Genel Bilgiler Fenbutatin oxide , kalay (Sn) içeren güçlü bir akarisit (örümcek akarı öldürücü) etken maddesidir.organotin bileşiğidir ve özellikle meyve ağaçları, bağ, turunçgiller, sebzeler ve süs bitkilerinde kullanılan uzun süreli etkili bir temas akarisitidir.larva, nimf ve ergin akarları güçlü biçimde öldürür.
Genel Bilgi
Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Fenbutatin oxide
Kimyasal Adı Bis(tributyltin) oxide (ya da Fenbutatin oxide)
Kimyasal Sınıfı Organotin akarisit
Etki Grubu (IRAC) 12B – Mitokondriyal solunum inhibitörleri (fosforilasyon ayırıcı)
Kullanım Alanı Akarlar (örümcek akarları, pas akarları)
Etkili Olduğu Evreler Nimf ve ergin
Etki Tipi Temas ve mide etkili
Uygulama Şekli Yaprak püskürtmesi (foliar)
Kimyasal Özellikler
Özellik Değer
IUPAC Adı Bis[tris(2-methyl-2-phenylpropyl)tin] oxide
Moleküler Formül C₆₀H₇₈OSn₂
Moleküler Ağırlık 1016.6 g/mol
CAS Numarası 13356-08-6
Fiziksel Görünüm Beyaz kristalimsi toz
Erime Noktası 125–128 °C
Suda Çözünürlük (20 °C) 0.05 mg/L
Log P (Kow) 6.5 (yüksek lipofiliklik)
Buhar Basıncı (25 °C) 1 × 10⁻⁵ Pa
pH Stabilitesi pH 5–8 aralığında stabil, alkali ortamda bozulur
Etki Mekanizması
Başlık Açıklama
Etki Tipi Mitokondriyal solunumu engeller (fosforilasyon ayırıcı etki)
Etki Mekanizması Hücrede ATP üretimini bozar → enerji kaybı → akarın metabolik çöküşü ve ölümü.
Etkili Olduğu Zararlılar Tetranychus urticae , Panonychus ulmi , Bryobia praetiosa
Etkili Olduğu Evreler Nimf, ergin
Etki Süresi 30–45 gün (uzun kalıcılık)
Direnç Riski Orta – yüksek (rotasyon önerilir)
Kullanım Alanları ve Dozaj
Bitki / Ürün Hedef Zararlı Dozaj Uygulama Zamanı
Elma / Armut Kırmızı örümcek 100–125 mL/100 L su Nimf evresinde
Bağ (Üzüm) Pas akarı 80–100 mL/100 L su İlk kolonilerde
Narenciye Sarı örümcek 100–125 mL/100 L su Popülasyon başladığında
Sebzeler (Domates, Biber) İki noktalı örümcek akarları 75–100 mL/100 L su Zararlı eşiği aşıldığında
Süs Bitkileri Akarlar 50–75 mL/100 L su Gerektiğinde tekrarlanabilir
Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 113 mg/kg (toksik)
Dermal LD₅₀ (tavşan) 260 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h) 0.8 mg/L
Arılar için toksisite Düşük (doğrudan temas dışında güvenli)
Balık LC₅₀ (96h) 0.001 mg/L (çok toksik)
Toprakta Yarılanma Süresi (DT₅₀) 30–50 gün
Fotoliz / Hidroliz Işığa dayanıklı
Biyobirikim Potansiyeli Yüksek (lipofilik yapı nedeniyle)
Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
- Ergin ve nimf akarlarında güçlü etki- Uzun kalıcılık (yaklaşık 1,5 ay)- Yağmurdan sonra etkinliğini korur - İnsan ve sucul canlılar için yüksek toksisite- Organotin sınıfı nedeniyle birçok ülkede yasaklı- Yumurtalara etkisiz
Ruhsat ve Yasal Durum
Bölge Durum
Türkiye Kullanımı kaldırılmıştır (eski Torque®, Vendex®, Fenbutatin oxide 50 WP )
AB (EFSA) Yasaklı (organotin toksisitesi nedeniyle)
ABD (EPA) Kullanımı kısıtlı, bazı süs bitkilerinde serbest
Japonya Orijinal geliştirme ülkesi, hâlâ sınırlı kullanımda
