Bilgi Bankası

Alternaria Meyve Çürüklüğü

Sinonimi: Siyah çürük (Black Rot)

Hasar Tipi: Parazitik

Hasarın Yeri: Meyvenin dışı, içi ve yüzey altı dokuları

Hasarın Zamanı: Hasattan sonra, ancak enfeksiyon çoğunlukla tarla döneminde gerçekleşir

Etkilenen Çeşitler: Tüm çeşitler (özellikle ince kabuklu, lentisel yoğunluğu fazla çeşitlerde daha sık)

Belirti ve Bulgular:

Alternaria kaynaklı meyve çürüklüğü genellikle depolama sırasında ortaya çıkar. Ancak patojen meyveye tarla döneminde bulaşır, belirtiler ise genellikle depolama koşullarında (yüksek nem ve sıcaklık) aktive olur.

Başlıca belirtiler:

  • Meyve yüzeyinde siyah-kahverengi, hafif çökük, yuvarlak çürüklük lekeleri

  • İleri evrelerde lekeler büyür, yüzeyde kadifemsi, koyu renkli spor tabakası (mantarımsı doku) oluşur

  • Derinliğe ilerleyen çürümelerde et dokusunda su kaybı, buruşma ve yumuşama gözlenebilir

  • Lentiseller veya yara bölgeleri gibi zayıf noktalardan giriş yapar

  • Çoğunlukla sap veya kaliks bölgesine yakın yerlerde enfeksiyon başlar

  • Özellikle güneş ışığına fazla maruz kalan yüzeylerde çürüme çevresinde kırmızı haleler oluşabilir

  • Depoda tipik olarak tekil veya birleşik siyah çürük noktalar, çapı genellikle 0.5–1.5 cm arasında değişir

Alternaria meyve çürüklüğü genellikle saprofitik (ölü dokuda gelişen) olsa da, zayıf parazitik formları lentisellerden dokuya penetre olabilir.

Patojen Oluşumunun Nedeni:

Etken: Alternaria spp.
Başlıca tür: Alternaria alternata

  • Depolama yüzeyinde, organik atık veya zarar görmüş dokularda çoğalır

  • Sıcak, nemli tarla koşulları veya mekanik zararlar enfeksiyon riskini artırır

  • Yüzey ıslaklığının 10 saatten fazla olması veya dolu, rüzgâr, hasat darbeleri patojene giriş kapısı oluşturur

  • Hasat sonrası kötü hijyen, yetersiz soğutma, yüksek bağıl nem (%95 üzeri) gibi koşullar çürüklüğü tetikler

Enfeksiyon Zamanı:

  • Hasattan önce: Tarla döneminde sap, lentisel, çiçek kalıntısı veya yara bölgelerinden giriş

  • Hasattan sonra: Belirtiler kontrollü atmosferde veya soğuk depoda aktive olur

  • Özellikle Ağustos–Eylül aylarında yüksek risk

Ayırt Edici Özellikler:

  • Tipik yuvarlak, koyu zeytin-siyahı lezyonlar

  • Çoğunlukla tekil, ancak birleşerek lekeler arasında koalesans olabilir

  • Yüzeysel sporlanma ve et dokusunun kuru-sert çökmesi diğer çürüklerden ayırıcı tanıdır

  • Botrytis (gri küf) ile karıştırılabilir; Alternaria sporları koyu renklidir, Botrytis açık gridir

Mücadele Önerileri:

Tarla Önlemleri:

  • Ağaçta hava akımı sağlayan budama ve gölge oluşturmayan taç yapısı

  • Hasat öncesi 20–30 gün kala fungisit uygulamaları (kaptan, difenokonazol vb.)

  • Meyveye zarar veren böceklerle (özellikle iç kurdu) biyoteknik veya kimyasal mücadele

Hasat ve Depolama Önlemleri:

  • Nazik hasat ve taşıma, sap bölgelerinin zarar görmemesi

  • Hasattan hemen sonra hızlı soğutma (ön soğutma < 4°C)

  • Depoda bağıl nemin %90–92 aralığında tutulması

  • Depo içi temizlik ve spor kalıntılarını yok etmeye yönelik dezenfeksiyon

  • Şüpheli partilerde 1-MCP + antifungal kombinasyonlar


İlaç Önerileri