Genel Bilgiler Pyridaben, pyridazinon grubuna ait, temas ve mide yoluyla etkili bir akar ve böcek öldürücü (acaricide/insecticide) etken maddedir. Özellikle örümcek akarları (Tetranychidae) ve beyazsinekler (Aleyrodidae) üzerinde yüksek etkinlik gösterir. Mitokondriyal elektron taşıma zincirini engelleyerek hücresel enerji üretimini durdurur.
Pyridazinon – mitokondriyal enerji üretim inhibitörü
Fiziksel Görünüm
Beyaz veya açık sarı kristalimsi toz
Erime Noktası
111–113 °C
Buhar Basıncı (25 °C)
1.2 × 10⁻⁶ Pa
Suda Çözünürlük
0.01 mg/L
Log Kow
5.0
Stabilite
Fotostabil; pH 5–9 aralığında kararlı; toprakta yarı ömür 10–60 gün
2. Etki Mekanizması
Özellik
Bilgi
Etki Şekli
Temas ve mide yoluyla etkili akarisit/insektisit
Etki Mekanizması
Böcek ve akarların mitokondrisindeki kompleks I (NADH-koenzim Q redüktaz) enzimini inhibe eder → elektron taşıma zinciri durur → ATP üretimi kesilir, hücre ölümü gerçekleşir
IRAC Kodu
21A – Mitokondriyal elektron taşıma inhibitörleri (Kompleks I)
Etki Özelliği
Hızlı etkili, uzun kalıcılığa sahip, translaminar etkilidir
3. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Grubu
Örnek Türler
Akarlar (Tetranychidae)
Tetranychus urticae (Kırmızı örümcek), Panonychus ulmi (elma kırmızı örümceği)
Eriophyidae
Aculops lycopersici (domates pas akarı)
Beyazsinekler (Aleyrodidae)
Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum
Tripsler (kısmen)
Frankliniella occidentalis
4. Ruhsat Durumu
Bölge / Ülke
Durum
Türkiye
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlı (örnek: Sanmite 20 WP, Pyranica 200 SC, Nexter 20 WP)
AB (EU)
Onaylı
ABD (EPA)
Onaylı (örnek: Nexter®, Pyranica®)
FAO Kod No
PBD
5. PHI, MRL, IRAC Bilgileri
Parametre
Bilgi
PHI (Hasat Öncesi Süre)
7–14 gün
MRL (AB – Elma)
0.5 mg/kg
IRAC Kodu
21A
FRAC Kodu
Yok
6. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik
Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan)
1350 mg/kg (orta toksisite)
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan)
> 2000 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat)
> 2 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat)
0.03 mg/L (yüksek toksisite)
Arılar Üzerindeki Etki
Orta toksisite (LD₅₀ ≈ 0.07 µg/arı)
Kuşlar Üzerindeki Etki
Düşük toksisite
Biyobirikim Potansiyeli
Yüksek (lipofilik madde)
İnsan Sağlığı Etkileri
Uzun süreli maruziyette karaciğer etkisi gözlenebilir
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım)
0.01 mg/kg/gün
7. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj
Dezavantaj
Hızlı etkili, kalıcı ve geniş spektrumlu
Sucul canlılar için toksik
Akar yumurtaları, larva ve nimf evrelerine etkili
Arılara orta derecede toksik
Direnç gelişimini yavaşlatır
Tek etki mekanizması nedeniyle uzun süreli kullanımı sınırlı
Translaminar etki sağlar
Yağlı preparatlarla karıştırılmamalı
8. Uygulama Bilgileri
Ürün
Zararlı
Doz
Uygulama Zamanı
Elma
Kırmızı örümcek
25–30 g/100 L su
Zararlı ilk görüldüğünde
Domates
Pas akarı, beyazsinek
20–25 mL/100 L su
Yaprak altı yoğunluğuna göre
Bağ
Asma akarları
25–30 g/100 L su
Tomurcuk dönemi sonrası
Narenciye
Kırmızı örümcek
30–40 g/100 L su
Erken yaz döneminde
Pamuk / Sebzeler
Beyazsinek
20–25 mL/100 L su
Popülasyon eşiğinde
9. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye
Açıklama
Rotasyon
Aynı IRAC 21A grubundaki (Fenpyroximate, Tebufenpyrad) ürünlerle ardışık kullanılmamalı
Kombinasyon
25 (Spiromesifen) veya 20 (Hydramethylnon, Acequinocyl) gruplarıyla dönüşümlü kullanılabilir
