çekirgeler, toprak zararlıları, kök kurtları, pire, kene
Etki Mekanizması
Sinir hücrelerinde GABA (γ-aminobütirik asit) ve glutamat-klorid kanallarını bloke eder → klor iyon geçişini engeller → sinirsel aşırı uyarım → felç ve ölüm
IRAC Kodu
2B – GABA ve glutamat kapılı klor kanal antagonistleri
Etkili Olduğu Zararlı Gruplar
Lepidoptera, Coleoptera, Diptera, Hemiptera
3. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke
Durum
Türkiye
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlı (örnek: Regent, Termidor, Frontline, Fiprospot)
AB (EU)
Onaylı aktif madde (ancak arı toksisitesi nedeniyle kısıtlı kullanım)
ABD (EPA)
Onaylı, tarım ve evsel zararlılarda yaygın
FAO Kod No
FPN
4. PHI, MRL, IRAC Bilgileri
Parametre
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre)
14–21 gün (ürüne göre değişir)
MRL (AB – Elma)
0.02 mg/kg
IRAC Kodu
2B
FRAC Kodu
Yok
5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik
Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan)
97 mg/kg
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan)
> 2000 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat)
0.36 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat)
0.085 mg/L
Arılar Üzerindeki Etki
Son derece toksik (LD₅₀ < 0.004 µg/arı)
Kuşlar Üzerindeki Etki
Düşük toksisite
Biyobirikim Potansiyeli
Orta-yüksek
İnsan Sağlığı Etkileri
Nörotoksik etkiler (baş dönmesi, mide bulantısı), uzun süreli maruziyette tiroid etkileri
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım)
0.0002 mg/kg/gün
6. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj
Dezavantaj
Geniş spektrumlu etki
Arılar için yüksek toksisite
Toprak ve yaprak zararlılarında güçlü
Su canlıları için toksik
Uzun kalıcılık (toprakta 3–6 ay)
Işığa duyarlı (UV ile yavaş bozunur)
Düşük mamel toksisitesi
Yavaş etki başlangıcı (1–3 gün)
7. Uygulama Bilgileri
Ürün
Zararlı
Doz
Uygulama Zamanı
Mısır / Buğday
Kök kurdu, tel kurdu
50–100 mL/da
Ekim sırasında toprak uygulaması
Patates
Tohum sineği, kurtçuk
20–40 mL/100 L su
Ekim öncesi toprak ilaçlaması
Elma / Bağ
Toprak zararlıları
20–30 mL/100 L su
Zararlı çıkışı öncesi
Evcil Hayvanlar (Veteriner)
Pire, kene
%0.25–0.5 spot-on veya sprey
Deriye temas etmeyecek şekilde uygulanır
8. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye
Açıklama
Rotasyon
Aynı IRAC 2B grubundaki insektisitlerle ardışık kullanılmamalı
Kombinasyon
4A (Neonicotinoid) veya 5 (Spinosyn) gruplarıyla dönüşümlü kullanılmalı
