Bilgi Bankası

Genel Bilgiler

Sulfotepp (tam adıyla Tetraethyl dithiopyrophosphate), tarihsel olarak kullanılan bir organofosfat insektisit, akarisit ve fumigant etken maddesidir.
Yüksek toksisitesi nedeniyle artık birçok ülkede yasaklanmıştır.
Etki mekanizması, diğer organofosfatlar gibi asetilkolinesteraz enzimini inhibe etmesine dayanır.


Genel Bilgi

Özellik Bilgi
Etken Madde Adı Sulfotepp
Kimyasal Adı Tetraethyl dithiopyrophosphate
Kimyasal Sınıfı Organofosfat insektisit / akarisit / fumigant
Etki Grubu (IRAC) 1B – Asetilkolinesteraz inhibitörleri
Kullanım Alanı Akarlar, emici böcekler, yaprak bitleri, beyazsinekler
Etki Tipi Temas, solunum ve mide etkili
Uygulama Şekli Fumigasyon veya sprey uygulama

Kimyasal Özellikler
Özellik Değer
IUPAC Adı O,O,O`,O`-Tetraethyl dithiopyrophosphate
Moleküler Formül C₈H₂₀O₅P₂S₂
Moleküler Ağırlık 322.3 g/mol
CAS Numarası 3689-24-5
Fiziksel Görünüm Renksiz ila sarımsı sıvı
Koku Sarımsak benzeri keskin koku
Erime Noktası -20 °C
Kaynama Noktası 122–125 °C (0.5 mmHg)
Suda Çözünürlük 50 mg/L (20 °C)
Buhar Basıncı 2.0 × 10⁻³ Pa (25 °C)
Stabilite Sıcakta, alkali ortamda kolayca bozulur

Etki Mekanizması
Başlık Açıklama
Etki Tipi Sinir sistemi inhibitörü
Etki Mekanizması Asetilkolinesteraz enzimini inhibe eder → sinir uyarıları durmaz → kas kasılmaları ve ölüm.
Etkili Olduğu Zararlılar Akarlar, yaprak bitleri, beyazsinekler, tripsler
Etkili Olduğu Evreler Larva, nimf, ergin
Etki Süresi 5–10 gün (kısa etkili, ancak hızlı öldürücü)

Kullanım Alanları (Tarihsel)
Bitki / Ürün Hedef Zararlı Uygulama Şekli Not
Sebzeler (Domates, Biber) Yaprak bitleri, akarlar Püskürtme / Buhar uygulama Artık yasaklı
Süs Bitkileri (Seralar) Beyazsinekler Fumigant olarak Kullanım dışı
Narenciye Kırmızı örümcek Yapraktan Yasaklandı

Toksikolojik Özellikler
Parametre Değer / Açıklama
Oral LD₅₀ (sıçan) 1.5 mg/kg (aşırı toksik)
Dermal LD₅₀ (tavşan) 2 mg/kg
İnhalasyon LC₅₀ (4h) 0.01 mg/L
Arılar için toksisite Çok yüksek
Balık LC₅₀ (96h) 0.002 mg/L (çok toksik)
Kuşlar için toksisite Yüksek
Toprakta Yarılanma Süresi (DT₅₀) 3–5 gün
Biyobirikim Potansiyeli Orta (lipofilik yapı nedeniyle)

Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar Dezavantajlar
- Hızlı öldürücü etki (özellikle fumigant formda) - Geniş zararlı spektrumu - Aşırı toksik (LD₅₀ < 5 mg/kg) - İnsan, arı ve balıklar için ölümcül - Kararsız ve tehlikeli - Dünya genelinde yasaklandı

Ruhsat ve Yasal Durum
Bölge Durum
Türkiye Yasaklı (T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı listesinde)
AB (EFSA) Yasaklı (Directive 79/117/EEC kapsamında)
ABD (EPA) Yasaklı (yüksek akut toksisite nedeniyle)
FAO / WHO Kullanımı önerilmez, “Highly Hazardous Pesticide (HHP)” sınıfında

İlaç Önerileri