Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Fenpyroximate, güçlü ve seçici bir akarisit (örümcek akarlarına karşı kullanılan pestisit) olup, metiloksim pirazoller grubuna ait bir bileşiktir.
Mitokondrideki enerji üretimini engelleyerek akarları öldürür. Hem yumurta, larva, nimf hem de ergin evrelerde etkilidir.

Genel Bilgi
Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Fenpyroximate
Kimyasal Sınıfı Pyrazole ester türevi akarisit
Etki Grubu (IRAC) 21A – Mitokondriyal elektron taşıma inhibitörleri (Complex I inhibitörü)
Kullanım Alanı Akarlar (örümcek akarları, sarı akarlar)
Etkili Olduğu Evreler Yumurtalar, larvalar, nimfler ve erginler
Uygulama Şekli Yaprak yüzeyine püskürtme (foliar)

Kimyasal Özellikler
Özellik Değer
IUPAC Adı (E)-α-(1,3-dimethyl-5-phenoxy-1H-pyrazol-4-ylmethylene)-2,4-dimethylbenzyl 2,2,3,3-tetramethylcyclopropanecarboxylate
Moleküler Formül C₂₄H₂₇NO₄
Moleküler Ağırlık 393.48 g/mol
CAS Numarası 134098-61-6
Fiziksel Görünüm Beyazımsı kristalimsi katı
Erime Noktası 107–110 °C
Suda Çözünürlük (20 °C) 0.08 mg/L (çok düşük)
Log P (Kow) 5.0 (lipofilik)
Buhar Basıncı (25 °C) 1.6 × 10⁻⁶ Pa (düşük volatilite)

Etki Mekanizması
Başlık Açıklama
Etki Tipi Mitokondriyal enerji üretimini engelleyen akarisit
Etki Mekanizması Mitokondrideki elektron taşıma zincirinin Kompleks I (NADH dehidrogenaz) basamağını inhibe eder. Enerji (ATP) üretimi durur, akarlar hızla ölür.
Etki Süresi 30–50 gün (kalıcı ve uzun etkili)
Etkili Olduğu Zararlılar Tetranychus urticae, Panonychus citri, Eotetranychus spp., Aculus spp.

Kullanım Alanları ve Dozaj
Bitki / Ürün Hedef Zararlı Dozaj Uygulama Zamanı
Bağ (Üzüm) Kırmızı örümcek 40–60 mL/100 L su İlk nimf dönemi başlangıcında
Elma / Armut Kırmızı örümcek 40–50 mL/100 L su İlk populasyon görülmeden önce
Turunçgil Sarı örümcek 50–75 mL/100 L su Vegetatif dönemde erken uygulama
Sebzeler (Domates, Biber, Hıyar) İki noktalı örümcek 50–100 mL/100 L su Akar yoğunluğu düşükken
Pamuk / Çilek Akar türleri 20–30 mL/da Erken nimf dönemi

Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 500 mg/kg
Dermal LD₅₀ (tavşan) > 2000 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h) > 2 mg/L
Arılar için toksisite Orta (arı uygulama zamanında uzak tutulmalıdır)
Balık LC₅₀ (96h) 0.002 mg/L (yüksek su toksisitesi)
Toprakta Yarılanma Süresi (DT₅₀) 25–45 gün
Fotoliz / Hidroliz Işığa dayanıklı, alkali ortamda yavaşça bozulur
Biyobirikim Potansiyeli Orta – yüksek (lipofilik)

Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
- Yumurtadan ergine kadar tüm evrelere etkilidir- Uzun kalıcılık (yaklaşık 1,5 ay)- Faydalı böceklere nispeten düşük toksisite- Hızlı etki başlar - Suda yaşayan canlılar için toksik- Direnç gelişimi riski- Tekrarlı kullanım önerilmez- Alkali pH’ta stabil değildir

Ruhsat ve Yasal Durum
Bölge Durum
Türkiye Ruhsatlı (ör. Ortus®, Pyromite®, Fenpyroximate 5 SC, Akamite®)
AB (EFSA) Onaylı aktif madde (Regulation (EC) No 540/2011)
ABD (EPA) Ruhsatlı
Japonya İlk geliştirildiği ülke, yaygın kullanımda

İlaç Önerileri