Genel Bilgiler
Buprofezin , tiyadiazinon grubuna ait bir böcek gelişim düzenleyici (IGR) insektisittir. Böceklerde kitin sentezini inhibe eder ve nimflerin deri değiştirmesini engeller . Ayrıca yumurtaların açılmasını durdurarak populasyonun yenilenmesini önler. Özellikle beyazsinekler, yaprak bitleri ve kabuklu bitler üzerinde yüksek etki gösterir.
1. Kimyasal Özellikler
Özellik
Bilgi
Kimyasal Adı
2-tert-butilimino-3-isopropil-5-phenyl-1,3,5-thiadiazinan-4-one
CAS Numarası
69327-76-0
Moleküler Formül
C₁₆H₂₃N₃OS
Molekül Ağırlığı
305.44 g/mol
Kimyasal Sınıfı
Tiyadiazinon – kitin sentez inhibitörü
Fiziksel Görünüm
Açık bej toz veya süspansiyon konsantre
Erime Noktası
104–106 °C
Buhar Basıncı (25 °C)
2 × 10⁻⁵ Pa
Suda Çözünürlük
0.05 mg/L (25 °C)
Log Kow
4.3
Stabilite
Fotostabil; pH 5–8 aralığında kararlı; toprakta yarı ömrü 30–90 gün
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Etki Şekli
Böcek gelişim düzenleyici (IGR), kitin sentez inhibitörü
Etki Mekanizması
Kitin sentezini durdurarak nimflerin deri değiştirmesini engeller, ayrıca yumurta gelişimini baskılar
IRAC Kodu
16 – Kitin sentez inhibitörleri (thiadiazinonlar)
Etki Özelliği
Sistemik değil; translaminar etkilidir
Etkili Olduğu Dönem
Nimf ve yumurta aşaması (erginleri öldürmez)
3. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Grubu
Örnek Türler
Hemiptera
Bemisia tabaci (beyazsinek), Aphis gossypii (pamuk yaprak biti)
Coccoidea
Kabuklu bitler (Pseudococcus spp. , Aonidiella aurantii )
Aleyrodidae
Trialeurodes vaporariorum (sera beyazsineği)
Diğer
Trips, bazı nimf evresi zararlılar
4. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke
Durum
Türkiye
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlı (örnek: Applaud 25 SC, Buprozin, Buprosid SC)
AB (EU)
Onaylı (özellikle seralarda)
ABD (EPA)
Onaylı; pamuk, narenciye ve sebze kullanımına izinli
FAO Kod No
BPF
5. PHI, MRL, IRAC Bilgileri
Parametre
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre)
7–14 gün
MRL (AB – Domates)
0.5 mg/kg
IRAC Kodu
16
FRAC Kodu
Yok
6. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik
Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan)
> 5000 mg/kg
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan)
> 2000 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat)
> 2 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat)
0.04 mg/L (yüksek toksisite)
Arılar Üzerindeki Etki
Düşük toksisite (LD₅₀ > 100 µg/arı)
Kuşlar Üzerindeki Etki
Düşük toksisite
Biyobirikim Potansiyeli
Orta
İnsan Sağlığı Etkileri
Memelilerde kitin bulunmadığı için spesifik toksik etki yok
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım)
0.01 mg/kg/gün
7. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj
Dezavantaj
Yumurta ve nimf aşamalarında yüksek etkinlik
Erginleri öldürmez
Düşük memeli toksisitesi
Etki gecikmeli başlar
Faydalı böcekler için güvenli
Sucul canlılar için toksik
Uzun süreli etki (10–20 gün)
Yüksek yağ çözünürlüğü nedeniyle kalıntı riski olabilir
8. Uygulama Bilgileri
Ürün
Zararlı
Doz
Uygulama Zamanı
Pamuk
Beyazsinek
30–40 mL/100 L su
Nimf ve erginlerin birlikte görüldüğü dönem
Narenciye
Kabuklu bitler
25–35 mL/100 L su
Nimf yoğunluğu başladığında
Domates
Beyazsinek
20–25 mL/100 L su
İlk nimf gözlemiyle
Sebzeler (Biber, Patlıcan)
Trips, yaprak biti
15–20 mL/100 L su
Erken nimf dönemi
Bağ
Kabuklu bit
30 mL/100 L su
Erken yaz uygulaması
9. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye
Açıklama
Rotasyon
Aynı IRAC 16 grubundaki ürünlerle ardışık kullanılmamalı
Kombinasyon
7A (Pyriproxyfen) veya 4A (Acetamiprid) gruplarıyla dönüşümlü kullanılabilir
Uygulama Sıklığı
Maksimum 2 uygulama / sezon önerilir