Bilgi Bankası

Kabuk Çatlaması

Kabuk çatlaması, dış kabuğun (perikarp) olgunlaşma döneminde iç çekirdeğin genişlemesiyle birlikte çatlamasıdır. Bu olay fizyolojik olarak doğal bir olgunluk göstergesidir, ancak erken veya düzensiz çatlama, kalite kaybına ve boş fıstık oranında artışa neden olabilir.

Kabuk Çatlamasının Nedenleri

Kategori Etken Açıklama
Fizyolojik İç çekirdeğin hızlı büyümesi Çekirdeğin ani su ve besin alımı kabuğu zorlayarak çatlatır.
Beslenme Dengesizliği Potasyum ve kalsiyum yetersizliği Kabuk sertliği ve esnekliği azalır.
Su Stresi Uzun kurak dönem sonrası ani sulama Hücre turgor basıncı artışı kabuğu çatlatır.
İklimsel Faktörler Yüksek sıcaklık – düşük nem Kabuk kurur, esnekliğini kaybeder.
Genetik Faktörler Çeşide bağlı kabuk yapısı ‘Kırmızı’ veya ‘Uzun’ tipler daha hassastır.
Hasat Zamanı Geç hasat Aşırı olgunluk kabuk ve perikarp ayrılmasını hızlandırır.

Kabuk Çatlamasının Etkileri

  • Boş fıstık oranı artar (%10–30’a kadar çıkabilir).

  • Depolama ve işleme sırasında oksidasyon ve küf gelişimi riskini artırır.

  • Görünüm ve pazar değeri düşer.

  • Hasat öncesi çatlayan kabuklarda patojen giriş riski artar (Aspergillus spp., Alternaria spp.).

Önleme ve Yönetim Stratejileri

Alan Öneri
Sulama Yönetimi Hasattan 3–4 hafta önce ani sulamalardan kaçınılmalı.
Besin Desteği Potasyum (K) ve kalsiyum (Ca) takviyesi ile kabuk esnekliği artırılmalı.
Yaprak Gübreleri Kalsiyum-nitrat, potasyum formiat, aminoasit karışımları önerilir.
Antistres Uygulamaları Kitosan, silisyum ve deniz yosunu ekstraktları kullanılabilir.
Hasat Zamanlaması Kabuk %70 ayrılma aşamasına geldiğinde erken hasat tercih edilmeli.
Çeşit Seçimi Geç çatlayan veya daha kalın kabuklu çeşitler (örneğin “Siirt”) avantajlıdır.

İlaç Önerileri