Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Nikotin (Nicotine), tütün bitkisinden (Nicotiana tabacum) elde edilen doğal bir alkaloid insektisit ve aynı zamanda sinir sistemi stimülanıdır. Böceklerde ve memelilerde sinir sisteminde asetilkolin reseptörlerini aşırı uyararak felce ve ölüme neden olur.

1. Kimyasal Özellikler
Özellik Bilgi
Kimyasal Adı (S)-3-(1-Methyl-2-pyrrolidinyl)pyridine
CAS Numarası 54-11-5
Moleküler Formül C₁₀H₁₄N₂
Molekül Ağırlığı 162.23 g/mol
Kimyasal Sınıfı Alkaloid – doğal nikotinoid
Kaynak Bitki Nicotiana tabacum, Nicotiana rustica
Fiziksel Görünüm Renksiz ila sarımsı yağ benzeri sıvı
Kaynama Noktası 247 °C
Yoğunluk (20 °C) 1.01 g/cm³
Suda Çözünürlük 1000 g/L (yüksek)
Log Kow 1.17
Stabilite Asidik ortamda kararlı, alkali ve UV etkisiyle kolayca bozunur

2. Etki Mekanizması
Özellik Bilgi
Etki Şekli Sistemik ve temas etkili doğal insektisit
Etki Mekanizması Böcek sinir sisteminde nikotinik asetilkolin reseptörlerini (nAChR) aşırı uyarır → sürekli sinir iletimi → felç ve ölüm
IRAC Kodu 4A – Nikotinik asetilkolin reseptör agonistleri (neonikotinoidler)
Etki Özelliği Çok hızlı etkili (knockdown), kısa kalıcılık, sistemik hareketlilik yüksek

3. Etkili Olduğu Zararlılar
Zararlı Grubu Örnek Türler
Aphididae (Yaprak bitleri) Aphis gossypii, Myzus persicae
Thripidae (Tripsler) Frankliniella occidentalis
Aleyrodidae (Beyazsinekler) Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum
Coleoptera (Böcekler) Leptinotarsa decemlineata (patates böceği)
Lepidoptera (Tırtıllar) Spodoptera littoralis (pamuk yaprakkurdu)
Ev zararlıları Sivrisinek, pire, karınca

4. Ruhsat Durumu
Bölge Durum
Türkiye Ruhsatlı değil (doğal formda); sentetik türevleri (imidacloprid, clothianidin) yaygın
AB (EU) Yasaklı (yüksek arı toksisitesi nedeniyle)
ABD (EPA) Kısıtlı kullanımda
Organik Tarım Bazı sertifikalarda yasaklı (yüksek toksisite nedeniyle)
FAO Kod No NIC

5. Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Veriler
Özellik Bilgi
Akut Oral LD₅₀ (sıçan) 50 mg/kg (yüksek toksisite)
Akut Dermal LD₅₀ (tavşan) 285 mg/kg
Akut İnhalasyon LC₅₀ (rat, 4 saat) 0.5 mg/L
Balıklar (LC₅₀ 96 saat) 1.0 mg/L
Arılar Üzerindeki Etki Çok yüksek toksisite (LD₅₀ ≈ 0.003 µg/arı)
Kuşlar Üzerindeki Etki Düşük toksisite
Biyobirikim Potansiyeli Düşük (hızla metabolize edilir)
İnsan Sağlığı Etkileri Nikotin, sinir sistemini uyarır; yüksek dozda nörotoksik ve kardiyotoksik
ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım) 0.0008 mg/kg/gün

6. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantaj Dezavantaj
Bitkisel kökenli doğal insektisit İnsanlar için yüksek toksik
Sistemik hareketlilik ve hızlı etki Arılar için aşırı toksik
Kalıntı süresi kısa Güneş ışığına duyarlı
Direnç gelişimi düşük Kullanımı birçok ülkede yasaklandı

7. Uygulama Bilgileri (Tarihsel)
Ürün Zararlı Doz Uygulama Şekli
Sebzeler Yaprak bitleri, beyazsinek 20–30 mL/100 L su Erken dönem, düşük popülasyonda
Tütün Yaprak bitleri 25 mL/100 L su 7–10 gün aralıklarla
Pamuk Yaprak biti, trips 30–40 mL/100 L su Zararlı yoğunluğu başladığında
Süs Bitkileri Beyazsinek, trips 25 mL/100 L su Kapalı ortam uygulamaları
Evsel Pire, sivrisinek 0.1–0.5% çözeltisi Temas ve sisleme yöntemiyle

8. Direnç Yönetimi (IRAC Tavsiyesi)
Tavsiye Açıklama
Rotasyon Aynı IRAC 4A grubundaki (imidacloprid, thiamethoxam, acetamiprid) ürünlerle ardışık kullanılmamalı
Kombinasyon Botanik yağlar veya sabun bazlı preparatlarla sinerjik kullanılabilir
Uygulama Aralığı Maksimum 2 uygulama / sezon önerilir

İlaç Önerileri