Bilgi Bankası

Genel Bilgiler
Fenpyroximate-methyl, yapısal olarak Fenpyroximate’a çok benzeyen, aynı etki mekanizmasına sahip bir akarisit türevidir.
Bu bileşik, Fenpyroximate’in metil ester formudur ve laboratuvar veya yeni jenerasyon formülasyon araştırmalarında geçici olarak kullanılmıştır.
Ticari olarak bağımsız bir aktif madde olarak çok yaygın değildir, ancak Fenpyroximate’in etkinliğini veya kalıcılığını artırmak için formülasyon katkı veya analog molekül olarak değerlendirilmiştir.

Genel Bilgi
Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Fenpyroximate-methyl
Kimyasal Sınıfı Pyrazol mitokondriyal elektron taşıma inhibitörü (METI akarisit)
Etki Grubu (IRAC) 21A – Mitokondriyal elektron taşıma (Kompleks I inhibitörü)
Kullanım Alanı Örümcek akarları (Tetranychidae)
Etkili Olduğu Evreler Nimf ve ergin evreler
Etki Tipi Temas ve mide etkili
Uygulama Şekli Yaprak püskürtmesi (foliar)

Kimyasal Özellikler
Özellik Değer
IUPAC Adı Methyl (E)-α-(1,3-dimethyl-5-phenoxypyrazol-4-yloxy)-α-(p-tolyloxy)acetate
Moleküler Formül C₂₄H₂₄N₂O₅
Moleküler Ağırlık 420.46 g/mol
CAS Numarası — (Fenpyroximate’in türevidir, CAS: 134098-61-6)
Fiziksel Görünüm Beyaz – açık sarı kristalimsi toz
Erime Noktası 82–85 °C
Suda Çözünürlük (20 °C) 0.2 mg/L
Log P (Kow) 4.5
Buhar Basıncı (25 °C) 2 × 10⁻⁶ Pa
Stabilite Işığa dayanıklı, alkali pH’ta bozulur

Etki Mekanizması
Başlık Açıklama
Etki Tipi Mitokondriyal enerji üretimini engeller
Etki Mekanizması Elektron taşıma zincirinde Kompleks I’i inhibe eder → ATP üretimi durur → enerji yetersizliği → hücre ölümü.
Etkili Olduğu Zararlılar Tetranychus urticae, Panonychus ulmi, Bryobia rubrioculus
Etkili Olduğu Evreler Nimf, ergin
Etki Süresi 30–40 gün
Direnç Riski Orta (rotasyon önerilir)

Kullanım Alanları ve Dozaj (Fenpyroximate ile Aynı Ölçekte)
Bitki / Ürün Hedef Zararlı Dozaj Uygulama Zamanı
Elma / Armut Kırmızı örümcek 40–50 mL/100 L su Nimf yoğunluğu başladığında
Bağ (Üzüm) Pas akarı 50–60 mL/100 L su İlk kolonilerde
Sebzeler (Domates, Biber) İki noktalı örümcek akarları 50–75 mL/100 L su İlk popülasyon artışında
Narenciye Sarı örümcek 75–100 mL/100 L su Gözle görülen yoğunlukta
Süs Bitkileri / Seralar Akarlar 50 mL/100 L su Gerektiğinde tekrarlanabilir

Toksikolojik ve Ekotoksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) > 5000 mg/kg (düşük toksik)
Dermal LD₅₀ (tavşan) > 2000 mg/kg
Arılar için toksisite Düşük
Balık LC₅₀ (96h) 0.005 mg/L (yüksek toksik)
Toprakta Yarılanma Süresi (DT₅₀) 30–60 gün
Fotoliz / Hidroliz Işığa dayanıklı, alkali pH’ta bozulur
Biyobirikim Potansiyeli Orta – yüksek (lipofilik yapı nedeniyle)

Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
- Ergin ve nimf evrelerinde çok güçlü- Düşük dozda etkili- Yağmurdan sonra kalıcılık- Arılara düşük toksik - Yumurtalara etkisiz- Alkali karışımlarla uyumsuz- Su canlılarına toksik- Rotasyon yapılmazsa direnç gelişebilir

Ruhsat ve Yasal Durum
Bölge Durum
Türkiye Fenpyroximate türevi olarak ruhsatlı (Ortus®, Sunred®, Akarem®)
AB (EFSA) Onaylı aktif maddenin türevi olarak kayıtlı
ABD (EPA) Fenpyroximate bazlı ruhsatlı ürünler mevcut
Japonya Orijinal molekül (Nihon Nohyaku) tarafından geliştirilmiştir

İlaç Önerileri