Bilgi Bankası

50–69 dönemi Erkek–dişi çiçek açımı ve döllenme
Kod Aralığı Tanım Gözlenen Durum
50–55 Erkek çiçek açımı başlangıcı Erkek salkımlarda anterler sararır, polen salımı başlar.
56–59 Dişi çiçeklerin açımı Dişi salkımlarda çiçek kapsülleri açılır, stigma yapışkan hale gelir.
60–65 Döllenme dönemi Polen dişi çiçeğe taşınır, tüp gelişimi başlar.
66–69 Meyve tutumu başlangıcı Döllenmiş çiçeklerde yumurtalık şişer, meyve taslağı belirginleşir.

Bu evre, yaklaşık 10–20 gün sürer ve erkek–dişi çiçek açım senkronizasyonu (tozlanma uyumu) başarıyı belirler.

 Bitkide Gerçekleşen Fizyolojik Olaylar

  1. Polen Olgunlaşması:

    • Erkek çiçeklerde (erkek birey ağaçlarda) anterler çatlar ve polen serbest kalır.

    • Polen canlılığı 2–3 gün sürer, nem ve sıcaklıktan etkilenir.

  2. Dişi Çiçek Hazırlığı:

    • Stigma yüzeyi yapışkan hale gelir, polen alımına hazır olur.

    • Çiçek açımı 3–5 gün içinde tamamlanır.

  3. Tozlaşma ve Döllenme:

    • Antepfıstığı rüzgarla tozlaşan bir türdür (anemogam).

    • Polen dişi stigma üzerine düşer, pollen tüpü yumurtalığa ilerler (yaklaşık 48–72 saat).

    • Döllenme tamamlandığında zigot oluşur, embriyo gelişimi başlar.

  4. Tutum Aşaması:

    • Başarılı döllenme sonrası ovaryum genişler, sapta iletim artar.

    • Tutum başarısı, çiçeklenme döneminde bitki enerjisi (karbon rezervleri) ve su dengesi ile ilişkilidir.

Sulama İhtiyacı

Dönem Sulama Durumu Açıklama
Çiçeklenme öncesi Hafif nem desteği Kök bölgesi nemli tutulmalı, aşırı sulama kaçınılmalı.
Çiçeklenme esnası Sulama yapılmaz Aşırı nem polen yapışmasını azaltır, mantar riskini artırır.
Tutum başlangıcı (67–69) Hafif sulama Döllenmeden 3–5 gün sonra meyve tutumunu destekler.

Uyarı: Bu dönemde yapılan yüksek hacimli sulamalar, çiçek dökümüne ve tutum kaybına neden olur.

Besleme İhtiyacı

Element Fonksiyon Uygulama Yöntemi
Bor (B) Polen tüpü gelişimi, döllenme başarısı Yapraktan %0.1 bor + deniz yosunu karışımı
Çinko (Zn) Polen canlılığı, hormon aktivitesi %0.2 ZnSO₄ yaprak uygulaması
Kalsiyum (Ca) Hücre duvarı güçlenmesi, tutum stabilitesi Kalsiyum nitrat veya Ca–bor karışımı
Azot (N) Enerji ve büyüme desteği Düşük doz (ör. 2–3 kg/da) amonyum nitrat
Amino Asitler Stres azaltıcı, çiçek dayanımı Yaprak veya damlamadan algin + amino asit karışımı

Not: Fosfor ve potasyum bu dönemde sınırlı uygulanmalıdır; aşırı P, Zn alımını baskılar.

İlaçlama Gereklilikleri

Hedef Etken Madde Grubu Uygulama Zamanı
Çiçek yanıklığı / Alternaria / Botrytis Bakırlı fungisit, kaptan, mancozeb, iprodione Çiçeklenme başlangıcında
Akar ve thrips Spirodiclofen, abamectin, azadirachtin Çiçek öncesi – çiçek bitimi sonrası
Polen koruma Yağsız formülasyon, düşük pH’lı su Polen döneminde kimyasal kullanımı minimize edilmeli

Kritik Uyarı:
Çiçeklenme sırasında sert kimyasal uygulama (özellikle kontak insektisit) yapılmamalıdır; stigma yanıkları ve polen sterilizasyonu görülebilir.

Dönemin Riskleri

Risk Etki Önlem
Don (0 °C altı) Çiçek ölümü Don uyarı sistemleri, antifrost sulama
Sıcak ve kuru rüzgar Polen uçuşunu engeller Sıcaklıkta sulama ve mikroklima kontrolü
Yüksek nem (>85%) Mantar spor aktivitesi artar Erken koruyucu fungisit
Besin eksiklikleri (B, Zn) Döllenme başarısızlığı, kör meyve Yapraktan mikro element desteği
Yetersiz erkek–dişi uyumu Düşük tutum oranı Erkek oranı %10–15 olacak şekilde dikim planı

Pratik Yönetim Önerileri

  1. Erkek ve dişi çiçek açım tarihlerini kaydedin.
    – Her 2–3 günde bir gözlem yapın; AgroPlanet “Çiçeklenme Takip Modülü”ne tarih girin.

  2. Tozlaşma etkinliğini kontrol edin.
    – Polen uçuşu testleri: Beyaz kart yöntemiyle polen yoğunluğu ölçülebilir.

  3. Hava koşullarını izleyin.
    – Günlük ortalama sıcaklık 18–25 °C, rüzgar hızı 1–3 m/s idealdir.

  4. Çiçeklenme döneminde pestisit ve yaprak gübresi uygulamayın.
    – Polen canlılığını korumak için sadece düşük doz biyo-uyarıcılar (alg, amino asit, humik) kullanılabilir.

  5. Tutum sonrası 10–15 gün içinde besleme planına geçin.
    – Azot, potasyum, kalsiyum ve mikro elementlerle meyve gelişimi desteklenmelidir.

  6. Döllenme başarısını değerlendirin.
    – Döllenmeden 10–15 gün sonra dökülme oranı gözlenir.
    – Tutum oranı düşükse, sonraki yıl için erkek ağaç oranı ve senkronizasyon revize edilmelidir.

İlaç Önerileri