Sınıflandırma ve Kalite Ayırımı
Amaç ve Önemi
-
Farklı kalite sınıflarının ayrılması,
-
Aflatoksin ve fiziksel kusurlu tanelerin uzaklaştırılması,
-
Homojen ürün grupları oluşturularak ihracat uygunluğu sağlanması,
-
Depolama ve işleme verimliliğinin artırılması.
Doğru sınıflandırma, ürün fiyatını %20–30 oranında artırabilir.
Sınıflandırma Aşamaları
| Aşama |
İşlem |
Amaç |
| 1 Ön Temizleme |
Yaprak, dal, kabuk parçası, taş vb. uzaklaştırılır |
Mekanik temizlik |
| 2 Elek Boylama (Kalibrasyon) |
14–18–20–22 mm eleklerle boy sınıfları ayrılır |
Homojen boy grupları |
| 3 Kabuk Açıklığına Göre Ayırma |
Açık / kapalı kabuklu ürün ayrılır |
İşleme uyumu |
| 4 Renk Ayırımı (Optik Sortex) |
Açık renkli, yanık veya küflü taneler ayrılır |
Görsel kalite kontrol |
| 5 Yoğunluk Ayırımı (Su veya Hava Kanalı) |
Boş veya hafif taneler uzaklaştırılır |
Doluluk kalite kontrolü |
| 6 Elle Seçim (Son Kontrol) |
Kalan kusurlu taneler manuel olarak çıkarılır |
Nihai kalite kontrol |
Sınıflandırma Kriterleri
| Kriter |
Ölçüt |
Açıklama |
| Boy (mm) |
14–16 / 16–18 / 18–20 / 20+ |
İhracat sınıflarına göre ayrılır |
| Açıklık (%) |
> %80 açık kabuk |
İhracat sınıfı |
| Boşluk Oranı |
<%5 |
İyi kalite göstergesi |
| Nem Oranı |
%5–6 |
Depo dayanımı |
| Renk Homojenliği |
Yeşil iç + açık kabuk |
Yüksek kalite |
| Kusur Oranı |
<%2 (kararma, küf, kırık) |
Maksimum tolerans |
| Aflatoksin Seviyesi |
<5 µg/kg |
Yasal sınır (AB standardı) |
Kusur Türleri
| Tür |
Görünüm |
Neden |
| Küflü |
Yeşil veya siyah noktalar |
Yüksek nem, kötü kurutma |
| Yanık |
Koyu kahverengi kabuk |
Aşırı sıcak kurutma |
| Boş Fıstık |
Kabuk dolmamış |
Beslenme/su yetersizliği |
| Kırık |
Kabuk çatlamış veya ezilmiş |
Mekanik hasar |
| Kararmış İç |
Çekirdek oksidasyonu |
Yüksek sıcaklık ve yaş bekleme |
Kalite Sınıfları (TSE ve AB Standardına Göre)
| Sınıf |
Açıklama |
Kullanım |
| Extra (İhracat Kalitesi) |
Renk açık, doluluk %95+, aflatoksin <2 µg/kg |
İhracat / premium pazar |
| I. Sınıf |
Homojen boy, boşluk <%5, renk doğal |
İç pazar / endüstriyel |
| II. Sınıf |
Hafif renk farkı, kusur <%10 |
İç pazar / kavrulmalık |
| Endüstriyel Kalite |
Renk farkı, kırık oranı yüksek |
Yağ, pasta, ezme sanayi |
Kullanılan Teknolojiler
| Ekipman |
Özellik |
Avantaj |
| Sortex Optik Ayırıcılar |
Renk ve yüzey farkına göre sınıflandırma |
Küf ve kararma tespiti |
| Vibrasyonlu Elek Sistemleri |
Farklı boylarda elekler |
Homojen boylama |
| Hava Kanalı (Aspiratör) |
Yoğunluğa göre ayırma |
Boş meyve ayrımı |
| AI Görüntü Analiz Sistemi (AgroPlanet) |
Görsel kalite skoru üretir |
Otomatik raporlama |
|
|
