Bilgi Bankası

Yaprak dökümü– Dinlenme öncesi

Bu dönem, yaz sonu – sonbahar başı (Eylül–Ekim) aralığında gözlenir. Bitki:

  • Fotosentez kapasitesini azaltmaya başlar,

  • Yapraklarda klorofil yıkımı ve karbonhidrat birikimi hızlanır,

  • Sürgünler odunlaşma ve dormansi (dinlenme) sürecine hazırlanır.

Ana fenolojik göstergeler:

Gözlem Açıklama
Yaprak sararması Azot ve magnezyum mobilizasyonu ile ilişkilidir.
Sürgün uçlarının sertleşmesi Odunlaşma tamamlanmaktadır.
Yaprak dökümü başlangıcı Su taşınımı yavaşlar, floem aktifliği düşer.
Besin translokasyonu Karbonhidrat ve mikro elementler kök ve gövdeye taşınır.

Fizyolojik ve Besinsel İhtiyaçlar
Amaç: Rezerv madde birikimini maksimum düzeye çıkararak kışa güçlü giriş yapmak.
Besin / Element Rolü Eksiklik Belirtileri / Uyarılar
Fosfor (P) Enerji metabolizması ve kök rezervleri için gerekli Düşük sıcaklıklarda alımı zor, erken verilmelidir.
Potasyum (K) Hücre zarlarını güçlendirir, don dayanımı artırır Yaprak kenarı yanıkları görülebilir.
Magnezyum (Mg) Klorofil yıkımını düzenler, karbonhidrat taşınımı sağlar Erken sararma yaprak dökümünü hızlandırır.
Çinko (Zn) Göz diferansiyasyonu ve sürgün olgunlaşmasında etkili Göz zayıflığı, bozuk tomurcuk oluşumu
Kalsiyum (Ca) Hücre duvar stabilitesi, mantar patojenlerine direnç Genellikle kökten desteklenmelidir.

Yaprak analiz değeri hedefleri (örnek, Eylül sonu):

  • K: %1.2–1.8

  • P: %0.15–0.25

  • Zn: 25–50 ppm

  • Mg: 0.3–0.5

Organik ve Mikrobiyal Destek

Bu dönemde toprak sıcaklığı hâlâ 15–20°C civarında olduğundan mikrobiyal aktivite desteklenebilir.
Grup Etki Uygulama Zamanı
Mikorizal funguslar (Glomus sp.) Kök yüzey alanını artırır, P ve Zn alımını kolaylaştırır Hasat sonrası – yaprak dökümü öncesi
Trichoderma spp. Patogen rekabeti, kök sağlığı Topraktan veya damlama ile
Bacillus subtilis / Pseudomonas spp. Rhizosfer aktivitesi, organik asit üretimi Damlama veya yaprak uygulaması
Humik–fulvik asitler Katyon değişim kapasitesini artırır 10–20 L/ha (topraktan)
Amino asitler + Alginatlı ekstraktlar (deniz yosunu) Strese dayanıklılık ve rezerv taşınması 1–2 L/ha (yapraktan)

Uygulama Yöntemleri
Uygulama Tipi Amaç Öneri
Yapraktan Son 2–3 uygulama ile rezerv taşınmasını destekler KNO₃, ZnSO₄, deniz yosunu ekstraktı
Damlamadan Kök besleme ve mikrobiyal aktiviteyi güçlendirme Humik + mikorizal karışımlar
Toprak yüzeyine organik materyal Toprak sıcaklığını korur, organik karbon sağlar Kompost veya leonardit uygulaması
Kış öncesi su desteği Kurak geçen sonbaharlarda kök bölgesini canlı tutmak 50–60 mm’lik derin sulama

İzleme ve Değerlendirme

Gözlem parametreleri:

  • Yaprak rengi (NDVI veya manuel)

  • Sürgün sertliği ve rengi

  • Sonbahar yaprak analizleri (özellikle K, Zn, P)

  • Toprak mikrobiyal aktivitesi (solucan yoğunluğu, kokulu humus kontrolü)

Veri toplama araçları (AgroPlanet modül önerisi):

  • Yaprak analizi sekmesi

  • Fenolojik gözlem formları

  • Kök mikrobiyal aktivite kayıtları

Stratejik Özet

Hedef Strateji
Rezerv madde birikimi Eylül başı – Ekim ortasında yüksek K ve P uygulamaları
Kök sağlığı ve toprak biyolojisi Mikrobiyal inokulant + organik madde + humik asit
Göz olgunluğu ve dinlenmeye geçiş Zn + B + deniz yosunu yaprak karışımları
Kışa hazırlık ve stres azaltma Düşük doz amino asit + alginat destekleri
Ertesi yıl sürgün ve çiçek kalitesi Yeterli rezerv + dengeli mineral profilinin korunması

İlaç Önerileri