Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Cyhexatin, eski nesil fakat oldukça etkili bir akarisit (örümcek akarlarına karşı kullanılan pestisit) etken maddesidir.
Kimyasal olarak organotin (organik kalay) bileşiğidir ve mitokondriyal solunumu bozarak akarların ölümüne neden olur.
Özellikle Tetranychus urticae, Panonychus ulmi ve Bryobia rubrioculus gibi türlere karşı kullanılır.

Genel Bilgi
Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Cyhexatin
Diğer İsimleri Tricyclohexyltin hydroxide
Kimyasal Sınıfı Organotin akarisit
Etki Grubu (IRAC) 12B – Mitokondriyal solunum inhibitörü (fosforilasyon ayırıcı)
Kullanım Alanı Örümcek akarları (Tetranychidae)
Etkili Olduğu Evreler Larva, nimf, ergin
Etki Tipi Temas ve mide etkili
Uygulama Şekli Yaprak püskürtmesi (foliar)

Kimyasal Özellikler
Özellik Değer
IUPAC Adı Tricyclohexyltin hydroxide
Moleküler Formül C₁₈H₃₄OSn
Moleküler Ağırlık 385.17 g/mol
CAS Numarası 13121-70-5
Fiziksel Görünüm Beyaz – gri toz
Erime Noktası 195–198 °C
Suda Çözünürlük (20 °C) 0.5 mg/L
Log P (Kow) 5.1
Buhar Basıncı (25 °C) 2 × 10⁻⁶ Pa
pH Stabilitesi pH 5–7 aralığında stabil, alkali ortamda bozulur

Etki Mekanizması
Başlık Açıklama
Etki Tipi Mitokondriyal solunum inhibitörü
Etki Mekanizması Mitokondrideki fosforilasyon sürecini ayırır (uncoupling) → ATP üretimi engellenir → enerji eksikliği sonucu hücre ölümü oluşur.
Etkili Olduğu Evreler Larva, nimf ve ergin evre
Etkili Olduğu Zararlılar Tetranychus urticae, Panonychus ulmi, Bryobia rubrioculus, Eotetranychus carpini
Etki Süresi 20–30 gün
Direnç Riski Orta – yüksek

Kullanım Alanları ve Dozaj
Bitki / Ürün Hedef Zararlı Dozaj Uygulama Zamanı
Elma / Armut Kırmızı örümcek 100–125 mL/100 L su İlk nimf döneminde
Bağ (Üzüm) Pas akarı, kırmızı örümcek 80–100 mL/100 L su İlk kolonilerde
Narenciye Sarı örümcek 100–125 mL/100 L su Popülasyon eşiği aşıldığında
Pamuk / Sebzeler İki noktalı örümcek 60–80 mL/100 L su Zararlı populasyonu başladığında
Süs Bitkileri Akarlar 50–75 mL/100 L su Gerektiğinde tekrarlanabilir

Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 110 mg/kg (toksik)
Dermal LD₅₀ (tavşan) 300 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h) 0.5 mg/L
Arılar için toksisite Orta
Balık LC₅₀ (96h) 0.002 mg/L (çok toksik)
Toprakta Yarılanma Süresi (DT₅₀) 15–25 gün
Fotoliz / Hidroliz Işığa dayanıklı
Biyobirikim Potansiyeli Yüksek (lipofilik yapı nedeniyle)

Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
- Ergin ve nimf akarlarında güçlü etki- Uzun süreli koruma- Yağmurdan sonra da kalıcılık - Yüksek toksisite (özellikle sucul canlılar için)- İnsanlar için tehlikeli (organotin bileşiği)- Birçok ülkede yasaklanmıştır

Ruhsat ve Yasal Durum
Bölge Durum
Türkiye Ruhsatı kaldırılmıştır (eski Plictran® 50 WP, Cyhexatin 50 WP)
AB (EFSA) Yasaklı (organotin toksisitesi nedeniyle)
ABD (EPA) Kullanım dışı
Japonya Kısıtlı kullanımda
FAO Eski referans listelerinde, güncelde yer almaz

İlaç Önerileri