Auksinler
Auksinler, bitkilerde hücre uzaması, kök gelişimi, apikal dominansi ve meyve tutumu gibi temel büyüme olaylarını yöneten birincil hormon grubudur. Antepfıstığında özellikle çiçek oluşumu, meyve dökümünün azaltılması ve sürgün büyümesinin düzenlenmesi açısından önemlidir.
Özellik
Açıklama
Kimyasal yapı
Indol bileşikleri (Indol-3-asetik asit, IAA)
Doğal formlar
IAA (Indol-3-Acetic Acid), IBA (Indol-3-Butyric Acid), NAA (1-Naphthaleneacetic Acid)
Sentez yerleri
Genç yapraklar, apikal tomurcuklar, tohum embriyoları
Taşınma yönü
Polar taşınım (uçtan aşağı doğru, floem aracılığıyla)
Doğadaki fonksiyonu
Hücre uzaması, diferansiyasyon, meyve gelişimi, köklenme uyarımı
Antepfıstığında Fizyolojik Görevleri
Etki Alanı
Açıklama
Tarımsal Önemi
Apikal dominansi
Ana sürgünün yan dalları baskılaması
Ağaç formu düzenlenir, enerji üst sürgünlere yönelir
Kök gelişimi
Adventif kök oluşumunu teşvik eder
Fidan üretimi ve aşılama başarısını artırır
Meyve tutumu
Döllenme sonrası embriyo gelişimini destekler
Dökülmeleri azaltır, meyve verimliliğini artırır
Dişi çiçek oluşumu
Çiçek farklılaşmasında görev alır
Boş yıl (alternans) etkisini azaltır
Besin taşınımı
Karbonhidratların genç meyvelere yönelmesini sağlar
Dolgunluk ve meyve iriliği artar
Yaralanma iyileşmesi
Kallus dokusu oluşumunu uyarır
Aşı ve budama yaralarının kapanmasını hızlandırır
Biyosentez ve Taşınım
Aşama
Süreç
Prekürsör madde
Triptofan aminoasidi
Ara basamaklar
IPA (Indol-3-piruvik asit) → IAA
Taşınım yönü
Polar taşınım (uçtan köke) – floem ve parankim hücreleri üzerinden
Dağılım
En yüksek konsantrasyon genç dokularda (sürgün uçları, meyve sapları)
Antagonist hormonlar
Sitokinin (yan sürgün aktivasyonu), Absisik asit (büyüme baskısı)
Antepfıstığında Uygulama Alanları
Kullanım Amacı
Dönem
Uygulama Formu
Etki
Fidan köklendirme
Çelik dikiminden önce
IBA (1000–2000 ppm daldırma)
Kök oluşumunu hızlandırır
Meyve dökülmesini azaltma
Döllenme sonrası (Mayıs–Haziran)
NAA (10–20 ppm yapraktan)
Genç meyvelerin tutumunu korur
Dişi çiçek artışı
Çiçeklenmeden 10–15 gün önce
IAA (10 ppm)
Dişi çiçek oranını artırır
Aşı tutumunu artırma
İlkbahar aşılama döneminde
IBA macun veya sprey
Kallus oluşumunu hızlandırır
Alternans azaltma
Boş yıl dönemi
Düşük doz IAA veya NAA
Yeni sürgün ve tomurcuk teşviki
Eksiklik ve Fazlalık Belirtileri
Durum
Belirtiler
Etkiler
Eksiklik
Kısa sürgünler, düşük meyve tutumu, erken yaprak sararması
Verim düşer, alternans şiddetlenir
Fazlalık
Aşırı sürgün uzaması, meyve saplarında zayıflama, deformasyon
Meyve dökümü artabilir
Denge
Sitokinin ve giberellinlerle orantılı olmalı
Hormon dengesi verim için kritik
Ticari Formlar (Tarımda Kullanılan Auksinler)
Ticari Ürün
Etken Madde
Formülasyon
Kullanım Alanı
Rooton / Auksin Gel
IBA, NAA
Jel / Toz
Fidan köklendirme
Planofix
NAA (%4.5 SL)
Sıvı
Meyve dökümünü azaltma
Hormex / Dip&Grow
IBA + NAA
Sıvı
Çelik köklendirme
AuxiGrow / Auxin Mix
IAA + 6-BA kombinasyonu
Sıvı
Çiçeklenme ve meyve tutumu
Antepfıstığında Araştırma ve Deney Bulguları
Çalışma
Bulgular
Kaynak
NAA 20 ppm uygulaması
Meyve dökümünü %18 azalttı, meyve tutumunu artırdı
