Genel Bilgiler
Ethiprole , Fipronil türevi yeni nesil bir fenilpirazol insektisit tir. GABA antagonisti olarak sinir sistemi üzerinde etki gösterir. Dirençli zararlılara karşı etkili , uzun süreli koruma sağlar, ancak arı ve balıklar için toksiktir .
1. Kimyasal Özellikler
Özellik
Bilgi
Kimyasal Adı
(±)-5-amino-1-(2,6-dichloro-4-trifluoromethylphenyl)-4-ethylsulfinylpyrazole-3-carbonitrile
CAS Numarası
181587-01-9
Moleküler Formül
C₁₃H₉Cl₂F₃N₄OS
Molekül Ağırlığı
431.2 g/mol
Kimyasal Sınıfı
Fenilpirazol insektisit
Fiziksel Görünüm
Beyaz ila açık sarı kristalimsi toz
Erime Noktası
98–100 °C
Buhar Basıncı (25 °C)
3 × 10⁻⁵ Pa
Suda Çözünürlük
1.2 mg/L (25 °C)
Log Kow
4.2
Stabilite
pH 5–7’de kararlı; ışığa dayanıklı; alkali ortamda yavaşça bozunur
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Etki Şekli
Temas ve mide yoluyla etkilidir
Etkili Olduğu Zararlılar
Pirinç zararlıları (Nilaparvata lugens), pamuk yaprakkurdu, trips, çekirge, yaprakbitleri
Etki Mekanizması
Sinir sisteminde GABA ve glutamat-klorid kanallarını bloke eder → sinirsel uyarı iletimi bozulur → felç ve ölüm
IRAC Kodu
2B – GABA kapılı klor kanal antagonistleri
Direnç Avantajı
Fipronil’e dirençli populasyonlara karşı etkilidir
3. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke
Durum
Türkiye
Henüz ruhsatlı değil (deneme aşamalarında)
AB (EU)
Sınırlı onay (bazı ülkelerde yasak)
ABD (EPA)
Ruhsatlı değil
Asya (Japonya, Hindistan, Çin)
Yaygın kullanımda – pirinç zararlılarında
FAO Kod No
ETP
4. PHI, MRL, IRAC Bilgileri
Parametre
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre)
21 gün (Asya protokollerine göre)
MRL (Pirinç – Japonya)
0.05 mg/kg
IRAC Kodu
2B
FRAC Kodu
Yok
5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik
Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan)
400 mg/kg
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan)
> 2000 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat)
> 1 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat)
0.18 mg/L
Arılar Üzerindeki Etki
Toksik (LD₅₀ ≈ 0.07 µg/arı)
Kuşlar Üzerindeki Etki
Düşük toksisite
Biyobirikim Potansiyeli
Orta düzeyde
İnsan Sağlığı Etkileri
Düşük akut toksisite; uzun süreli maruziyette tiroid etkileri
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım)
0.002 mg/kg/gün
6. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj
Dezavantaj
Fipronil’e dirençli zararlılarda etkili
Arılar ve balıklar için toksik
Uzun süreli kalıcılık
AB’de kısıtlı onay
Yüksek seçicilik
Alkali pH’da yavaş bozunur
Düşük mamel toksisitesi
Toprakta 3–6 ay kalıcılık gösterir
7. Uygulama Bilgileri
Ürün
Zararlı
Doz
Uygulama Şekli
Pirinç
Nilaparvata lugens, planthopper
50–100 mL/da
Sapa kalkma döneminde
Pamuk
Yaprakkurdu, trips
25–35 mL/100 L su
Zararlı yoğunluğu başlangıcında
Mısır / Buğday
Tel kurdu, kök kurtları
40–60 mL/da
Ekim sırasında toprak uygulaması
8. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye
Açıklama
Rotasyon
Aynı IRAC 2B grubundaki (ör. Fipronil) ürünlerle ardışık kullanılmamalı
Kombinasyon
4A (Neonicotinoid) veya 28 (Diamid) gruplarıyla dönüşümlü kullanılmalı
Uygulama Sıklığı
Maksimum 2 uygulama/bitki dönemi önerilir