Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Dicofol, klasik fakat halen bazı bölgelerde kullanılan bir akarisit (örümcek akarlarına karşı pestisit) etken maddesidir.
Yapısal olarak DDT’nin türevi olup, özellikle Tetranychus urticae (iki noktalı kırmızı örümcek) gibi zararlılara karşı güçlü temas etkili bir maddedir.
Ancak biyolojik birikim ve çevresel toksisite sorunları nedeniyle birçok ülkede kullanımı kısıtlanmış veya yasaklanmıştır.

Genel Bilgi
Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Dicofol
Kimyasal Sınıfı Organoklorin akarisit (DDT türevi)
Etki Grubu (IRAC) 20 – Mitokondriyal elektron taşıma inhibitörleri (Kompleks I)
Kullanım Alanı Akarlar (örümcek akarları)
Etkili Olduğu Evreler Yumurtalar, nimfler, erginler
Etki Tipi Temas etkili
Uygulama Şekli Yaprak püskürtmesi (foliar)

Kimyasal Özellikler
Özellik Değer
IUPAC Adı 1,1-bis(4-chlorophenyl)-2,2,2-trichloroethanol
Moleküler Formül C₁₄H₉Cl₅O
Moleküler Ağırlık 370.39 g/mol
CAS Numarası 115-32-2
Fiziksel Görünüm Açık sarı, viskoz sıvı
Erime Noktası 78–79 °C
Kaynama Noktası 180–185 °C (düşük basınçta)
Suda Çözünürlük (20 °C) 1.3 mg/L
Log P (Kow) 6.0 (yüksek lipofiliklik)
Buhar Basıncı (25 °C) 1.3 × 10⁻⁵ Pa
pH Stabilitesi Asidik ortamda kararlı, alkali pH’ta bozunur

Etki Mekanizması
Başlık Açıklama
Etki Tipi Sinir sistemi ve mitokondriyal enerji üretimini baskılayıcı
Etki Mekanizması Böcek ve akarların mitokondrilerinde elektron taşıma zincirinin kompleks I basamağını bloke eder → enerji üretimi durur → sinirsel felç ve ölüm gerçekleşir.
Etkili Olduğu Zararlılar Tetranychus urticae, Panonychus ulmi, Eotetranychus carpini
Etki Süresi 10–20 gün
Direnç Riski Orta – yüksek (eski nesil aktif madde)

Kullanım Alanları ve Dozaj
Bitki / Ürün Hedef Zararlı Dozaj Uygulama Zamanı
Elma / Armut Kırmızı örümcek 75–100 mL/100 L su İlk nimf evresinde
Narenciye Sarı akarlar 100–125 mL/100 L su Zararlı eşiği aşıldığında
Bağ (Üzüm) Kırmızı örümcek 60–80 mL/100 L su İlk kolonilerde
Sebzeler (Domates, Hıyar) Örümcek akarları 50–70 mL/100 L su Popülasyon düşükken

Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 570 mg/kg (orta toksik)
Dermal LD₅₀ (tavşan) > 1000 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h) 1.2 mg/L
Arılar için toksisite Orta (doğrudan temas zararlı olabilir)
Balık LC₅₀ (96h) 0.02 mg/L (yüksek su toksisitesi)
Toprakta Yarılanma Süresi (DT₅₀) 60–90 gün (uzun kalıcılık)
Fotoliz / Hidroliz Işığa dayanıklı, biyolojik olarak zor parçalanır
Biyobirikim Potansiyeli Çok yüksek (lipofilik, DDT benzeri özellikler)

Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
- Güçlü temas etkisi- Geniş akarisit etkisi- Kalıcı etkinlik (20 güne kadar) - Çevrede birikim riski (DDT benzeri)- Sucul organizmalar için çok toksik- Direnç gelişimi yaygın- Pek çok ülkede yasaklı

Ruhsat ve Yasal Durum
Bölge Durum
Türkiye Kullanımı yasaklanmıştır (2018 itibarıyla)
AB (EFSA) Onayı geri çekilmiş (2009)
ABD (EPA) 2000 yılında yasaklanmıştır
FAO / WHO Tavsiye edilmemektedir (persistan kirletici madde - POP)
Alternatif Maddeler Bifenazate, Spiromesifen, Clofentezine, Etoxazole, Fenpyroximate

İlaç Önerileri