Genel Bilgiler Nitenpyram , sistemik etkili bir neonikotinoid insektisit tir. Özellikle emici zararlılar (yaprak bitleri, beyazsinekler, tripsler) üzerinde hızlı öldürücü etkiye sahiptir. Ayrıca veterinerlikte pire kontrolü için de kullanılır.
1. Kimyasal Özellikler
Özellik Bilgi
Kimyasal Adı (E)-N-(6-Chloro-3-pyridylmethyl)-N-ethyl-N′-methyl-2-nitroethene-1,1-diamine
CAS Numarası 120738-89-8
Moleküler Formül C₁₁H₁₅ClN₄O₂
Molekül Ağırlığı 270.72 g/mol
Kimyasal Sınıfı Neonikotinoid insektisit
Fiziksel Görünüm Beyaz ila açık sarı toz
Erime Noktası 80–82 °C
Buhar Basıncı (25 °C) 3 × 10⁻⁵ Pa
Suda Çözünürlük 590 mg/L (yüksek çözünürlük)
Log Kow 0.5
Stabilite pH 4–9 aralığında stabil; ışığa orta dayanıklı
2. Etki Mekanizması
Özellik Bilgi
Etki Şekli Sistemik – bitki içinde taşınır, hem temas hem mide yoluyla etkilidir
Etkili Olduğu Zararlılar Yaprak bitleri, tripsler, beyazsinek, pirinç bitleri, pamuk yaprakkurdu (erken dönem)
Etki Mekanizması Sinir sisteminde nikotinik asetilkolin reseptörlerine bağlanarak sinaptik iletimi durdurur → felç ve ölüm
IRAC Kodu 4A – Nikotinik asetilkolin reseptör agonistleri
Etkili Olduğu Böcek Grupları Homoptera, Diptera, Lepidoptera larvaları
3. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke Durum
Türkiye Tarımda ve veterinerlikte ruhsatlı (örnek: Capstar, Nitenpyram 10WP)
AB (EU) Onaylı (sınırlı kullanım – arı koruma kısıtlaması)
ABD (EPA) Onaylı (özellikle veterinerlikte pire kontrolünde)
FAO Kod No NTP
4. PHI, MRL, IRAC Bilgileri
Parametre Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre) 7–14 gün
MRL (AB – Elma) 0.3 mg/kg
IRAC Kodu 4A
FRAC Kodu Yok
5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan) 1680 mg/kg
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan) > 2000 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat) 1.7 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat) 50 mg/L (düşük toksisite)
Arılar Üzerindeki Etki Yüksek toksisite (LD₅₀ ≈ 0.02 µg/arı)
Kuşlar Üzerindeki Etki Orta toksisite
Biyobirikim Potansiyeli Düşük
İnsan Sağlığı Etkileri Düşük akut toksisite, yüksek dozda nörolojik etkiler (baş dönmesi, titreme)
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım) 0.01 mg/kg/gün
6. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj Dezavantaj
Çok hızlı etki (1–3 saat içinde ölüm) Arılar için toksik
Yüksek çözünürlük – yaprak içi taşınım güçlü AB’de sınırlı onay
Düşük memeli toksisitesi Kısa kalıcılık (3–5 gün)
Veterinerlikte güvenli pire ilacı olarak da kullanılır Direnç gelişimi riski mevcut
7. Uygulama Bilgileri
Ürün Zararlı Doz Uygulama Zamanı
Elma Yaprak biti 15–25 g/100 L su İlk zararlı görüldüğünde
Pamuk Trips 20 g/100 L su Zararlı yoğunluğu başladığında
Sebzeler (Domates, Biber) Beyazsinek 15–20 g/100 L su Erken dönem uygulama
Pirinç Bit zararlıları 10–15 g/da Sapa kalkma döneminde
Evcil Hayvanlar (Veteriner) Pire (Ctenocephalides spp.) 1 mg/kg oral 24 saatte etki başlar
8. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye Açıklama
Rotasyon Aynı 4A grubundaki (ör. Imidacloprid, Thiacloprid) ürünlerle ardışık kullanılmamalı
Kombinasyon 5 (Spinosyn) veya 28 (Diamid) gruplarıyla dönüşümlü kullanılmalı
Uygulama Sıklığı 2 uygulama / sezon önerilir
